Bron: FAFdJ ( Familie-archief Felix de Jongh in het Nationaal Archief)




Brief geschreven in het Frans d.d. 4 juni 1849 van hertog Karel Bernhard van Saksen Weimar-Eisennacht aan Coenraad Alexander de Jongh in Samarang. De brief is een antwoord op een eerdere brief van De Jongh. Hoofd onderwerp is generaal Michiels die gedood is tijdens actie in Bali.

Voor achtergrond van de brieven van de hertog in het familie-archief zie ... .

Hieronder volgt de vrije Nederlandse vertaling. De Franse brieven zijn eerst in het Engels vertaald als stap om de zeer gewaardeerde hulp te kunnen inroepen van een Franse kennis om mijn vertaling te screenen. Voor de Engelse vertaling zie...

Speciale termen:
  • Pagina 1 lijn 7-8 lijkt te verwijzen naar de verjaardag van de hertog op 30 mei. Kennelijk refereert De Jongh in zijn brief aan een diner bij die gelegenheid tijdens de Belgische opstand.
  • Generaal majoor Michiels (1779-1849) was gedood tijdens de derde Bali expeditie waarvan hij leider was op 25 mei 1849. Hij was de meest senior officier en was interim commandant van het koloniale leger was tot de aankomst van de hertog.Zijn begravenis met militaire eer vond plaats op 1 juni 1849. Aanwezig waren behalve de hertog als zijn leidinggevend, de gouverneur generaal Rochussen en andere senior leden van het gouvernement.

    
    
    [page 1]
    
    1			Batavia le 4 juin 1849
    
    						La
    
    	Mon très chèr monsieur de Jongh
    	[Mijn zeer geachte heer De Jongh]
    
    	La lettre que vous m'avez fait 
    	[De brief die u mij ]
    
    5	l'honneur et le plaisir de m'écrire en date du 29 mai
    	[de eer en plezier deed aan mij te schrijven op 29 mei] 
    
    	m'est très bien parvenue. J'admire votre excellente 
    	[kwam in goede orde aan. ik bewonder uw uitstekende]
    
    	mémoire de vous être rappellé des petit diners à l'o-
    	[geheugen waarmee u de kleine diners bij de gelegen-]
    
    	casion du 30 mai, jour qui de tem[p]s à autre donnait 
    	[heid van de 30ste mei wat van tijd tot tijd aanleiding gaf ] 
    	
    	lieu à des réunions dans le cantonnemens et je vous 
    	[voor een samenkomst in het kamp en ik]
    
    10	remercie de l'attention que vous avez eu de me féliciter à 
    	[dank u voor de attentie om mij de feliciteren bij] 
    
    	cette occasion. Ce jour s'est passé bien tranquillement 
    	[deze gelegenheid. Die dag spendeerde ik zeer rustig]
    
    	ici à Batavia et on s'entretenait d'un lettre que le pau-
    	[hier in Batavia en men sprak over een brief die de arme]
    
    	vre général Michiels avait écrit à S.E.general]
    	[generaal Michiels had geschreven naar zijne excellentie de gouverneur.]
    
    	général pour lui annoncer que probablement ce serait vers 
    	[generaal waarin hij aankondigde dat hij op de 5de juni] 
    
    15	le 5 juin qu'il reviendra à Batavia. J'aurais cru que
    	[terug zou komen naar Batavia. Ik zou gedacht hebben dat]
    
    	ce brave général eût vécu assez long tem[p]s parmi les
    	[deze moedige generaal lang genoeg geleefd had tussen de ]
    
     	mohomédans pour adopter quelques unes de leur sen-
    	[moslims om enige van hun]
    
    	tences p.e. celle d' "Inshallah " s'il plaît à Dieu 
    	[gezegdes te adopteren d.w.z.het "Inshallah". Als het God behaagd
    
    	sentence dont ils se servent lorsqu'ils disent qu'ils 
    	[gezegde die ze gebruiken als ze het een of ander]
    
    20	veulent faire telle ou telle chose. Cette fois ci le général 
    	[willen doen. Deze keer kwam de generaal terug naar 
    
    	est revenu à Batavia. C'est à dire sa dépouille mortelle 
    	[Batavia, dat wil zeggen zijn stoffelijk overschot]
    
    	qui arriva à la rade de Batavia le 31 mai. Je n'entre-
    	[dat op 31 mei in Batavia aankwam. Ik zal niet ]
    
    	prends pas de vous décrire la consternation que répan-
    	[beginnen om de consternatie te beschrijven die hier ontstond ]
    
    	dit ici la nouvelle de cette calamité qui fut apporté par 
    	[bij het nieuws van de ramp die gebracht werd door] 
    
    25	mr. van Capelle et les Aides de camp du défunt au mo-
    	[mr. van Capelle en de staf van de overledene in de tijd dat]	
    
    	ment oû S.E. le gouverneur général se prépara à donner 
    	[Zijne Excellentie de gouverneur generaal zijn publieke audientie aan het]
    
    [page 2]
    
    
    1	une audience publique. Cette nouvelle me fit entrevoir 
    	[voor bereiden was. Het nieuws deed mij]
    
    	que ce serait à moi de me rendre de suite à Bali pour
    	[beloven dat het aan mij was om direct naar Bali te gaan]
    
    	y prendre le commandement de la troupe pour y
    	[om het bevel over de troepen te nemen en om ]
    
    	emmener des renforts et pour tâcher d'y mener la 
    	[te proberen om het tot een]
    
    5	chose  à une bonne fin S.E. envisagea cette ques-
    	[goed einde te leiden. Z.E. zag deze kwes-]
    
    	tion de la même manière et s'il plait a Dieu je 
    	[tie op dezelfde manier en als God het wil]
    
    	partira demain pour Bali à bord de l'Etna du même bâ-
    	[vertrek ik morgen naar Bali aan boord van de Etna. Dezelfde boot ]
    
    	timent qui a conduit ici la dépouile mortelle de mon 
    	[die hier het stoffelijk overschot van mijn voorganger gebracht heeft.] 
    
    	prédécesseur. Vous aurez appris par les journaux que 
    	[U zult uit de kranten begrepen hebben dat]
    
    10	cette dépouile a été enterrée ici le ler du ... avec tous 
    	[zijn lichaam hier begraven met alle .... ]  
    
    	les honneurs qui lui étaient dues. En suivant le convoi 
    	[aan hem verschuldigde eer. Bij het volgen van de stoet]
    
    	de mon prédécesseur et en voyant decendre son cer-
    	[van mijn voorganger en bij het zien dat van de afdaling in zijn]
    
    	ceuil dans la tombe. J'éprouvais le même sentiment 
    	[graf in de tombe voelde ik ] 
    	
    	que Charles V avait dû éprouvé lorsqu'il assista à 
    	[het zelfde als Karel V  gevoelt heeft toen hij zijn eigen]
    
    15	son propre convoi car je crus y voir mon prochain 
    	avenir. 
    	[stoet zag. Ik dacht dat ik de volgende zou zijn.]
    
    	Le  gouverneur général a cru devoir mettre l'escadre 
    	[De gouverneur generaal vond het nodig om het marine-escadron]
    	
    	sous mes ordres. Je ne suis pas fort dans la science 
    	[onder mijn commando te stellen. Ik ben niet sterk in de nautische wetenschap]
    
    	du nautonnier mais je dis avec le moslims " Allah kirim ". 
    	[maar ik zeg met de moslims  " Allah kirim "]
    
    20	Dieu est grand et misécordieux et il vaudra bien 
    	[God is groot en barmhartig en het zal de moeite waard zijn]
    
    	éclairer ma faible vue par des lumières d'en haut. 
    	[om mijn inzicht te verlichten met het licht van boven.]
    
    	Peut être Dieu a-t-il décidé que je ne quitterais pas encore 
    	[Misschien heeft God besloten dat ik nog niet dit ]
    
    	cette vallée de misère dans la quelle je me rappelle 
    	[dat dal van ellende waarin ik niet vergeet]
    
    	pourtant d'avoir ceuilli de tem[p]s à  autre quelque jolie 
    	[om van tijd tot tijd een mooie]
    
    25	petite fleur et qu'il me fera la grâce de guider un 
    	[bloempje te plukken en dit zal mij de genade geven om op een ]
    
    	jour mes pas vers Samarang. Je serai alors bien 
    	[dag naar Samarang te gaan. Dan zal ik erg ]
    
    	content de pouvoir venir vous voir et d'étendre mes 
    	[blij zijn om u te komen opzoeken en om mijn]
    
    	lonques jambes sous votre table qui à ce que j'apprends  
    	[lange benen onder uw tafel uit te strekken die ik verwacht]
    
    [page 2]
    
    1	a pour habitude de porter des mets bien exquis. 
    	[volgens gewoonte beladen is met exquis voedsel.]
    
    	Mais abstraction faite de ces bonheurs secondaires 
    	[Maar behalve deze secondaire levensvreugde] 
    
    	de la vie c'est de votre aimable société mon très 
    	[is het uw vriendelijk gezelschap mijn zeer]
    
    	chèr monsieur et de votre conversation que j'aime à 
    	[geachte heer en uw conversatie dat ik waardeer]
    
    5	profiter et voilà les motifs qui me font désirer 
    	[en van profiteer en dat zijn de redenen dat ik]
    	
    	de pouvoir aller un jour à Samarang. 
    	[op een dag naar Samarang wil gaan.]
    
    	Adieu donc mon très chèr monsieur distri-
    	[Dus vaarwel mijn geachte heer ver-]
    
    	buez votre justice à la plus grande gloire du 
    	[deel uw recht tot de grotere glorie van de]	
    
    	prophète et je serais bientôt à jouir de la 
    	[profeet en ik zal spoedig het geluk genieten ]
    
    10	béatitude auprès de houris pensez que celui qu'on 
    	[om naast de houris in mijn dood denkend aan u als iemand op wie ik] 
    
    	porte en terre vous état bien sincèrement attaché.
    	[oprecht gehecht was.]
    
    
    							Van Saxen Weimar
    
    [Adress:] 	Monsieur 
    		Monsieur De Jongh 
    		Président de la cour de 
    		la cour de justice
    		à 
    		Samarang
    




    To general document index

    <<< Terug <<<




    hdebie45.deds.nl/Genea