Bron: FAW


Rotterdam 27 maart 1812. Brief van de 23 jarige ongehuwde Lucie (L.M.) de Jongh aan haar zuster Jans. De schrijfster logeert samen met haar zuster Miet bij haar broer Jan in Rotterdam. Kort daarvoor logeerden ze bij een andere broer Wien die ook in Rotterdam woont. Reden van de verhuizing is de aanstaande reis van Wien met zijn vrouw en een ander broer Frits (naar Parijs zoals later blijkt zie brief d.d. 14 juli 1812 van Frits aan oom Raeber) Verder veel over de (slechte) gezondheid van schrijfster en klein nieuws.

Verklaring:

Over de familie: De geadresseerde zus, Jansje (J.S.L.) de Jongh (25), was gehuwd de notaris en lid van de raad van Harderwijk H.F. van Meurs (32) en 2 maanden daarvoor bevallen van haar haar eerste kindje, Betsij. Miet (30 ) is een zuster . Zij is gehuwd met Alex (C.A.) Weerts (30). Miet is recent zwanger geworden van een tweede kind (geb. in oktober) . Alex en zij wonen op huize Het Else, in Vorden bij Zutphen. Wien (E.A.) de Jongh (30) is een broer gehuwd met Emilie geb. Weerts (een zus van Alex) en wonen op de Zuid Blaak in Rotterdam. Luus (regel 124) is waarschijnlijk de 12 jarige dochter van Wien en zijn in 1807 overleden eerste vrouw Theodora Jordens. Daan (34), Jan (Johan 33) en Frits (Frederik J. 29) zijn ook broers De Jongh. Oom Raeber is Mr. Frederik Hendrik Raeber (1761-1825) oom van moederszijde van het gezin de Jongh - Raeber. Hij werkte in die tijd in Den Haag als raadheer bij het Keyzerlijk geregtshof. Wie tante is weet ik niet. Zover mij bekend was hij ongehuwd. Het zou zijn zuster de weduwe A.S.H. Raeber - Roschet (1758-1834) kunnen zijn.

Andere persoonen:
- De familie Van Beeftingh (o.a. regel 97) zijn oude vrienden.( zie ook >> )Hun dochter Jet is de hartsvriendin van Jans de Jongh.
- Versteeg (regel 25) Mr G.A. Verstege: Zoon van de burgemeester van Zutphen, gehuwd met Doortje v/d Wijk de weduwe van een oudere broer Alex Weerts. Hij is op dat moment in financi‰le problemen. Zie verder de brief van Mietje aan aan Jans van 7 juni 1812

Woorden: Comptoir: handelskantoor; Menage: huishouden; Fatz(s)oentje: kledingmodel; Douillet: gewatteerde mantel; Spencer: jakje

Niet begrepen:
-"Aan de bediening gaan" (regel 50)
-"De Linde" (regel 137) Een uitspanning van die naam ?



1	                                                                                 Rotterdam 27 maart	   
	                                                                                                         1812	   
		   
	Ik wilde u, laatst met Wien, geschreven hebben lieve zusje vandaar	   
5	de tijd zoo kort was wilde ik het liever een paar dagen uitstellen om het	   
	meer omstandig te kunnen doen daar gij tog gaarne lange brieven ont-	   
	vangt en Mietje dit in uw naam tog verzocht heeft. Met genoegen	   
	heb ik uwe toenemende beterschap vernoomen. Ik wensch hartelijk	   
	gij spoedig volkoomen hersteld zult zijn. Door oom Raeber hebben wij	   
10	nog nader bericht ontvangen. En dat gij thans opgeruimder zijt zal zeker	   
	een heilzame invloed op het lichaam hebben. Dit heeft professor 	   
	Klaus ook dikwijls aangeraden en ik kan ook wel zeggen dat ik het zelf	   
	menigmaal ondervonden heb hoe nuttig de opgeruimtheid voor onze	   
	gezondheid is, Tot mijne blijdschap kan ik zeggen dat ik mij ook beter	   
15	bevind en de benauwdheden minder zijn. Ik begin mij dus ook te vleijen	   
	mogten wij beiden, wanneer wij het genoegen hebben elkanderen	   
	weder te zien, volkoomen hersteld zijn. De reis van Wien en Emilie is 	   
	reeds op den 16 april bepaald en Frits komt zaterdag bij haar. Daar het	   
	dus op het laatst zoo druk bij haar is met toebereidselen voor de reis	   
20	en Frits ook moest logeeren op de kamer die ik gehad heb konden wij niet	   
	wel op de Blaak blijven. Wij zijn dus gisteren naar Jan verhuist	   
	die ons ook gaarne bij zich wilde hebben. Alex is zoo als Miet uw wel zal 	   
	geschreven hebben na het afloopen der compactie naar Utrecht	   
	vertrokken om de paardemarkt bij te wonen en van daar verder naar 	   
25	het Elze te vertrekken. Gij weet zeker dat hij om de zaak van Versteeg	   
	in Zutphen moest reizen. Zondagmiddag verwachten wij hem terug.	   
	Hij heeft te Utrecht een paar jonge bruine paarden gekocht en is dus	   
	eindelijk hier mede geslaagd. Zij zijn nog geen 4 jaren oud en lieve	   
	makke beestjes zoo als hij schrijft. Vandaag heeft Miet een brief van het	   
30	Elze ontvangen alles was daar in orde. Na de terugkomst van Alex	   
	zullen Mietje en hij na verloop van een acht dagen denkelijk na Den	   
	Haag gaan om Oom en Tante  te zien. Daar ik vooreerst nog bij Dalen moet 	   
	blijven is het wel moogelijk dat ik dan nog niet mede zal gaan en 	   
	zulks misschien naderhand zal doen want gij begrijpt ligtelijk beste	   
35	zusje daar ik tog voornamelijk om Dalen overgekomen ben dat ik getrouw	   
	moet ineemen het geen hij mij voorschrijft om geheel weder beter te worden	   
	en zulkst in een korten tijd niet wel moogelijk is. Hij oordeelde dat om het effect 	   
	der medicamenten te kunnen nagaan mijn vertrek van hier nog moest	   
	uitgesteld worden. Want hoewel ik zeker beter ben als bij mijne komst	   
40	en Dalen zulks ook zegd, zijn de benauwdheden echter niet over. Hiertoe	   
	is de tijd ook nog te kort geweest. Het is dus denkelijk lieve Jans dat ons	   
		   
	                                                                                                          Blz. 2	   
		   
	verblijf alhier langer gerekt zal worden dan wij gedacht hadden. Hierbij	   
	komt dat Dalen Mietje uithoofde van hare situatie afgeraden heeft om 	   
	nu nog de reis te ondernemen daar het haar bij hare komst nogal veel	   
45	vermoeid heeft. En daar wij nu bij Jan zijn is de zwarigheid uit den weg ge-	   
	noomen daar wij om de voorgenomen reis op de Blaak niet zo lang	   
	zouden hebben kunnen blijven. Wien had Oom Raeber verzocht om van	   
	zaterdag tot maandag met Frits mede te koomen. Dan tot mijn leedwezen	   
	schreef oom dat hij zulks voor deze keer niet doen konde, voornemens	   
50	zijnde om aan de bediening te gaan. Frits heeft zich gedurende zijn 	   
	verblijf bij oom en tante zeer wel gehouden. Hartelijk wensch ik dit 	   
	op de reis ook zal plaats hebben. Het plan is om wel een maand of drie	   
	uit te blijven. Frits is met de reis zeer ingenoomen. Nu het is niet te	   
	verwonderen, daar hij drie jaren van de eene plaats na de anderen	   
55	rondgezworven heeft, dat hij liever weder een toertje onderneemt dan lang 	   
	op dezelfde plaats stil te zijn. Het is te hopen het aan de verwachting	   
	zal beantwoorden. Gij mocht nu niet tobben lieven zusje dat ons retour	   
	langer zal uitgesteld worden dan ons voornemen was . De oorzaak tog hier-	   
	van is buiten onze schuld en hangt niet van ons zelven af. Indien het	   
60	in ons vermoogen was onze gezondheid te herstellen hoe spoedig zouden 	   
	wij niet geheel beter zijn. Dan daar deze macht ons ontbreekt moeten 	   
	wij echter die middelen gebruiken dien ter onzer geneezing strekken 	   
	en hiertoe behoort dan ook zeker dat ik thans (daar ik mij in de gelegen-	   
	heid bevind om daagelijks een doctor te kunnen spreken daar ik 	   
65	zo veel vertrouwen in stel) ook hiervan gebruik maken. Buiten zijnde 	   
	was ik hiervan zoo lang verstooken en dit is ook vast een van de redenen 	   
	geweest dat mijne ongesteldheid zoo lang geduurt heeft. Ik hoop echter	   
	dat ik niet lang na het vertrek van Weerts en Mietje zal behoeven te 	   
	blijven. Wij zijn hier bij Jan recht naar ons genoegen. Gij weet dat	   
70	hij altoos zoo voldoende is. Hij zoekt ons het verblijf ten zijnen huize	   
	zoo aangenaam als mooglijk is te maken. Den geheelen morgen zoo	   
	ook 's middags moet hij op het comptoir weezen. Dan 's avonds komt	   
	hij altoos bij ons thuis. De morgens  besteden wij ook nog al veel met	   
	het maken van visites. Gij weet Janslief dat in de stad zijnde	   
75	het hier snel nogal druk loopt. In het begin van deze week kreeg	   
	ik van Dalen uithoofde van de koude een dag of drie huisarrest.	     
	Met het weer treffen wij het juist niet heel gunstig. Heeft de kou	   
	ook geen nadeel aan u gedaan ? Of worden de pijnen evenwel minder ?	   
80	De famile Baalde die mij verzocht hebben u hunne compl[imenten]	   
	te maken, informeren telkens naar u. Zo ook de Van Beeftinghs	   
	en Jan Daniel Albertus niet te vergeeten die ons nog al eens komt	   
		   
	                                                                                        blz. 3	   
		   
	bezoeken. Weet gij wel dat hij met meij naar den Berg (een uurtje 	   
	van de stad gelegen) gaat woonen ? Het zal hem in het begin daar 	   
85	vreemd en stil voorkoomen. Het is gelukkig hij zich in alle omstan-	   
	digheden nog al goed weet te schikken  want gij begrijpt ligt dat deze 	   
	verandering van woonplaats uit menage geschied. Ik heb waarlijk	   
	medelijden met hem daar hij van te vooren zoo brillant heeft kunnen 	   
	leeren. De goede Jans Gleichman heeft zedert een acht dagen weder om	   
90	koorts en is daarbij zwak in het hoofd. Tegen de avond staat zij slechts op.	   
	Wij hebben eergisteren bij haar thee gedronken. Van de morgen zijn	   
	we bij de Buddens geweest. Miete heeft het thans zeer druk daar	   
	haar eenige meid ziek te bed ligt. Zij begint echter weer te beteren.	   
	Mietje moet dus alles zelf doen. Wij hebben op een avond warm brood	   
95	bij hun gegeeten. Ceetje Wilkens die gevaarlijk geweest is begint 	   
	mooij te beeteren. Dalen had er in het begin een zwaar hoofd over.	   
	Aanstaande dinsdag gaan wij bij Van Beeftingh op een kunst-	   
	beschouwing. Wien, Emilie en de Buddens koomen er ook.	   
	Miet zal u wel geschreeven hebben dat wij voorleden zaterdag bij	   
100	Dalen geinviteerd waren. Jan was er ook benevens doctor Houw met	   
	 zijn vrouw, famile van Dalen. Zijn schoonzuster is bij hem ge-	   
	logeert met twee engelachtige kindertjes. Het is een zeer lieve	   
	vrouw. Zij heeft het ongeluk gehad haar man (domine[e] Casteile) te 	   
	verliezen, zwanger zijnde van het tweede kind dat nu een jaar	   
105	oud is. Na dien tijd heeft zij twee eigen zusters verlooren. Welke 	   
	treffende sterfgevallen niet waar. Zij was zeer bekend met de 	   
	famile Van Teilingen. Dirk heeft ons een visite gebragt. Margo 	   
	is weder hersteld doch nog zwak. Dan bij Jaques is er weinig 	   
	hoop op herstel.	   
110	Miet heeft bij jufr[ouw] van Baarle een hoedje voor de kleine Betsij	   
	gekocht.  Ik vind het een lief en eenvoudig fatzoentje dat tog het beste	   
	voor een kind is. Ik geloof het u wel zal bevallen. Ik heb er ook een 	   
	lief hoedje voor mij gekocht. Hier zijnde moest ik van de gelegenheid	   
	gebruik maken. In Zutphen kan men moeilijker iets krijgen	   
115	en heeft men altoos hetzelfde fatzoen met de heele stad. Zij dragen	   
	hier veel met het voorjaar spencers van fluweel. Ik ben er toe overge-	   
	gaan om er een van zwart fluweel te neemen zoals ook veel gedragen	   
	word . Emilie heeft er ook een. Van andere coleuren is het meer opzichtig.	   
	Woulet maakt veel van dezelven en ook de mijne. In het begin	   
120	van de volgende week krijg ik ze terug. Daar mijn douillet kapot 	   
	begint te gaan en ik van de winter dezelve al heb laten repareren	   
	heb ik besloten om een spencer te neemen. Daar ons vertrek nu	   
		   
	                                                                                  blz. 4	   
		   
	nog onbepaald is vonden wij het beter u het hoedje te zenden.	   
	Het mutsje van Luus ontvangt gij hier nevens met een lange brief.	   
125	Aan Truitje de schoonmaakster heb ik de 2 gulden voor u betaald. 	   
	Deze morgen hebben wij een een visite bij juf[rouw] Eijlers gemaakt dan	   
	wij vonden haar niet te huis. Zegt aan Meursje dat voor zoover 	   
	ik weet zij nog niet aan de rekening is.  Daan die deze middag hier 	   
	gegeeten heeft, heeft mij vertelt dat Jetje Rols in de kraam moet.	   
130	Truitje Gijzelaar heeft eenige dagen bij Jans Gleichman	   
	gelogeert. Het is een lief meisje. Zij rappeleerde zich direct mij van te vooren	   
	bij bij neef Cremer ontmoet te hebben. Ik heb haar ook op het clavier	   
	hooren speelen toen zij met Jans en Gleichman bij Wien en 	   
	Emilie soupeerde. Zij speelt beeldig mooy en met smaak. Het is	   
135	deze winter hier zeer druk geweest met bals, the[e]'s en verdere	   
	amussementen. De Fransche comedie is hier thans ook	   
	en speelt alle maandagen. De Linde blijft dus nog hetzelfde	   
	het vermeerdert ook veel door de menigte Franschen die hier ge-	   
	employeerd zijn hetgeen de partijen vermenigvuldigd.	   
140	Mevrouw Baalde had gehoord dat professor Clarisse 	   
	het beroep hier niet zou aangenoomen hebben daar hij op eene	   
	andere plaats een beroep gekreegen had en hij hiertoe wel resol-	   
	veerde . Meld mij eens of dit zoo is. Is de baker nog bij uw of is	   
	mevrouw Enschot reeds bevallen ? Het zal uw wel vreemd zijn als	   
145	zij weg is. Het is zulk een trouwe zorg. Ik hoop Janslief spoedig	   
	een eigenhandig antwoord van u te ontvangen. Blijft de kleine 	   
	Betsy nog altijd geconstipeerd ? Ik zal haar wel veel aangekoomen	   
	vinden.  Nu lieve Jans moet ik dan besluiten. Mij dunkt dat	   
	het ook nog al gaan zou. Ik verzoek mijne complimenten aan 	   
150	uw famile . Gij en Meurs ontvangt die wel meenend van	   
	ons allen. Ik omhelze u in gedachten en gelooft mij steeds te zijn	   
		   
	P.S. Zoodra de tijd mij toelaat            Uwe hartelijk lief[hebbende] zuster	   
	schrijf ik u nader. Adieu zusjelief                           Lucie de Jongh	   
		   
		   




Naar brieven index

<<< Terug <<<


hdebie45.deds.nl/Genea