Naar deel 2>>

Bron: FAB


Eerste helft van deel 3 (3A) van het journaal geschreven door Lucia Maria Weerts (1812-1902) ongehuwde dochter van Arnold Jacob en Eva Alexandrina Wentholt. Deel 3 van het journaal beslaat de periode juni 1857-1880. Om praktische redenen is dat in twee delen gesplits. Onderstaand deel loopt tot en met 1866.

Aantekeningen:

Interpunctie aangepast aan huidig gebruik; [.. ] =verklarende toevoeging; Referentie = xx(blz.nr)- yy (Regelnr. per blz.)

Ik heb deze transcriptie gemaakt vanaf foto's die de huidige eigenaar zo vriendelijk was om me te laten maken. Tijdens de transcriptie merk ik uit de tekst dat ik vermoedelijk enkele bladzijden heb overgeslagen. Daar het de bedoeling is dat de documenten binnen afzienbare tijd in een openbaar archief komen heb ik er voor gekozen de eigenaar niet nog eens lastig te vallen maar het vermoedelijk manco aan te geven in de tekst.

In Nederland was het sinds 1849 de regeringsperiode van Koning Willem III (1817-1890) constitutioneel vorst gehuwd met Sophie van Württemberg.(1818-1877)



 
	blz. 1 	   
		   
1	Derde vervolg van het                                                             	   
	Journaal van L.M. Weerts	   
		   
	Heden de 16de junij 1857 is	   
5	jufrouw Koch hier komen logeeren.	   
	17 junij. Verjaardag van de konin-	   
	gin, welke met meer luister als 	   
	gewoonlijk gevierd werd, daar het	   
	meteen een feest ter 25 jarige her-	   
10	innering aan de belegering der Cita-	   
	del van Antwerpen. De meeste 	   
	der militairen, die op de Citadel	   
	waren zijn hier tezamen gekomen	   
	en feestelijk ontvangen, in de 	   
15	zaal der sociëteit De Vereeni-	   
	ging, welke zaal eigenaardig ge-	   
	decoreerd was. Om 11 uur was	   
	er groote parade op het Alexan-	   
	ders plein. De Koning was met	   
20	de prinsen en eene groote staf tegen-	   
	woordig. Ook de Koningin. On-	   
		   
	blz. 2 	   
		   
1	der het losse van het geschut	   
	hing de prins van Oranje, met	   
	eene aanspraak de medaille van	   
	Chassé, door de stad Thiel geschon-	   
5	ken aan het vaandel van het 7de	   
	bataillon infanterie, dat op de Cita-	   
	del geweest was. Des avonds	   
	was een gedeelte der stad, de 	   
	Ministerien en het Bosch, beeldig	   
10	verlicht en om 11 uur werd er in	   
	de Maliebaan een zeer schoon	   
	vuurwerk ontstoken, waar ook	   
	de Citadel en de belegering daarvan	   
	vertoond werd. Nog een paar da-	   
15	gen werden de feesten voortgezet.	   
	Wij hebben dit zomer eene buiten	   
	gewone droogte en warmte. Sommi-	   
	ge dagen had men tot 90 a 92 gra-	   
	den. De 5de Julij barste er dan	   
20	ook een hevig onweder los. Hier duur-	   
	de het van 11 tot 8 uur des nachts	   
		   
	blz 3	   
		   
1	aanhoudend licht en donder. De	   
	lucht was letterlijk in eene weer-	   
	gloed. Was het de 13de junij	   
	geweest dan had het vast veel	   
5	vrees aan de bijgeloovige men-	   
	schen gegeven daar sommigen	   
	op die dag de ondergang der we-	   
	reld hadden voorspeld. Hier	   
	bleef men bevrijd van ongeluk-	   
10	ken maar te Arnhem en omstrek-	   
	ken was de bui verschrikke-	   
	lijk men zag daar hagelstee-	   
	nen ter grootte van een hoenderei	   
	en bijna geen huis was er, daar	   
15	geen glazen ingehageld waren.	   
	In sommige straten allen, zoo	   
	dat men zeide, het er uitzag als	   
	een gebombardeerde stad. In	   
	Musis Sacrum was juist concert.	   
20	Het geheele glaze dak hagelde in	   
	zoodat het eene groote ontstelte-                                                                                                     	   
		   
	blz. 4 	   
		   
1	nis en schrik gaf. Hoe ziet	   
	men dan de almagt Gods bij het	   
	woeden der elementen en de afhan-	   
	kelijkheid en nietigheid van den	   
5	mensch!	   
	De 20ste Julij 1857 hadden wij	   
	een groot verlies in de familie te	   
	betreuren, daar het den Heer be-	   
	haagde die dag onzen geliefden	   
10	oom Johannes de Jongh, broeder	   
	van mama, in 78 jarigen ouder-	   
	dom tot zich te roepen. Hij stierf	   
	aan een langzaam verval van	   
	krachten op de Kopermolen. Erd-	   
15	win was de laatste dag en nacht	   
	bij de goede oom die zoo alge-	   
	meen bemind was.	   
	Ook heden 22 julij, ontvingen	   
	wij de tweede treurige tijding	   
20	dat onze goede neef Gerardus	   
	Martinus de Haan te Veere	   
		   
	blz. 5	   
		   
1	in den ouderdom van 54 jaren	   
	gisteravond is overleden. Dit is	   
	een groot verlies voor zijne vrouw	   
	en dochter en wij betreuren hem	   
5	ook als een achtingswaardig	   
	mensch. Moge de goede God hen	   
	sterken in hunne diepe droefheid.	   
	De 2de aug[ustus] is Auguste de Jongh	   
	geboren Gehne, te Breda voor-	   
10	spoedig van een zoon bevallen	   
	welke naar onzen overleden oom	   
	Johannes is genoemd. Zij was	   
	met hare overige 7 kinderen	   
	sedert mei in het land gekomen.	   
15	Sander is nog in de Oost.	   
	De 4de aug[ustus] 1857 zijn papa 	   
	en ik naar Epe vertrokken, juf-	   
	vrouw Koch die hier 7 weken ge-	   
	logeerd had, vergezelde ons tot	   
20	Utrecht.  Papa was ook execu-	   
	teur van oom De Jongh. De 7de	   
		   
	blz. 6     	   
		   
1	aug[ustus] gingen wij naar de Molen	   
	dat een regt treurige dag was. De	   
	goede tante was vrij wel en diep,	   
	maar godsdienstig onderworpen, bedroefd.	   
5	Het deed mij zeer aan  de ledige	   
	plaats van die goede oom te zien.	   
	De 9de kwamen Fannij en Van	   
	Marle de dag te Epe passeeren. Heel	   
	aangenaam. De 11de vertrokken	   
10	wij weder naar den Haag met Erd-	   
	win, die tot de 15de bij ons bleef.	   
	De gezondheid van ons besten va-	   
	der is meestal goed behalve wat	   
	duizeligheid dat ook al veel	   
15	door de groote warmte komt	   
	De 21 ste aug[ustus] 1857 hadden wij 	   
	een droevig ongeluk in de familie te	   
	betreuren. Onze neef Daniel de	   
	Jongh gebruikte te Blankenberghe bij	   
20	Ostende de zeebaden. Die dag waag-	   
	de hij zich te ver in zee zoodat hij	   
	niet meer te redden was en zijn lijk	   
		   
	blz. 7	   
		   
1	des avonds op een 1/2 uur afstands aan-	   
	gespoeld is. Vreesselijk is dit ver-	   
	lies voor zijne jonge weduwe met twee	   
	kinderen. Zij zal Culemborgh nu ver-	   
5	laten en in Amsterdam gaan wonen.	   
	Onze arme neef bereikte slechts de	   
	ouderdom van 40 jaren en had nog	   
	al met tegenspoed in zijn leven te	   
	worstelen.	   
10	De 2de september 1857 is het kindje	   
	van Coosje van Wassenaar - Katwijk	   
	geb[oren] Cramer te Maastricht aan	   
	stuypen overleden. het was 17 	   
	maanden oud en heette Emilie	   
15	Adelaïde.	   
	Ook Willem Besier had het	   
	verlies van zijn dochtertje Gerar-	   
	dine, bijna 2 jaar oud, te betreu-	   
	ren. Zij overleed te Wageningen	   
20	aan de gevolgen van kinkhoest en 	   
	koorts. Juist kwamen Ursule	   
	en Schepper van hunne reis in Zwit-	   
		   
	blz. 8 	   
		   
1	serland terug, toen zij de tijding van	   
	de ziekte van het kindje kregen.	   
	Dus vele verliezen in de laatste maan-	   
	den die ons aan de onbestendigheid	   
5	van het ondermaansche  herinneren en	   
	oog en hart hemelwaarts doen heffen !	   
	De 20ste oct[ober] zijn papa en ik naar	   
	Woerden vertrokken waar wij 5 dag-	   
	en zeer gezellig bij Mietje en de 	   
10	Veije logeerden. De 26ste gingen	   
	wij naar Arnhem bij Daan maar	   
	ongelukkig was Clementine zeer on-	   
	gesteld geworden. Evenwel ging het	   
	later wat beter en waren wij met	   
15	veel genoegen bij hun en zagen al-	   
	le vrienden en familie eens weder.	   
	Wij keerden de 2de nov[ember] over	   
	Amsterdam terug. Zeer tevreden over	   
	ons uitstapje. Papa alleen wat doof.	   
20	Meest altijd heerlijk weder getroffen.	   
	De 2de nov[ember] heeft Lucien zijn eer-	   
	ste tandje gekregen.	   
	Clementine is sedert ons vertrek weer	   
		   
	blz. 9	   
		   
1	ingestort en zo zorgelijk geworden	   
	dat Daan Professor Loucy tot consult	   
	heeft over laten komen. Zij kon niets	   
	binnen houden en werd zeer zwak.	   
5	Hare zuster Christine is gekomen om	   
	haar op te passen. Thans 10 dec[ember]	   
	begint zij langzaam te herstellen en	   
	zit weer wat op.	   
	Onze goede nicht Fannij van 	   
10	Marle is ook zeer ziek. Eene cata-	   
	rake galkoorts.  Mogten beide spoed-	   
	dig herstellen !	   
	De 6de dec[ember] 1857 is hier weer 	   
	eene Duitsche evangelische gemeen-	   
15	te gevestigd met een vaste domine[e]	   
	Pastor KÖgel uit Posen. Hij is 	   
	bevestigd door Pastor Taube uit	   
	Unterbarmen.	   
	Sedert eenige dagen heeft mijn beste	   
20	papa de griep en passeerde de 8ste 	   
	in bed. Heden de de 10de is het wat	   
	beter en willen hopen het weldra	   
	geheel over zal zijn !	   
		   
	blz. 10	   
	                                                                                                    	   
1	Dit jaar heerlijk weder met de kers-	   
	dagen  gehad en die zeer aangenaam	   
	doorgebragt doordien Daan ons met zij-	   
	ne komst verraschte. Clementine was	   
5	herstellende doch nog heel zwak. Chris-	   
	tine bleef bij haar ter oppassing.	   
	De 7de febr[uarij] 1858 hebben wij de 76ste	   
	verjaardag van onzen besten vader ge-	   
	zond en dankbaar mogen vieren. Arnold	   
10	Daan en Mietje en De Veije waren over	   
	gekomen. Jammer dat Erdwin door 	   
	onveligheid in zijne streken en Doro-	   
	thea door wat ongesteldheid teruggehou-	   
	den werden. Alle vrienden van nabij	   
15	en van verre gaven ons bewijzen van	   
	hunne belangstelling. Geve de goede 	   
	God dat wij deze feestdag nog vele	   
	malen mogen beleven en onze beste vader	   
	nog lang bevrijd mag blijven van de 	   
20	lasten des ouderdoms.	   
	De winter van 57 op 58 is voor Nieuw- 	   
	jaar zeer ongestadig geweest. Meestal	   
		   
	blz. 11	   
		   
1	niet koud maar de 2de jan[uarij] hebben	   
	wij 5 á 6 streng koude dagen gehad.	   
	Daarna weer tot en met de 7de febr[uarij]	   
	zeer mooije dagen. Daarop is eerst 	   
5	de koude gekomen en waren in het be-	   
	gin van maart alle wateren bevro-	   
	ren. De 8ste dier maand was er	   
	des nachts eene hevige storm	   
	waardoor hier en elders boomen en	   
10	schoorstenen omgewaaid zijn	   
	maar ongelukkig ook vele onge-	   
	lukken op zee plaats hadden.	   
	Onder anderen hier te Egmond aan	   
	Zee een Engelsch schip gestrand,	   
15	de Catherine, waarvan 7 lijken	   
	aangespoeld. Ook heeft men twee	   
	Scheveningsche pinken met de e-	   
	quipage te betreuren. Overi-	   
	gens was het een treurig jaar	   
20	voor de schippers die in de zoo-	   
	mer door de buitengewone droogte	   
	en lage stand der rivieren en	   
		   
	blz. 12	   
		   
1	nu weer door de vorst niet kon-	   
	den varen.	   
	De 27ste febr. hadden wij een	   
	mooije maanklips om 9 uur. En	   
5	de 15de maart bij zeer heldere	   
	zonneschijn een mooije zoneklips	   
	om een uur, die bij beide goed waar-	   
	namen	   
	Heden de 17de maart was	   
10	de beste papa 's avonds nog al on-	   
	gesteld zoodat ik ook niet naar	   
	mevrouw van Bijlandt ging. Onze	   
	Hanna is nu weer herstellende 	   
	maar is de eerste 10 dagen van	   
15	maart zeer ziek geweest. Ene bezet-	   
	ting op de luchtpijpen, zodat zij	   
	er nogal sterk door aangetast was.	   
	Morgen de 18de maart treed	   
	het nieuwe ministerie in. Er is	   
20	alweder verandering. De kamers had-	   
	den eenige wetten en een handels	   
		   
	                                         blz. 13	   
		   
1	verdrag met Belgie afgestemd	   
	en voor een paar maanden de	   
	begroting van oorlog , zoodat toen	   
	de Minister Forstner van Dam	   
5	ben.. aftrad en de generaal van	   
	Meurs in zijne plaats kwam en	   
	nu treden die Binnelandsche zaken	   
	Justitie, Hervormde Eeredienst,	   
	Finantien, Koloniën en Buiten-	   
10	landsche zaken af en komen	   
	in plaats van de heeren van 	   
	Rappard, Verbrugghen, Wiardi	   
	Beckman, Vrolijck, Meijer en	   
	Gevers Endegeest, de heeren	   
15	v[an] Tets van Goudriaan, Boot,	   
	ook voor Eeredienst, van Bosje	   
	Rochussen en Golstein.	   
	De 1ste mei is jufrouw Koch hier komen	   
	logeeren en 5 weken gebleven. Toen heb-	   
20	ben papa en ik haar naar Rotterdam	   
		   
	blz. 14 	   
		   
1	gebragt waar wij een rendez vous	   
	met Mietje en De Veije hadden en de	   
	tentoonstelling van schilderijen zagen.	   
	ook was onze nicht De Jongh ..een	   
5	eenige dagen in het Keizershof gelogeerd	   
	en hebben wij met veel genoegen hare	   
	kennis gemaakt.	   
	Half mei werd het zeer warm en	   
	15-16 en 17 juni was de hitte buitenge-	   
10	woon drukkend. De thermoter stond	   
	op 93 graden. Papa was er zeer	   
	ge-abatteerd. De 17de was er ..annee	   
	notie in het Bosch ter eere van de 	   
	Koningins haar verjaardag.   
15	8 julij 1858. Heden avond bij	   
	9 uuren werden wij verrascht door	   
	de telegrapische tijding uit Arn-	   
	hem dat mijne lieve schoonzuster	   
	Clementine Weerts geb[oren] Schorer, be-	   
20	vallen was van een welgeschapen	   
	zoon. De bevalling was wel niet	   
	zeer voorspoedig maar verder was	   
		   
	blz. 15	   
		   
1	alles wel, hetgeen ons dubbel ver-	   
	heugde en dankbaar deed gevoelen,	   
	naar dat wij ons bezord gemaakt	   
	hadden, daar zij 3 maanden zeer erg	   
5	ziek is geweest. Ter 1/2 6 uuren werd	   
	de kleine Johan Coenraad Alexander	   
	geboren.	   
	Heden de 11de julij 1858 had-	   
	den wij het verlies te betreuren van	   
10	onzen goeden oppasser Simon Zwart	   
	Hij diende ons nagenoeg 10 jaren en	   
	was 42 jaar oud. Hij stierf aan eene	   
	algemeene verlamming.	   
	De 25ste julij 1858 heeft er hier	   
15	en door [het] geheele land een geweldige	   
	orkaan gewoed. Het was juist zon-	   
	dag en eene heele resolutie om naar	   
	de kerk te gaan. Bij het uitgaan	   
	kwam er nog een stortregen. De para-	   
20	pluies waren echter niet op te houd-	   
	den. het was juist een spring	   
	vloed en de zee zeer hoog en omstui-	   
	mig te Scheveningen. In het	   
		   
	blz. 16	   
		   
1	Bosch en overal zijn groote boomen	   
	omgewaaid en [is] aan de veld en boom	   
	gewassen veel schade aangebragt.	   
	Wat gevoeld de mensch zich toch	   
5	nietig bij het woeden der elementen	   
	en wat is het geloof troostrijk dat	   
	die door een weldoend schepper ge-	   
	regeerd worden !	   
	De 27ste julij 1858 mogten wij	   
10	ons weder dankbaar verblijden	   
	daar de lieve Jeanette die avond	   
	ten 6 uur voorspoedig bevallen van	   
	een dikke gezonde zoon te Epe.	   
	De 19de augustus 1858 heeft de	   
15	verkoop van de kopermolen en an-	   
	dere goederen van den beste oom	   
	De Jongh plaats. De molen is door	   
	5 der erfgenamen aangehouden.	   
	De 21ste aug[ustus] is Constance	   
20	Kallenberg van den Bosch, ge-	   
	boren Lelijveld, voorspoedig beval-	   
		   
	blz. 17	   
		   
1	len van eene dochter welke Henr-	   
	riette lucia zal heeten.	   
	Zaterdag de 21 ste is mijne broe-	   
	der Daan met vrouw, kind en ba-	   
5	ker hier komen logeeren. Onze	   
	goede vader is de geheele zomer	   
	nog al sukkelend, geabatteerd	   
	door de warmte, duizelig en hoes-	   
	tende. Mogt het met het koelere	   
10	weder beter worden ! Daan en Cle-	   
	mentine zijn 9 dagen gebleven en toen	   
	in welstand naar Middelburg vertrok-	   
	ken. Zij hebben meestal regen gehad.	   
	De 6de sept[ember] 1858 is Loo de	   
15	Haan met Adrienne bij ons komen lo-	   
	geeren. De 8ste begonnen de feesten	   
	bij gelegheid van de meerderjarig-	   
	heid van den prins van Oranje. Hij	   
	was de 2de 18 jaar geworden maar	   
20	die dagen was het geheele hof naar	   
	Amsterdam gegaan. De 8ste was hier	   
		   
	blz. 18 	   
		   
1	eene algemeene en mooije illuminana-	   
	tie, de 9de volksfeesten en de 10de	   
	een vuurwerk. Santje en Besier had-	   
	den ook juist logeesch. Wij gingen alles	   
5	zien te zamen per rijtuig, ook het 	   
	museum, huis in het Bosch, Schevening-	   
	gen enz[ovoort], een dag naar de Groote Vink.	   
	Al het merkwaardige werd door ons	   
	bezocht daar Adrienne nooit in den Haag	   
10	geweest was. Zij troffen hier ook de 	   
	opening van de Staten de 20ste sept[ember]	   
	welke dit jaar luisterrijker als anders	   
	was en zeer mooi weder. Wij zagen	   
	alles zeer goed. De 12de october	   
15	zijn Loo en Adrienne weder vertrok-	   
	ken na een genoegelijk zamenzijn	   
	van 3 weken.	   
	Sedert de helft van september is	   
	er een mooije komeet zigtbaar ge-	   
20	naamd de komeet van Donate,	   
	omdat die hem ontdekt heeft. De	   
	eerste dagen van october vanaf	   
	9 en 10 had hij een groote en bree-	   
		   
	blz. 19	   
		   
1	de staart. Arnold is ook nog	   
	bij ons geweest van de 3de tot de	   
	8ste oct[ber] hij had [?] er goed uit en	   
	was weltevreden.	   
5	De 11de oct[ober] 1858 hebben wij	   
	met een klein feestje gevierd. Het	   
	was 65 jaar geleden dat onze 	   
	beste vader de zeeslag van Kam-	   
	perduin bijwoonde. Z[ijne] e[dele] is sedert	   
10	de hitte over is, veel beter.	   
	De 5de nov[ember] 1858 is onze goede oom	   
	Wupperman te Barmen overleden.	   
	Hij had de laatste 11 jaren ingewoond	   
	bij zijne dochter Launa. Leidde se-	   
15	dert lang een sukkelend leven en be-	   
	reikte de ouderdom van 75 jaren.	   
	Zijne dood doet ons innig leed.	   
	De 8ste nov[ember] 1858 is onze lieve	   
	Dorothea ontijdig bevallen van een	   
20	zoon die nog even geleeft heeft. De	   
	twee eerste dagen was zij niet zonder 	   
	gevaar daar zij de geelzucht kreeg	   
	die de oorzaak der ontijdige beval-	   
		   
	blz. 20 	   
		   
1	ing schijnt geweest te zijn. Treurige	   
	teleurstelling voor haar. Moge zij	   
	spoedig weder geheel herstellen !	   
	De 8ste dec[ember] 1858 kwam Mietje hier	   
5	logeeren. Juist was ik ongesteld gewor-	   
	den. Koude op de maag gevat zodat 	   
	ik een dag of 12 het huis moest houden.	   
	Echter bragten wij die tijd zeer gezellig	   
	tezamen door. De 21ste kwamen 	   
10	De Veye en Daan ook en de eerste kers-	   
	dag werd dus aangenaam en famille,	   
	want Santje en Besier kwamen ook,	   
	doorgebragt. De tweede dag vertrok-	   
	ken alle drie tegelijk.	   
15	In het laatst van nov[ember] was het	   
	enige dagen zoo streng koud dat 	   
	de vijvers geheel toe lagen en men	   
	al druk schaatsen reed. Op eens in	   
	het begin van dec[ember] sloeg het weder	   
20	om en sedert hebben wij meest mist	   
	en regen. Toen logeerde Mietje 3 weken hier.	   
	Heden de 11de febr[uarij] 1859 is Ar-	   
	nold weder vertrokken. Hij passeerde	   
	8 dagen hier. Wij vierden de 7de	   
		   
	blz. 21	   
		   
1	de 77ste verjaardag van onzen	   
	besten vader allen in gezondheid	   
	en dankbaar dat z[ijne] e[edele] voor ons ge-	   
	spaard bleef. Mietje en De Veye	   
5	en Daan waren ook overgekomen.	   
	Het was mooi weder en een zeer	   
	drukke dag van begin tot het einde.	   
	De 8ste febr[uarij] 1859 is een oud	   
	vriend van papa overleden. De heer	   
10	Pillera te utrecht in de ouder-	   
	dom van 76 jaren na eene lang-	   
	durige ziekte.	   
	De nacht van de 8ste op de 9de	   
	maart werden wij 's nachts verschrikt	   
15	wakker door een paar geweldige	   
	donderslagen vergezeld van blixem.	   
	Daarna volgden tot de 12de	   
	maart veel storm en regen.	   
	De 14de maart veroorzaakte juist	   
20	die geweldige regens veel schade	   
	en schrik aan Erdwin en Jeannette	   
	te Epe want er kwamen scheuren	   
		   
	blz. 22 	   
		   
1	in zijn plat zinken dak en weldra	   
	stond de zolder blank en stroomde	   
	het water naar beneden. Nu moet	   
	er eene tweede verdieping op zijn	   
5	huis gebouwd worden.	   
	Jans Reigersman heeft een dag of	   
	9 bij ons gelogeerd en is de 8ste april	   
	naar leyden vertrokken.	   
	De 22ste april 1859 (Goede	   
10	Vrijdag) hadden Vollenhoven en Schnei-	   
	ther een treffend verlies te betreuren	   
	daar de goede Marie na 8 dagen	   
	te voren van haar 2de kind beval-	   
	len te zijn koortsen kreeg en des	   
15	avonds ten 7 uuren in den ouderdom	   
	van 31 jaren te Rotterdam over-	   
	leed.	   
	De 21ste april hebben Santje 	   
	en Besier Duinweide  betrokken.	   
20	De 15de mei kreeg men hier de	   
	tijding dat onze troepen onder com-	   
	mando van Kolonel Waleson de 	   
	28ste febr[uarij] 1859 de vesting	   
		   
	blz. 23	   
		   
1	Boui op Celebes had ingenomen	   
	en verbrand en de Bonieren op de 	   
	vlugt gejaagd.	   
	Op de 5de junij 1859 overleed	   
5	te Arnhem in de ouderdom van 19	   
	jaren Anna Wilhelmina Reigers-	   
	man na eene kortstondige ziekte.	   
	De 30ste junij is Mietje hier komen	   
	logeeren. Wij hebben met De Veye de	   
10	tentoonstelling van schilderijen nog	   
	gezien. De 2de julij houden wij de	   
	beroemde tragediene Madame A.	   
	Ristori in de Medea dat over-	   
	heerlijk mooi was. Mietje bleef	   
15	tot de 12de. Zij heeft ook nog een	   
	dag of 2 op Duinweide gelogeerd.	   
	Wij hebben dit zomer eene langdu-	   
	rige en buitengewone droogte en hitte.	   
	Uit Parijs schreef men van 100 gr[aden Farhrenheit]	   
20	warmte. Het was ook een warm 	   
	en vroeg voorjaar maar er zijn zeer	   
	weinig vruchten en alles verschroeid	   
	op het veld.	   
		   
	blz. 24 	   
		   
1	De 11de July hebben de twee kei-	   
	ers, Napoleon en Frans Joseph,	   
	eene zamenkomst te villa Franco	   
	gehad en ......... de vrede geteekend	   
5	tot groote verwondering van alle	   
	andere mogendheden, daar ieder	   
	een zich gewapend had en men	   
	niet dacht Nap[oleon] zijne krijgs-	   
	togt niet verder voort zoude zetten	   
10	na de Oostenrijkers driemaal ge-	   
	slagen te hebben ! Lombardije	   
	echter zal nu aan Sardinie toe-	   
	gevoegd worden. Er zijn toch we-	   
	der duizende menschenlevens aan	   
15	opgeofferd. Uit Borneo zijn	   
	treurige tijdingen gekomen. De	   
	Dajakkers hebben de Europeanen	   
	te Kalungan enz. overvallen en	   
	zoo als men zegt 50 menschen en	   
20	kinderen vermoord waaronder vier	   
	zendelingen van de Barmer	   
	missien.	   
		   
	blz. 25	   
		   
1	de 3de aug[ustus] 1859 is Dorothea hier	   
	komen logeeren. Zij trof heerlijk we-	   
	der en wij hebben so heele prettige	   
	gezellige dagen met haar doorgebragt.	   
5	De laatste dag deden wij nog een toertje	   
	naar Delft.	   
	De 15de daaraanvolgende zijn	   
	Daan en Clementine hier gekomen	   
	met kind en meid. De gezondheid	   
10	van de beide eersten liet wel wat	   
	te wenschen over maar de lieve 	   
	Alexander was regt vrolijk en een	   
	voorspoedig en levendig kind. Zij	   
	troffen ook beeldig weder zoodat	   
15	wij dagelijks er op uit gingen. Geluk-	   
	kig hield de goede papa zich ook best.	   
	De 30ste vertrokken zij weder. Daan	   
	naar Arnhem en Clementine en het	   
	kind naar Middelburg. Die	   
20	dag hadden wij hier een vreeselijk	   
	onweder. Vooral des avonds aanhou-	   
	dende blixems en ratelende donderslag-	   
	en. Ook zagen wij in de verte brand	   
		   
	blz. 26 	   
		   
1	De 8ste sept[ember] 1859 is jufvr[ouw] Koch	   
	hier komen logeeren en de 28ste oct[ober]	   
	weder vertrokken. Van die tijd pas-	   
	seerde zij eene 14 dagen op Duinweide	   
5	en had eene 8 dagen de koorts. Het 	   
	speet ons zeer toen zij ons verliet.	   
	De 22ste oct[ober] en de 11ste nov[ember] had-	   
	den wij hier de geheele dag en nacht	   
	een vreesselijk weder. De eerste dag	   
10	hagel, sneeuw en een aanhoudend	   
	en zwaar onweder met ratelende don-	   
	derslagen zoodat het iedereen ontzette	   
	en de 2de nov[ember] eene geweldige storm	   
	en regen. Vele ongelukken zijn er 	   
15	ook op zee gebeurd. Bovendien heer-	   
	schen er vele koortsen ook Cholera.	   
	Voornamelijk in Leijden, Gouda en	   
	Maassluis en deze zomer in Woerden.	   
	Het is een ernstige tijd wanneer	   
20	men er zoo velen onverwacht opgeroe-	   
	pen ziet. Te Haarlem en Leeuwar-	   
	den heerschen zoo vele koortsen on-	   
	der de militairen dat de wacht er	   
	inge....nen zijn en naar hier en	   
		   
	blz. 27	   
		   
1	Utrecht alle reconvalecenten ge-	   
	zonden.	   
	Wij hebben de treurige tijding ontvan-	   
	gen dat onze nicht Auguste de 	   
5	Jongh krankzinig is geworden en	   
	naar Utrecht gebragt. Moge	   
	de goede God herstelling geve !	   
	Marie Gleichman is zeer ziek ge-	   
	weest aan koortsen maar is geluk-	   
10	kig nu weer aan de beterhand.	   
	De 20ste oct[ober] is Besier	   
	majoor geworden en bij besluit	   
	van de 28ste jan[uarij] 1860 is hij	   
	chef van het topografisch bu-	   
15	reau geworden.	   
	De 7de febr[uarij] 1860 was voor ons	   
	allen eene ware feestdag daar wij	   
	die wij die allen in gezondheid met	   
	onzen besten vader mogten vieren.	   
20	Allen waren overgekomen zoodat	   
	het 7tal eens weder bijeen was, dat	   
	in jaren niet gebeurde. Geve de goede	   
	God dat onze beste vader nog	   
		   
	blz. 28 	   
		   
1	lang voor ons allen gespaard	   
	moge blijven! De een kwam 	   
	wat vroeger de andere later maar	   
	allen logeerden hier aan huis.	   
5	De 26ste kwam hier de treurige	   
	tijding dat het stoomschip De	   
	Onrust te Banjoe Massing[?] de 27	   
	ste dec[ember] door eene overmagt	   
	van Dajakkers verraderlijk	   
10	was overvallen en 7 officieren	   
	en 55 manschappen vermoord	   
	hebbende het schip dede zinken.	   
	De 28ste febr[uarij] hadden wij	   
	eene geduchte storm. Ten 3	   
15	uur verhief die zich uit het zuid	   
	westen. Later keerde hij zich	   
	en kwam uit het noordwesten	   
	hij moet onder de naam van	   
	cijclonen voorkon[m?]en maar hij	   
20	was allerhevigst. Men had er geen	   
	zoo gehad sedert de 29ste nov[ember]	   
	van 1836. Vele boomen en	   
		   
	blz. 29	   
		   
1	schoorsteenen, zomerhuisjes,	   
	daken zijn afgewaaid. Tus-	   
	schen 6 en 7 uuren wa....e hij het	   
	ergst. Van alle kanten komen	   
5	er berigten van schade.	   
	De 5de april is Kiet van Zuijlen	   
	bij ons komen logeeren en tot de 12de	   
	mei gebleven. Wij hebben eene gezel-	   
	lige tijd zamen doorgebragt. In	   
10	die tijd, 22 april, werd Van Doorn	   
	benoemd als Commissaris des Ko-	   
	nings in de Provincie Utrecht.	   
	Het spijt ons zeer dat zij Den	   
	Haag gaan verlaten.	   
15	De 24ste mei overviel mij on-	   
	verwacht de koorts met eene soort	   
	geelzucht. 3 dagen had ik hem	   
	sterk maar daarna m[eneer] van 	   
	Bijlandt mij de quinine en werd	   
20	ik spoedig beter.	   
	De pinksterdagen van het jaar	   
		   
	blz. 30	   
		   
1	1860, 27 en 28ste mei zullen	   
	gewis uit niemands geheugen ge-	   
	wischt worden die getuige waren	   
	van de vreesselijke orkaan die de	   
5	28ste woedde. De 27ste hadden	   
	wij ook onstuimig weder en regen	   
	maar de 28ste begon de storm al	   
	dadelijk en werd steeds heviger	   
	zoodat het na de middag een orkaan	   
10	was uit het noordwesten. Ik	   
	lag boven ziek en papa was bene-	   
	den, duizelig en gejaagd. Zelfs de	   
	gehele nacht hield de storm aan	   
	en de volgende dag was het akelig	   
15	om al de verwoestingen te zien. In	   
	het Bosch lagen wel 400 mooije	   
	boomen, 2 tenten omgewaaid, een	   
	man onder een boom verpletterd,	   
	meerdere gekwetst en één ver-	   
20	dronken. De zee was zoo hoog	   
	dat men niets als schuim kon	   
	zien en zich niet op de been	   
		   
	blz. 31	   
		   
1	houden. Overal schoorsteenen en	   
	pannen en lood van de huizen.	   
	Veel erger als de 28ste febr[uarij]. Daar-	   
	bij waren de boomen, heesters en	   
5	groenten, geheel zwart en als ver-	    
	schroeid. Maar wat het ergste	   
	was al die treurige tijdingen uit 	   
	zee waren waren verschrikkelijk. Een	   
	stoombootje bij de Moerdijk, De	   
10	Langstraat, met 40 passagiers ge-	   
	heel verongelukt. 20 nog de volgende	   
	dag gered maar 7 overleefden de	   
	uitgestane ellende niet. Overal	   
	op de kusten hier en van Engeland	   
15	zijn schepen verongelukt. De	   
	arme Scheveningers hebben weder	   
	vele menschenlevens te betreuren	   
	sedert de laatste stormen zijn	   
	er 52 menschen verongelukt zoo	   
20	dat men 17 weduwen en 40	   
	weezen teld. Hoe gelukkig dat	   
	de mensch weet bij het woeden	   
		   
	blz. 32	   
		   
1	der elementen dat hij op den	   
	Hemelschen Vader zijn vertrouwen	   
	kan stellen en diens almagt	   
	en wijsheid alles ten beste bestuurd.	   
5	Bij Weiler en vooral te Epe	   
	heeft de storm nogal schade aan-	   
	gericht.	   
	De 27ste julij 1860 zijn Dorothea	   
	en Weiler hier met de 2 kinderen	   
10	komen logeeren en hebben wij eene 14	   
	dagen zeer aangenaam doorgebragt.	   
	Jammer dat het weder zoo weinig gun-	   
	stig was maar de geheele zomer he-	   
	ben wij storm en regen gehad !	   
15	31 aug[ustus]. Heden eens een zonneschijn	   
	maar toch nog een paar buijen. Deze	   
	maand altijd wind en regenbuijen	   
	zoodat men zeer bezorgd is voor het	   
	veldgewas. Men kan de granen niet	   
20	van het land, en de aardappelen is	   
	weer ziekte. Brood en alles slaat op.	   
	Treurig voor de armen. Mogt de goe-	   
	de God ons nu nog wat droogte en	   
	warmte geven ! Daan en Clementine	   
		   
	blz. 33	   
		   
1	zijn naar Middelburg daar Chris-	   
	tine Sprenger na hare bevalling zwaar	   
	ziek is geworden en steeds in gevaar ver-	   
	keerd. De 2de sept[ember] is Daan hier	   
5	gekomen en tot de 6de gebleven, als-	   
	wanneer wij dien avond Erdwin en	   
	Jeanette met de 3 kinderen en meid	   
	wachtende waren. Deze zijn 16 da-	   
	gen hier gebleven en hebben nog de mees-	   
10	te zonneschijn getroffen van de gehee-	   
	le zomer. De kinderen waren heel 	   
	lief en wij passeerden een zeer aange-	   
	name tijd tezamen. Zij woonden hier	   
	de opening van de Staten bij dat al-	   
15	tijd eene groote toevloed van menschen	   
	in de stad brengt.	   
	Na hun vertrek hadden wij we-	   
	der aanhoudende wind en regen en	   
	de 25ste sept[ember] al weder een storm	   
20	waarbij weer veel schepen verongeluk-	   
	ten. Men kan de geheele zomer	   
	door mischien 10 drooge of warme	   
	dagen tellen anders aanhoudend	   
		   
	blz.34 	   
		   
1	wind en regen en de 10de oct[ober] al	   
	hagel. De 11de oct[ober] 1860 ontvin-	   
	gen wij de treurige tijding dat m[eneer]	   
	Schorer die morgen om 7 uuren was 	   
5	overleden. De 8ste had z[ijne] e[dele] eene beroerte	   
	gekregen en steeds buiten kennis geble-	   
	ven. Clementine had de laatste 5 wek-	   
	ken te Middelburg doorgebragt.	   
	De 14de oct[ober] 1860 is onze lieve	   
10	Dorothea des avonds om 11 voor-	   
	spoedig bevallen van een zoon, wel-	   
	ke Willem Karel zal genoemd worden.	   
	De 11de oct[ober] hebben oom en tante	   
	Van Meurs hunne goude bruiloft gevierd.	   
15	De 16de oct[ober] overleed na een langdu-	   
	rig en smartelijk lijden te Middel-	   
	burg de lieve Christine Sprenger geb[oren]	   
	Schorer in de ouderdom van 29 jaren	   
	zij overleefde haare vader slechts 5 dagen	   
20	en laat een diep bedroefde weduwnaar	   
	met 6 kindertjes en verdere betrekkin-	   
	gen na. Daan kwam nog een	   
	dag of 3 van Middelburg over en	   
		   
	blz. 35	   
		   
1	ook nog 23ste op zijn retour naar	   
	Arnhem hetgeen ons veel plezier deed.	   
	Ook daar verliet eene brave christe-	   
	lijke ziel deze aarde daar onze trouwe	   
5	Doortje Gieben geb[oren] Metzel de	   
	27ste oct[ober] zacht ons ontsliep. Zij had	   
	een verval van krachten en had	   
	ons vroeger 26 jaren lang trouw en met	   
	hartelijk[heid] gediend. Wij waren allen	   
10	ook zeer aan haar gehecht.	   
	De 25ste oct[ober] ontdekte zich op	   
	het onverwachtst bij de lieve Ma-	   
	rietje Besier de gevreesde keel-	   
	ziekte. Jacques en Alexander kwam-	   
15	men daarop onmiddelijk bij ons loge-	   
	ren. Een dag daarna kreeg zij daar-	   
	bij de roodvonk en was een paar	   
	dagen zeer gevaarlijk. Gelukkig gaf	   
	de goede God eene gunstige keer	   
20	aan de ziekte en nu is zij herstel-	   
	lende.	   
	De jongens zijn 6 weken bij ons ge-	   
	bleven en de dag na hun vertrek de 	   
	8ste dec[ember] kwam Arnold een dag	   
		   
	blz 36	   
		   
1	of vijf bij ons hetgeen ons veel	   
	genoegen deed. Juist op zijn 50ste	   
	verjaardag vertrok hij en passeerde het	   
	verdere gedeelte van den dag te Arnhem.	   
5	Het winter van 1860 op [18]61 is bui-	   
	tengewoon streng en treurig gedenk-	   
	waardig voor de bewoners van de Bom-	   
	melerwaard. Met de kerstdagen viel 	   
	er zoo veel sneeuw dat er haast geen	   
10	doorkomen aan was en met Nieuw-	   
	jaar was het zoo koud en vooral spie-	   
	gelglad dat het gevaarlijk was te	   
	loopen. Santje en Besier kwamen	   
	nog op sokken bij ons.  De vorst hield	   
15	sterk aan. Alle rivieren zaten toe en	   
	daar er door het hooge ijs verstop-	   
	ingen kwamen, vreesde men voor	   
	dijkbreuken en weldra kwam ook 	   
	de treurige tijding dat op de nacht	   
20	tusschen de 6 en 7de jan[uarij] de dijken	   
	bij Brakel en Ponderoyen bezweken	   
	waren en de Bommelwaard met	   
	14 dorpen onderwater. Het ijs	   
		   
	blz. 37	   
		   
1	wierp geheele huizen en een stee-	   
	nen koornmolen in de diepe kolk.	   
	Alle inwoners waren gevlugt in	   
	de enkele huizen die veilig waren	   
5	zoodat er soms 90 menschen in een	   
	huis waren. Verder vlugtte alles	   
	naar Bommel. Zaltbommel	   
	werd met de grootste inspanning	   
	behouden. Nu bleek weder de	   
10	weldadigheid in Nederland. Vele	   
	duizenden werden gecollecteerd	   
	en dadelijk kleederen en voedsel	   
	gezonden. De 15de jan[unarij] was een	   
	der koudste dagen. Een scherpe	   
15	wind en 14 graden Fahrenheit.	   
	De 17de begon eene zachte dooi !	   
	Weldra hoorde men van eene nieuwe	   
	ramp en wel dat de dijk van Maas	   
	en Waal de [ruimte]  was doorge- 	   
20	broken en daar dit in de nacht ge-	   
	beurde heeft men vele menschen levens	   
	te betreuren. Ook geheele dorpen	   
	zoals Leeuwen is weggespoeld.	   
		   
	blz. 38 	   
		   
1	De Koning die al de overstroomde	   
	plaatsen was gaan bezoeken, over-	   
	al hulp brengende, ging ook dade-	   
	lijk daarheen. Zelfs op sommige plaat-	   
5	sen met groot gevaar in een schiet-	   
	schouw zelf onderzoeken. Duizen-	   
	den gaf hij aan de noodlijdenden	   
	en was medelijdend dat het volk	   
	hem thans als op handen draagt zoo	   
10	als duidelijk gebleken is bij zijne	   
	terugkomst. Te Arnhem, Rotter-	   
	dam en vooral hier, werd hij met	   
	een gejuich ingehaald zooals ik	   
	niet bij gewoond had. De 9de febr[uarij]	   
15	hield hij zijne intogt in de Resi-	   
	dentie. De stad was vol vlaggen.	   
	Er was ene eerewacht te paard en	   
	eene te voet   welke Z[ijne] M[asjesteit] van het	   
	station afhaalde waar de Gouver-	   
20	neur eene aanspraak hield. Daar-	   
	na reed de koning met de Pruisen	   
	in een open rijtuig (het was goed	   
	weder) de stad voorafgegaan en	   
		   
	 blz. 39	   
		   
1	gevolgd door eene jubelende me-	   
	nigte. Geen enkele militair was	   
	onder het geweer. Alleen het volk.	   
	Achter het rijtuig kwamen de 700	   
5	arbeiders van Enthoven met vlag-	   
	getjes in geslotene gelederen. Het	   
	was een indrukwekkend schouw-	   
	spel. De 19de op 's konings ver-	   
	jaardag wilde z[ijne] m[ajesteit] geene feesten	   
10	of illuminatien maar dat er door	   
	het geheele land eene collecte voor	   
	de noodlijdenden gedaan werd	   
	en die bragt in Den Haag alleen	   
	op f 75.000 waarvan f 20.000	   
15	van de koninklijke familie	   
	Mietje de Veye is na papa's ver-	   
	jaardag nog eenige dagen gebleeven.	   
	Dit jaar waren, om verschillende	   
	redenen, slechts De Veye en Daan	   
20	overgekomen. De beste papa vierde	   
	zijn 79ste jaardag heel op geruimd.	   
	Mietje vertrok de 23ste. Zij was	   
		   
	Reserve blz 40/41  Er ontbreekt hier inhoud . 	   
		   
	blz.  42	   
		   
1	24 september 1861. Heden zijn Daan en	   
	Clementine weder vertrokken. Zij 	   
	hebben hier eene 14 dagen met hun	   
	lieve Alexander gelogeerd. Het waren	   
5	regt genoegelijke dagen hoewel het	   
	weder niet gunstig was. Onder anderen	   
	de 16de hebben wij de opening der	   
	Kamers bijgewoond in eene stortregen.	   
	Door de zorg van m[eneer] Van der Heim	   
10	kwamen wij in de tribune van den	   
	president en zagen ook de trein.	   
	Daan en Clem[entine] hunne gezondheid was	   
	beter en gingen verder naar Middelburg.	   
	Treurige tijding hoorden wij van Bet-	   
15	sy Besier geb[oren] Schepper wier lon-	   
	gen aangetast schijnen te zijn en	   
	op raad van Professor Schneevoogd on-	   
	middelijk met Betsier en hare moeder	   
	naar Cannes is vertrokken. De drie	   
20	kinderen zijn zoolang te Arnhem	   
	bij Schepper in huis.	   
		   
	blz. 43	   
		   
1	De 7de nov[ember] hadden wij des	   
	nachts een sterk onweder hetwelk reeds	   
	dadelijk een onaangenaam gevoel bij pa-	   
	pa teweeg bragt. Doch bij het opstaan	   
5	schijnt de omgesteldheid de overhand te	   
	hebben gekregen. Ten minste toen ik een 	   
	weinig daarna boven kwam lag onze	   
	beste vader bewusteloos op de grond. Da-	   
	delijk werden alle middelen aangewend	   
10	maar eerst om 1/2 12, bij de lating, kwam	   
	papa wat bij bewustzijn. Sluimerde ech-	   
	ter verder de geheele dag. Santje kwam	   
	dadelijk hier en schreef ik aan de broe-	   
	ders en zusters. De volgende dag was	   
15	ik van schrik ook ziek en kwam Mietje	   
	van Woerden hier aan. Ook Santje bleef	   
	dien dag. Met papa ging het. God zij	   
	dank, beter en mogten wij ons spoedig 	   
	dankbaar in zijn beterschap verheugen.	   
20	De nacht van de 14 op 15de nov[ember]	   
	was weder eene dieptreurige voor	   
	vele families er heerste eene ge-	   
	weldige storm zoodat wij daarna	   
		   
	blz. 44	   
		   
1	van een groot aantal schipbreuken	   
	in de couranten vermeld vonden.	   
	De 16de jan[uarij] 1862 heeft Besier	   
	Jacques naar Duitsland gebragt.	   
5	Toen was het eenige dagen streng	   
	koud maar verder hebben wij een	   
	zachte winter.	   
	Heden 31 jan[uarij] 1862 staat het	   
	nieuwe Ministerie in de courant. Mr.	   
10	Thorbecke, Meeussen, baron Stra-	   
	tenus, Mr. Olivier, Huissen van	   
	Kattendijk en Jolles, kolonel	   
	Blanken, Betz Finantien en Uhlen-	   
	beck Kolonien.	   
15	De 4de febr[uarij] 1862 is Henri Rap-	   
	pard alhier na eene langdurige	   
	ongesteldheid in den ouderdom van 	   
	53 jaren zacht onstlapen.	   
	De 5de febr[uarij] is onze lieve Dorothea	   
20	des morgens om 1/2 één voorspoedig 	   
	bevallen van eene dochter welke Jo-	   
	hanna Louise zal heeten. Met Mar-	   
	rietje blijft het al op dezelfde hoogte	   
	en de middelen van Dr. Kichil heb-	   
		   
	blz. 45	   
		   
1	ben dus niet geholpen.	   
	De 7de febr[uarij] 1862 smaakten wij	   
	het geluk dat de beste papa zijn	   
	80ste geboortedag in welstand met	   
5	ons mogt vieren.. Mietje en de Veye	   
	Arnold en Daan waren voor dit feest	   
	overgekomen en wij bragten die druk-	   
	ke dag genoegelijk door. Geve de goe-	   
	de God dat die beste vader nog vele	   
10	jaren voor ons gespaard blijven !	   
	Heden de 15de febr[uarij] 62 ontvingen wij	   
	de treurige tijding dat onze lieve nicht	   
	Laura Hösterey geb[oren] Wuppermann	   
	de 11de febr[uarij] te Barmen in den ou-	   
15	derdom van 50 jaar na eene uitteeren-	   
	de ziekte van 5 maanden is overleden.	   
	De 7de mei 1862 is er te Enschede	   
	in Overijssel eene vreesselijke	   
	brand uitgebarsten. Ten 12 uur begon-	   
20	nen en om 3 uur lag de geheele stad	   
	door de felle wind in de asch. De	   
	kerken, fabrieken en het stadhuis.	   
	Een 8ste gedeelte van de stad is maar	   
		   
	blz.  46	   
		   
1	blijven bestaan en men spreekt	   
	van 3 menschen verbrand. De Ko-	   
	ning die nu in Parijs is en dade-	   
	lijk f 2.000 zond had kortgeleden	   
5	een feestelijk bezoek aan Overijssel	   
	gebragt en was overal met geestdrift	   
	ontvangen. In Zwol en Deventer	   
	illuminatie. Kort daarna heeft 	   
	de Koning een bezoek aan Zeeland	   
10	gebragt er is daar overal met bijzon-	   
	der veel geestdrift ontvangen.	   
	De 6de junij 1862 is met Santje	   
	met Marietje naar Barmen vertrok-	   
	ken. Mietje is een dag of acht	   
15	hier geweest en de pinksterdagen 	   
	8 en 9 junij is Daan bij ons geweest. 	   
	Die dagen waren regenachtig. An-	   
	ders hadden wij een mooi en vroeg	   
	voorjaar. Aardbeijen en kersen al in 	   
20	mei.	   
	De 14de junij is het Japansche	   
	gezantschap hier aangekomen be-	   
	staande uit 35 personen. Er was 	   
		   
	blz. 47	   
		   
1	eene commissie benoemd om hen in	   
	te halen. Iedereen was even nieuws-	   
	gierig. Papa en ik zagen ook de in-	   
	togt. Heele vreemde gezichten. Zij zijn	   
5	gelogeerd in Belle Vue, bezien alles	   
	en zijn steeds omringd van eene me-	   
	nigte menschen. Men vindt hen zeer be-	   
	schaafd en vriendelijk.	   
	De 19de junij 1862 is Willem	   
10	Cramer in het huwelijk getreden met	   
	Jeanne de Haan te Vlissingen. 	   
	De 28ste juni kwam Alexander	   
	Besier ons de goede tijding brengen	   
	dat zijn papa Luit[enant] Kolonel gewor-	   
15	den was.	   
	De 1ste julij heeft de Koning aan	   
	de Japansche ambassadeurs au-	   
	dientie gegeven ter 1/2 6 ure . Het 	   
	regende aanhoudend zoo als het	   
20	bijna dagelijks gedurende de maand	   
	junij gedaan heeft daardoor was 	   
	het guur en en klaagt men over het	   
	hooi en de vlas.	   
		   
	blz. 48	   
		   
1	De 16de julij 1862 is Adrienne Duij-	    
	vesteijn, geb[oren] de Haan, voorspoedig	   
	van eene dochter bevallen.	   
	De 31 julij 1862 is de Hertog	   
5	Karel Bernhard van Saxen Weimar	   
	te Liebenstein in Saxen in de ou-	   
	derdom van 70 jaar overleden. Hij	   
	was zeer geacht en bemind en deed	   
	veel goed. Hij is de 6de aug[ustus] te Weimar	   
10	plegtig begraven.	   
	De 16de aug[ustus] is Arnold hiervoor eeni-	   
	ge dagen komen logeeren. Hij vertrok	   
	de 21ste weder en ging met Mietje en	   
	De Veije tot Keulen die verder een bui-	   
15	tenlandsch reisje dingen doen.  Jufvr[ouw]	   
	Koch heeft deze zomer een tijdlang bij	   
	ons en op Duinweide gelogeerd. Zij	   
	was tegenwoordig heel gezond en wij pas-	   
	seerden aangename dagen. Besier	   
20	is met Alexander ook een dag of 6	   
	van huis geweest naar het Nieuwe Diep.	   
	De 8ste aug[ustus] 1862 heeft de Koning	   
	het besluit tot afschaffing der slavernij	   
	te Wiesbaden onderteekend.	   
		   
	 blz. 49	   
		   
1	De 26ste aug[ustus] 1862 is onze nicht	   
	Cootje de Haan, geb[oren] Wentholt te	   
	Arnhem aan eene vliegende teering	   
	overleden in den ouderdom van 53	   
5	jaren slecht[s] 8 dagen was zij ziek.	   
	De 5de September is onze goede jufvrouw	   
	Koch vertrokken nadat wij tezamen	   
	omstreeks 6 weken genoegelijk had-	   
	den doorgebragt. Daarop zijn Daan	   
10	en Clementine de 9de hier komen lo-	   
	geeren met meid en kind. Wij brag-	   
	ten eene plezierige tijd met hen	   
	door hoewel de kleine Alexander een	   
	paar dagen ongesteld was. Wij	   
15	zagen de zilverfabriek van de heer	   
	Van Kempen en troffen meestal mooi	   
	weder. De 19de moesten zij ons tot	   
	ons leedwezen weder verlaten.	   
	De 23ste sept[ember] kwamen Erdwin	   
20	en Dorothea te zamen hier terwijl	   
	Marietje te Woerden bij Mietje	   
	en De Veije bleef. Beide zagen er	   
	goed uit en troffen heerlijk weder	   
		   
	blz. 50	   
		   
1	behalve de 30ste toen er een prach-	   
	tig vuurwerk afgestoken werd ter gele-	   
	genheid der landbouwfeesten en er een	   
	onweder met stortbuijen opkwam en	   
5	iedereen druipnat naar huis deed terug	   
	keeren. Het weder was die dagen	   
	drukkend warm en de tentoonstelling	   
	van vruchten en beesten uitmuntend	   
	schoon. De 2de oct[ober] vertrokken Erdwin	   
10	en Dor[othea] weder tot ons innig leewezen.	   
	Papa hield zich ook heel goed, behal-	   
	ve de laatste dag. Maar het ging toch	   
	spoedig beter. Jacques Besier ver-	   
	trok die dag ook weder naar Elberfeld	   
15	na eene vakantie van 6 weken	   
	De 19de oct[ober] 1862 is na eene ziekte	   
	van weinig dagen onze beste neef van 	   
	Marle in den ouderdom van 63 jaren	   
	overleden diep betreurd door zijne lieve	   
20	vrouw zijne oude moeder en alle zijne	   
	vrienden en betrekkingen	   
	De 21ste oct[ober] heeft onze goede vriendin	   
	Betsij Sypkens de terugreis naar	   
	Utrecht weder ondernomen.	   
		   
	blz. 51    	   
		   
1	De 28ste oct[ober] 1862 is de kleine Emile	   
	jongste zoontje van Adé en De Graaff	   
	juist 9 maanden oud aan eene tand-	   
	ziekte overleden. Adé en De Graaff	   
5	zijn voor een paar maanden op reis	   
	gegaan met hunne twee kinderen.	   
	De 5de nov[ember] 1862 troffen Clementine	   
	en Schneither het treurige verlies	   
	van hunne zoon Agathon aan hun	   
10	ontrukt te zien aan tijpheuse koort-	   
	sen in den ouderdom van 18 jaren	   
	De doorgraving van Holland op	   
	zijn smalst is door de Eerste Kamer	   
	ook aangenomen met de 42 tegen 12	   
15	stemmen de 2ste jan[uarij] 1863	   
	Tot nu toe hebben wij een zacht	   
	maar zeer stormachtig winterwe-	   
	der slechts een paar dagen vorst	   
	en de 19,20 en 21 jan[uarij] was het	   
20	eene aanhoudende hevige storm	   
	zoodat de dijk van Westcapelle ge-	   
	leeden heeft de streken bij de Zuider-	   
	zee geheel overstroomd en is vele ste-	   
	den het water binnen geloopen.	   
		   
	blz. 52	   
		   
1	Er is geene koude meer gekomen zoo	   
	dat wij een heel vroeg voorjaar hebben	   
	de 5de maart hebben ze den Koning	   
	al grasboter aangeboden	   
5	Sedert 2 maanden is er eene hevige	   
	opstand in Polen tegen Rusland uitge-	   
	barsten. Langierviez heeft zich aan	   
	het hoofd daarvan gesteld als dicta-	   
	tor. De 11de maart.	   
10	Dit is echter eene korte heerschappij ge-	   
	weest, want de de 20ste maart is versla-	   
	gen gevlugt en gevangen genomen.	   
	De 29ste maart 1863 is Jacques	   
	Besier te 's Gravenhage in de Remon-	   
15	strantsche kerk bevestigd. D[ominee] de Rid-  	   
	der deed het zeer plegtig. Gaf ieder	   
	eene gedenkspreuk en preekte over Joh[annes]	   
	2, vers 6. Moge hij steeds zijne belij-	   
	denis getrouw blijven in zijnen wandel	   
20	en zijne ouders vreugde aan hun beleven.	   
	De 3de april 1863 is Jeanne Cramer	   
	geb[oren] de Haan voorspoedig van eene doch-	   
	ter bevallen te Vlissingen. Willem	   
	moet nog in de dezelfde maand naar de	   
24	Oost vertrekken. Hij nam afscheid van ons.	   
		   
	blz. 53	   
		   
1	De 7de is Jeanette hier komen	   
	logeeren en de 13de april Clemen-	   
	tine met Alexander wij tragten eene-	   
	ge genoegelijke dagen tezamen door.	   
5	Clem[entine] vertrok met Jacques Besier	   
	de 11de en Jeanette de 16de.	   
	Er is in Nederland een adres ge-	   
	teekend door 43.000 vrouwen, onze	   
	Koningin aan het hoofd het welke door	   
10	de heeren Van Lijnden en Lapadose	   
	aan de Koningin van Spanje zal	   
	worden aangeboden ter bevrijding van	   
	den gevangenen. Matamoros en an-	   
	deren die aldaar vervolgd worden om-	   
15	dat zij het Protestantsche geloof	   
	omhelsd hadden.	   
	De 31ste julij 1863 is onze 	   
	lieve Clementine voorspoedig beval-	   
	len van eene dochter welke de	   
20	naam van Christine zal dragen.	   
	De 16de aug[ustus] hadden wij het genoe-	   
	gen onzen neef De Jongh terug	   
		   
	blz. 54	   
		   
1	te zien in goede gezondheid	   
	na een verblijf van 29 jaren in	   
	Oost Indië. Zijne vrouw is onge-	   
	lukkig nog te Meerenberg in treu-	   
5	rige toestand.	   
	De 13de sept[ember] 1863 bragten wij	   
	weder een angstige dag door daar	   
	onzen lieve vader opnieuw een toeval	   
	kreeg en die dag bijna bewusteloos	   
10	doorbragt. Gelukkig was Daan hier	   
	gelogeerd en was het voor kerktijd.	   
	Wij telegrafeerden Mietje en De Veije	   
	en lieten ook Santje en Besier roepen	   
	daar het zich eerst liet aanzien dat	   
15	het niet goed zoude afloopen maar	   
	gelukkig ging het tegen den avond	   
	beter en mogten wij onzen goeden	   
	vader nog behouden.	   
	Gisteren 29 sept[ember] hadden wij	   
20	velen der onzen bijeen. Daan en	   
	Clem[entine] kwamen met de twee kin-	   
	deren uit Middelburg en bleven	   
		   
	blz. 55	   
		   
1	eenige uuren hier stil. Mietje	   
	en Dorothea waren hier gelogeerd.	   
	Alexander de Jongh kwam hier	   
	eeten en 's avonds kwamen San-	   
5	tje en Besier met Jacques. Pa-	   
	pa was nog al redelijk die dag.	   
	De 22ste oct[ober] 1863 is mijn lieve	   
	nichtje Ursule Ijssel de Schepper in 	   
	het huwelijk getreden met jonkh[eer] Te-	   
10	ding van Berkhout, officier der	   
	Dragonders te Breda.	   
	De 17de nov[ember] [18]63 vierden wij hier	   
	een waar volksfeest. De 50 ja-	   
	rige herdenking van Nederlands	   
15	onafhankelijkheid. Hier in het	   
	Willemspark zoude daarvoor een	   
	monument opgericht worden en op	   
	deze gedenkwaardigen dag zoude	   
	de Koning de eerste steen leggen.	   
20	Als hoofd van de commissie was prins	   
	Frederik en prinses Marie zoude z[ijne] M[ajesteit]	   
	de troffel aanbieden. Reeds	   
		   
	Reserve blz 56/57  Er ontbreekt hier inhoud 	   
		   
	blz. 58	   
		   
1	hem. Het is zeer goed afgeloopen	   
	en was zeer plegtig. Er waren wel	   
	6000 menschen bijeen.	   
	De 1ste julij 1863 heeft eindelijk	   
5	de emapcipatie der 45.000 slaven	   
	in West Indie plaats gehad. Met 	   
	een salvo van 21 kanonschoten is	   
	die van het fort Zeelandia aange-	   
	kondigd en die godsdienstig en	   
10	met gepaste vreugde gevierd.	   
	Van de 3de op de 4de dec[ember] 1863	   
	heeft er weder eene geweldige storm	   
	gewoed. zeer vele ongelukken zijn	   
	er gebeurd. Menschen door pannen ge-	   
15	troffen of in het water gewaaid. Vele	   
	schepen verongelukt. Ook een Scheve-	   
	ningsch pinkje en de zeedijk bij El-	   
	burg doorgebroken waardoor 4 dor-	   
	pen onder water staan.	   
20	De 11de jan[uarij] 1864 herhaalde	   
	zich des morgens bij het op staan	   
	weder het toeval bij de beste Papa. Het	   
	was een treurig gezicht. Ditmaal  was	   
		   
	blz. 59	   
		   
1	ik alleen erbij. Spoedig werden alle	   
	middelen aangewend maar papa bleef	   
	twee dagen in eene verontrustende toe-	   
	stand en had toen voornamelijk de rug	   
5	aangedaan zoodat wij de goede papa	   
	3 weken geheel moesten helpen. Mietje	   
	kwam de 13de jan[uarij] en hielp mij	   
	trouw papa oppassen. In die tuschen-	   
	tijd kregen zij en ik de griep en was	   
10	Hanna al van de 2de jan[uarij] ziek	   
	aan een groot gezwel in de wang	   
	zoodat Dientje de eenige gezonde	   
	was. Daarbij was het een langdu-	   
	rig en streng winter en waren er	   
15	overal veel zieken.	   
	De 7de febr[uarij] kwam de beste pa-	   
	pa weder eens beneden en vierden	   
	wij dus dankbaar z[ijne] E[edele] 82ste ver-	   
	jaardag. Arnold, Daan en Mietje	   
20	en De Veije waren er bij tegenwoor-	   
	dig, evenals Santje en Besier en	   
	hunne kinderen.	   
	De 10de maart 1864 hadden	   
		   
	blz. 60	   
		   
1	wij het verlies te betreuren van	   
	onzen goeden oom Van Meurs	   
	in den ouderdom van 82 jaren en 7	   
	maanden. Z[ijne] e[dele] was 8 dagen ziek	   
5	maar had een zachte dood. De	   
	goede tante was toen ook ziek en	   
	de Meester, burgemeester van	   
	Harderwijk 8 dagen te voren in	   
	den ouderdom van 48 jaren overleden.	   
10	De 16de maart was Mietje bij	   
	ons komen logeeren en papa zoo wel	   
	dat wij de 18de maart eens naar	   
	Oostbroek reden. Wij waren dus	   
	in het geheel niet voorbereid op de	   
15	schrik de 19de toen de beste papa	   
	weder geheel onverwacht een zenuw	   
	toeval kreeg. De 21ste was z[ijne] e[dele] zeer	   
	zwak zoodat wij ons zeer bezorgd 	   
	maakten maar nogmaals gaf de 	   
20	goede god herstelling. Daan kwam	   
	de Paaschdagen over 26 en 27 maart.	   
	De 30ste jan[uarij] 1864 is onze lieve 	   
		   
	blz. 61 	   
		   
1	Jeanette zeer voorspoedig be-	   
	vallen van eene dochter welke de namen van	   
	Anna Maria  Lucia draagt	   
	en mijn peetkindje is. Moge	   
5	zij voorspoedig opgroeijen !	   
	De eerste dagen van mei 1864 heeft	   
	Arnold het kantoor van den heer 	   
	Eijberg verlaten hij is hier vooreerst nog	   
	wat bij ons gekomen.	   
10	De 10de junij heeft De Veije op zijn	   
	verzoek zijn eervol ontslag uit de	   
	dienst gekregen met de rang van	   
	Majoor. Mietje was juist eenige da-	   
	gen van van het Regelink overgekomen	   
15	en hier gelogeerd. Arnold was ook hier.	   
	De pokken heerschen al sedert	   
	eene geruime tijd sterk in den Haag	   
	De meeste menschen en wij ook heb-	   
	ben ons laten hervaccineeren.	   
20	De 7de julij 1864 hebben Adrie  ..	   
	en Duijvestein het verlies te betreu-	   
	ren van hun tweejarig dochtertje	   
	Anna aan de keelziekte.	   
		   
	blz. 62	   
		   
1	Een guur voorjaar geweest. eerst	   
	4 dan de 10de julij kregen wij	   
	zomerwarmte. Arnold is bij Daan	   
	te Arnhem tewijl Clementine	   
5	met de kinderen in Middelburg is.	   
	De 3de aug[ustus] 1864 overleed te Bar-	   
	men onze goede neef peter Höstenij	   
	in den ouderdom van 62 jaren.	   
	Weinig warmte, zeer onbestendig	   
10	weder. In het begin van aug[ustus] kwam	   
	Dorothea met Lucien hier 6 dagen lo-	   
	geeren en is het laatst der maand 	   
	Erdwin ..[?]  Hij trof meestal regen.	   
	Dit jaar heeft Clementine mijn ver-	   
15	jaardag medegevierd hetgeen mij	     
	veel genoegen deed. Heel gezellig.	   
	De 28ste nov 1864 kwam onze lieve	   
	nicht Fannij van Marle hier lo-	   
	geeren met intentie van 5 dagen te	   
20	blijven. Maar ziet de volgende dag	   
	kreeg zij eene valsche pleuris en	   
		   
	blz. 63	   
		   
1	koorts zoodat zij eenige dagen	   
	zeer ziek was. Gelukkig dat de 	   
	ziekte eene gunstige wending wees	   
	en zij na een een verblijf van 16 da-	   
5	gen weder redelijk wel konde	   
	vertrekken. Het was juist	   
	bijtijds want al die tijd had-	   
	den wij heerlijk weder gehad	   
	maar de 13de dec[ember] begon het te vrie-	   
10	zen en zoo streng met zulk eene 	   
	koude wind dat de 17de de rivie-	   
	re al vol drijfijs waren en de	   
	bruggen weggenomen.	   
	De 18de dec[ember] 1864 ontvingen	   
15	wij de gelukkige tijding dat	   
	onze lieve Dorothea gisteren	   
	morgen om 6 uur voorspoedig van	   
	eene dochter bevallen is welke	   
	de namen van Dorothea Arnoldine	   
20	zal dragen.	   
	De 24ste jan[uarij] 1865 is onze	   
	neef Von Jeetse na eene lang-	   
		   
	blz. 64	   
		   
1	durige ziekte te Arnhem over-	   
	leden in den ouderdom van 72 jaren.	   
	De 7de febr[uarij] 1865 vierden wij	   
	met dankbaarheid  de 83ste ver-	   
5	jaardag van onze besten vader.	   
	Z[ijne] e[dele] was opgeruimd en bijzonder wel.	   
	Santje en Besier benevens hunne	   
	kinderen, Daan, Arnold en Mietje	   
	en De Veije waren er bij tegenwoor-	   
10	dig . Mietje was sedert de 6de jan[uarij]	   
	hier en vertrok met de V[eye] de 9de febr[uarij]	   
	De 7de jan[uarij] [18]65 is een goed, zeer	   
	geacht, vriend van ons alhier, de 	   
	generaal Trip in den ouderdom	   
15	van bijna 86 jaren overleden.	   
	De 9de febr[uarij] 1865 is mijne	   
	goede vriendin Jans Reigersman	   
	geb[oren] Nairac te Gnadau bij Maag-	   
	denburg aan de typhus overleden.	   
20	Zij was daar 3 weken te voren	   
	onverwacht heengeroepen omdat	   
		   
	blz. 65	   
		   
1	hare dochter Betsij aldaar	   
	gevaarlijk ziek lag aan de pok-	   
	ken. De crisis viel echter ge-	   
	lukkig uit maar hare moeder	   
5	overleed na eene korststondige	   
	ziekte in den vreemde, tot diepe	   
	droefheid van hare betrekkingen	   
	en vrienden, in den ouderdom	   
	van bijna 52 jaren.	   
10	De 15de febr[uarij] overleed onze	   
	lieve tante De Jongh, geb[oren] van	   
	Hoijtema in den ouderdom	   
	van ruim 80 jaren op de Rotter-	   
	damsche Kopermolen, na een 	   
15	langdurig ziekbed.	   
	De maanden Jan[uarij] en febr[uarij] wa-	   
	ren zeer koud en gekenmerkt	   
	door onverwachte strenge vorst en	   
	dan weder snelopvolgende dooi.	   
20	Gedurig sneeuw.	   
	17 maart 1865. Heden had de	   
		   
	blz. 66	   
		   
1	plegtige begravenis plaats van h[are] m[ajesteit]	   
	koningin moeder Anna Paulowna	   
	van Rusland welke de 1ste maart	   
	op 70jarigen ouderdom op Zorgvliet	   
5	is overleden na eene korstondige	   
	ziekte van 10 dagen. Eerst bestond	   
	er zwarigheid dat h[are] m[ajesteit] te Delft	   
	dus niet in gewijde aarde zoude begra-	   
	ven maar toen de dispensatie uit	   
10	Rusland kwam werd hare wensch	   
	daaromtrent vervuld. Wij gingen	   
	in het Noordeinde zien bij een	   
	vriend van Besier reeds om 1/2 9.	   
	De trein was zeer plegtig. Om 11	   
15	uur ging ik naar huis en daarop ging	   
	Arnold. Het weder was redelijk.	   
	Af en toe eene stofregen. De stad 	   
	was vol vreemdelingen.	   
	Nadat het in maart altijd door	   
20	gevroren of gesneeuwd had kwam	   
	het in april dadelijk het heerlijk-	   
	ste voorjaar weder. Het groen liep	   
	beeldig uit en nu is de maand mei	   
		   
	blz. 67	   
		   
1	zoo overheerlijk als niemand er	   
	zich een kan herinneren. De	   
	15de Mei passeerde De Jongh en	   
	Caroline een dag hier, van Haarlem 	   
5	komende en de 22ste mei Betsij	   
	en Jeanette Reigersman die te	   
	Leyden gelogeerd waren.	   
	De 23ste mei 1865 is Erdwin tot	   
	lid der Provinciale Staten gekozen	   
10	in het district Oldenbroek met 278	   
	stemmen. het deed ons veel	   
	genoegen. Men bragt hem de 24ste	   
	eene serenade te Epe.	   
	Daan en Clementine hebben de pink-	   
15	sterdagen 4 en 5 junij 1865 in groote	   
	zorg en vrees doorgebragt daar hunne	   
	lieve Christine gevaarlijk ziek was,	   
	Stuipen, koorts en congesties naar	   
	het hoofd. Zij was eenige dagen erg	   
20	ziek maar gelukkig heeft de goe-	   
	de God haar voor hare ouders gespaard.	   
	Zij hadden ook een treurig verlies in	   
	de familie Schoren geleden daar	   
	d[ominee] Gobius du Sant, predikant te	   
		   
	blz. 68	   
		   
1	Arnemuiden de 29ste mei alhier 	   
	na eene korte, hevige ziekte is over-	   
	leden, nalatende zijne jonge wedu-	   
	we met 4 kinderen.	   
5	De 18de junij 1865 is de 50jarige	   
	gedenkdag van de slag van Waterloo	   
	met dankbaarheid herdacht. Dit	   
	geschiedde  alleen door het volk en	   
	vele particulieren want officieel werd	   
10	die niet gevierd. Hier was het stand-	   
	beeld van Willem de 2de smaak-	   
	vol versierd en 's avonds ge‹llumineerd.	   
	De 27ste junij werd er een feest	   
	aan de oude strijders en de Ridders	   
15	van de Willemsorde te Leijden	   
	gegeven. De Koning en de prin-	   
	sen waren er bij tegenwoordig. De 	   
	toespraak van d[ominee] Rutgers van	   
	der Loef in de Pieterskerk moet	   
20	zeer treffend en de Koning, die	   
	met veel gevoel beantwoord heb-	   
	ben. Er waren 1800 oude strij-	   
		   
	blz. 69 	   
		   
1	ders bijeen. Er is aan allen een	   
	Waterloo kruis uitgedeeld. De	   
	Koning omhing prins Frederik met	   
	het Grootkruis, waarop het Volks-	   
5	lied gezongen werd. Het feest is 	   
	zeer naar wensch afgelopen.	   
	De 29ste junij 1865 trad Jeanette	   
	Barchman Wuytiers in het huw-	   
	welijk met Baron van Isselmuden.	   
10	Na langdurige droogte waar-	   
	door de weiden als uitgedroogd	   
	waren en men in Zeeland en	   
	Vriesland geen regenwater meer	   
	had en geen voeder voor het vee,	   
15	heeft de goede God de gebeden	   
	verhoord en is er de 30ste en 1ste	   
	julij een heerlijke regen gevallen.	   
	Sedert hebben wij gedurig hevige	   
	onweders gehad. Men herinnerd	   
20	zich geen jaar waarin er zoo velen	   
	plaats hadden. Op verschillende	   
	plaatsen is het ingeslagen en [?]	   
		   
	blz. 70	   
		   
1	De 7de febr[uarij] 1866 vierden wij	   
	met dankbaarheid de 84ste ver-	   
	jaardag van onzen besten vader. Z[ijne] e[dele]	   
	heeft bijna geene gebreken van den	   
5	ouderdom en is thans vrij wel. Mietje	   
	logeerde sedert een p[aa]r weken bij ons	   
	en De Veije kwam de 6de. Zij gingen	   
	de 8ste weer heen. Daan kwam ook	   
	een p[aa]r dagen en Santje en hare	   
10	kinderen waren weder hersteld zoo	   
	dat wij met ons tienen zeer genoege-	   
	lijk aan den feestdisch zaten. zij	   
	hadden de 4de febr[uarij] de eerste	   
	brief van Jacques uit de Oost ge-	   
15	had die de 23ste dec[ember] gezond en	   
	wel in Batavia was aangekomen.	   
	Er is weder een nieuw Ministerie	   
	opgetreden. Minister Thorbecke	   
	heeft zijn ontslag genomen omdat	   
20	hij met de minister van Kolonien	   
	Fransen van der Putten niet overeen-	   
		   
	blz. 71	   
		   
1	stemde nopens de cultuurwet enz[ovoort]	   
	voor Indie. Minister van Marine	   
	Huissen van Kattendijke is de	   
	5de febr[uarij] overleden. Dit Ministerie	   
5	word dus voorloopig door de minis-	   
	ter van Oorlog Blanken waarge-	   
	nomen ook de min[ister] van Buiten-	   
	landsche zaken de heer Cremers	   
	blijft aan maar verder komt er	   
10	nieuw bij den heer Pickée voor	   
	min[ister] van Justitie, Geertsema	   
	voor Binnenlandsche zaken en 	   
	Van Bosse voor Finantien.	   
	Wij hebben een buitengewoon	   
15	winter gehad. In dec[ember] 2 dagen vorst	   
	maar verder niets als wind en	   
	regen dikwijls zeer stormachtig	   
	zoodat er veel ongelukken op zee	   
	gebeurd zijn. 30 en 31 jan[uarij] was het	   
20	compleet voorjaar en in febr[uarij] loopt	   
	alles al uit. De veeziekte blijft	   
		   
	blz. 72	   
		   
1	ongelukkig nog sterk aanhou-	   
	den en is nu ook op sommige plaat-	   
	sen in Utrecht en Noord Braband.	   
	Ook wat het goddienstig aan-	   
5	belangt is het eene treurige tijd.	   
	De moderne theologie neemt zeer	   
	toe en de 's Gravenhaagsche gemeen-	   
	te heeft de dood van d[ominee] Molenaar	   
	9 oct[ober] en van d[ominee] Huidecoper 10	   
10	jan[uarij] te betreuren. Zij hadden al	   
	hun emeritaat wegens ziekte en	   
	verlamming ten gevolge van beroer-	   
	te maar waren algemeen geacht	   
	en altijd zeer ijverig geweest.	   
15	De 24ste febr[uarij] 1866 is Dorus Peters	   
	op het Panhuis overleden aan	   
	bloedspuwingen. Tot ons aller leed-	   
	wezen en groot verlies voor zijne	   
	moeder en zusters.	   
20	De 25ste febr[uarij] 1866 overleed	   
	onze nicht Clemence Anna Ma-      	   
	ria Schneither, geb[oren] Weerts in 	   
	den ouderdom van 58 jaren.	   
		   
	blz.  73	   
		   
1	na een langedurige en zeer smar-	   
	telijk lijden hetwelk zij altijd	   
	met geduld en onderworpen droeg.	   
	Bemind door hare vrienden en	   
5	betrekkingen word zij zeer door	   
	allen betreurd.	   
	De 25ste maart 1866 is Alexan-	   
	der Besier in de remonstr[antse] kerk	   
	aangenomen. d[ominee] de Ridder deed	   
10	eene hartelijke toespraak en gaf	   
	aan hem de spreuk psalm 73 vers	   
	28 eerste gedeelte tot aandenken.	   
	De 27ste maart 1866 overleed	   
	te Amersfoort onze neef Barch-	   
15	man Wuijtiers na een lang du-	   
	rig lijden in den ouderdom van	   
	60 jaren.	   
	De 25ste april 1866 is zijne	   
	dochter Jeanette Barchman	   
20	Wuijtiers gehuwd met baron v[an]	   
	Isselmuden te Zutphen voorspoe-	   
	dig van eene dochter bevallen	   
		   
	blz. 74	   
		   
1	De 1ste junij 1866 is er weder	   
	een nieuw Ministerie opgetreden.	   
	De cultuurwet voor Indië niet	   
	aangenomen zijnde is Fransen,	   
5	van der Putten en het verdere Mi-	   
	nisterie afgetreden. Nu zijn het	   
	de heeren Mijer voor Kolonien v[an]	   
	Zuijlen Buitenlandsche zaken	   
	Borret Justitie, graaf Schimmel	   
10	Penninck Finantien, Heemskerk,	   
	Binnenlansche zaken, Pels Rij[c]ke	   
	Marine en Van der Bosch Oorlog.	   
	Tot nu toe heerschte er een koude	   
	wind maar heden werd het warm-	   
15	er en kwam er een onweder en 	   
	een heerlijke regen.	   
	De veepest heeft gelukkig op de 	   
	meeste plaatsen opgehouden en	   
	de cholera neemt ook niet toe al-	   
20	leen heerschte die veel in Rotterdam.	   
	De oorlog tusschen Oostenrijk en	   
	Pruissen is nog niet uitgebroken	   
		   
	blz. 75	   
		   
1	en zal nu een congres bijeenkomen.	   
	De pinksterdagen 20 en 21 mei	   
	bragt Daan bij ons door. Later hoor-	   
	den wij dat onze lieve Dorothea die	   
5	dagen ongesteld geweest was en een	   
	miskraam had gehad en 's avonds	   
	de 21ste deed Arnold een val	   
	waardoor hij zich zeer in het ge-	   
	zicht bezeerde en bijna 4 dagen	   
10	huisarrest had.	   
	De 2de mei 1866 overleed zeer	   
	plotseling de graaf van Pranzow	   
	te Arnhem.	   
	De 9de junij is onze lieve Jeane-	   
15	nette Weerts te Epe voorspoedig	   
	bevallen van eene dochter welke	   
	naar haar en Santje zal heeten.	   
	1 julij 1866. Het is tegenwoordig	   
	eene treurige tijd. De cholera heeft	   
20	de geheele vorige maand sterk	   
	geheerscht vooral in Leiden, Delft	   
	ook hier maar vooral in Utrecht	   
		   
	blz. 76	   
		   
1	was de sterfte zeer groot. De	   
	veepest heerscht ook nog in Hol-	   
	land en Utrecht en nu is de oor-	   
	log ook uitgebroken tuschen de	   
5	Pruissen en Oostenrijkers. Bij-	   
	na de geheele Bond is trouw ge-	   
	bleven aan Oostenrijk.	   
	7 aug[ustus] 1866. De oorlog is geheel	   
	anders uitgevallen als men ge-	   
10	dacht en algemeen gehoopt had.	   
	De Pruissen zijn overal overwin-	   
	naars gebleven zoowel door hun ge-	   
	duchte zundnagelgeweren als door	   
	het militair beleid. Zij hadden	   
15	3 legers, tezamen 600.000 man. 	   
	Het Boheemsche aangevoerd door de	   
	kroonprins. Het 2de door prins Fre-	   
	drik Karel, opperbevelhebber en de	   
	main armee eerst gecommandeerd	   
20	door graaf Falkenstein. Later toen	   
	ze Frankfort bezet hadden door	   
	generaal Mantenfel. De 3de julij	   
		   
	blz. 77	   
		   
1	had de vreesselijke slag bij König-	   
	graz plaats waar de Pruissen weer	   
	winnaars bleven van de Oostenrijkers	   
	die door generaal Bededek aange-	   
5	voerd werden. Van weerzijden ble-	   
	ven er duizenden op het slagveld.	   
	Het moet een moordadig gevecht	   
	geweest zijn ! Hoe vreesselijk dit	   
	storten van broederbloed. ook de	   
10	Koning van Hanover werd uit zijn	   
	land verdreven. Zijne troepen hiel-	   
	den zich nog lang staande maar	   
	de 28ste werden ze te Langensallza	   
	door de Pruissen verslagen en moes-	   
15	ten capatuleeren. De 16de julij	   
	rukten de Pruissen Dresden binnen.	   
	De Koning van Saksen vluchtte	   
	ook naar Weenen. Zij rukten	   
	steeds voort tewijl de Oostenrijkers	   
20	zich retireerden en zoo bezetteden	   
	zij Breslau, Praag, geheel Bohe-	   
	men en Moravie en rukten op Wee-	   
	nen aan. Keizer Frans Jozeph	   
		   
	blz.  78	   
		   
1	heeft toen de bemiddeling van	   
	keizer Napoleon ingeroepen en	   
	Venetie afgestaan. Zij waren	   
	gelijktijdig in oorlog met de Ital-	   
5	ianen met wie de Koning van	   
	Pruissen een verbond tegen Oosten-	   
	rijk gesloten had. Tegen deze	   
	behaalden zij tweemaal de overwin-	   
	ning eens bij Lustozen en een zee-	   
10	slag bij Lissos, welke zeer moord-	   
	dadig waren. Door de bemidde-	   
	ling van keizer Naopleon zijn er	   
	toen vredesvoorslagen gedaan.	   
	De 27ste julij 1866 is in ons	   
15	land in alle kerken biddag ge-	   
	houden en het godsdienstgevoel	   
	van het Nederlandsche volk gaf	   
	gehoor aan die roepstem. Alle kerken	   
	waren vol van hen die God smeek-	   
20	ten dat de ziekte bij menschen en	   
	vee mogt ophouden en de vrede weder	   
	keerende.	   
		   
	blz. 79	   
		   
1	De 5de aug[ustus] 1866 is de vrede	   
	tusschen Oostenrijk  en Pruissen	   
	geteekend en later met Saksen	   
	en Beijeren. Maar tot nu toe heeft	   
5	de Koning van Pruissen besloten	   
	Hanover, Keurhessen, Nassauen en	   
	Sleeswijk Holstein te annexeeren	   
	Men verneemt dat keizer Napo-	   
	leon hier tegen op zal komen.	   
10	De 10de aug[ustus] [18]66 is Cateau Spruijt	   
	ge[oren] Gleichman te Brussel voor-	   
	spoedig bevallen van eene dochter.	   
	De 17de aug[ustus] 1866 heeft de Ko-	   
	ning van Pruissen aan de Landdag	   
15	bekend gemaakt dat Hanover, 	   
	Nassau, Keurhessen en Frank-	   
	fort bij Pa.issen zouden geanne-	   
	xeerd worden.	   
	De 25 aug[ustus] ste[?] 1866 overleed onze	   
20	waarde neef Joost Verstege in	   
	den ouderdom van 69 jaren op den	   
	huize Den Bosch bij Brummen	   
		   
	blz.  80	   
		   
1	De Koning had hem kort te voren	   
	tot generaal majoor benoemd. Hij 	   
	was slechts weinige dagen ziek	   
	en word zeer betreurd door zijne 	   
5	vele vrienden en betrekkingen.	   
	De 1ste oct[ober] heeft de Koning de	   
	Kamers ontbonden die pas geo-	   
	pend waren. De aanleiding daar-	   
	toe was de benoeming van den af-	   
10	getreden minister van Kolonien	   
	Mijer tot gouv[eneur] gen[eraal] van Indië.	   
	Deze benoeming lokte eene motie	   
	van wantrouwen van den heer Keu-	   
	chenius die door de meerderheid	   
15	der kamer werd aangenomen. De	   
	ministers namen dit op als eene	   
	aanranding der constitutioneele reg-	   
	ten der Kroon en verlieten de zaal	   
	Men was van weerszijden zeer	   
20	opgewonden het volk bragt een paar	   
	serenades aan de ministers en leden	   
	die tegengestemd hebben. De	   
		   
	blz. 81	   
		   
1	nieuwe verkiezingen zullen plaats	   
	hebben de 30 oct[ober]. Men is zeer	   
	verlangend of de liberalen of con-	   
	servatieven daarin de meerderheid	   
5	zullen hebben. De opening der 	   
	nieuwe Kamers is op de 19de nov[ember]	   
	bepaald en men zegt dat diezelf-	   
	de dag m[eneer] Mijer zal vertrekken !	   
	De 3de oct[ober] 1866 is Marie	   
10	Calkoen ge[oren] van Doorn voor-	   
	spoedig van eene dochter bevallen	   
	waarover wij ons zeer verheugden !	   
	De 17de dec[ember] hebben wij weer	   
	vele angstige uuren doorgebragt	   
15	daar onze beste vader weder onver-	   
	wacht een erg toeval kreeg en 2	   
	dagen bijna bewusteloos bleef. Ge-	   
	lukkig keerden zijne vermogens	   
	geheel terug en met Oudejaar mog-	   
20	ten wij ons dankbaar in zijne herstel	   
	verheugen. Daan bragt de kerstda-	   
	gen hier door. Wij zaten nog boven !	   


Einde eerste helft van journaal 3 voor vervolg (3B) click hier

<<< Terug <<<



hdebie45.deds.nl/Genea