Naar 3A>>

Bron: FAB


Tweede helft van deel 3 (3B) van het journaal (1857-1880) geschreven door Lucia Maria Weerts (1812-1902) ongehuwde dochter van Arnold Jacob en Eva Alexandrina Wentholt. Om praktische redenen is dat in twee delen gesplits.

Aantekeningen:

Ik heb deze transcriptie gemaakt vanaf foto's die de huidige eigenaar zo vriendelijk was om me te laten maken. Tijdens de transcriptie merk ik uit de tekst dat ik vermoedelijk enkele bladzijden heb overgeslagen. Daar het de bedoeling is dat de documenten binnen afzienbare tijd in een openbaar archief komen heb ik er voor gekozen de eigenaar niet nog eens lastig te vallen maar het vermoedelijk manco aan te geven in de tekst.

Interpunctie aangepast aan huidig gebruik; [.. ] =verklarende toevoeging; Referentie = xx(blz.nr)- yy (Regelnr. per blz.)




	blz. 82	   
		   
1	De 28ste jan[uarij] 1867 is onze	   
	goede vriendin mevr[ouw] Gevers Deij-	   
	noot geb[oren] Beelaarts na een 	   
	langdurig lijden in den ouder-	   
5	dom van 79 jaren zacht ontslapen.	   
	De 4de febr[uarij] werden wij	   
	dankbaar verheugd daar onze	   
	goede vader weer beneden kwam.	   
	De 7de febr[uarij] 1867 mogten wij de	   
10	85ste verjaardag van onzen besten	   
	vader in welstand vieren ! Daan	   
	en Mietje en De Veije waren er voor	   
	overgekomen en Santje, hun-	   
	ne kinderen en Loosje v[an] Hoijtema	   
15	waren onze gasten. Alles liep naar	   
	wensch af. De dag te voren had-	   
	den wij eene geduchte storm.	   
	De winter van 1867 was niet ge-	   
	schikt om een aangename indruk	   
20	na te laten. In jan[uarij] verscheidene	   
	weken droge sneeuw vervolgens bui-	   
	tengewoon hoog water zoodat	   
		   
	blz. 83	   
		   
1	de meeste landerijen geheel	   
	overstroomd zijn. En dan die treuri- 	   
	ge veepest welke nog op verschei-	   
	dene plaatsen erg heerscht. Nu	   
5	komt ook het verschil van gevoe-	   
	len daarbij wegens het afma-	   
	ken van gezond vee of niet.	   
	Onze neef Johan Schneither	   
	is de 5de dec[ember] te Padang aan	   
10	boord van de Lijdorp zeer on-	   
	verwacht overleden. Diep treurig	   
	voor Schneither, zijnen oudsten zoon	   
	te verliezen en de 25ste febr[uarij]	   
	had hij zijne goede vrouw verloren !	   
15	De 19de febr[uarij] 1867 is onze	   
	zeer geachte vriend en vroegere	   
	buurman de heer ridder Frans	   
	van Rappard te Utrecht onver-	   
	wacht overleden. Op de receptie	   
20	van den gouveneur van Dam	   
	kreeg hij eene beroerte en over-	   
		   
	Reserve blz 84/85  Er ontbreekt hier inhoud . 	   
		   
	blz.  86	   
		   
1	Henriette Bijleveld aan de	   
	typhus verloor. Zij was pas 36	   
	jaren en laat 6 kindertjes na	   
	waarvan 4 ook aan de typhus	   
5	ziek lagen te Zaltbommel.	   
	Santje en Besier zijn de 26ste	   
	junij met Alexander en Marie naar	   
	Parijs vertrokken en eene 14 dagen	   
	gebleven. Zij troffen er de uitdeeling	   
10	der prijzen van de Internationale ten-	   
	toonstelling en het bezoek van den	   
	Sultan.	   
	De 24ste aug[ustus] 1867 is Jeanne	   
	Gleichman met den heer Insinger	   
15	uit Amsterdam in het huwelijk	   
	getreden. Het had plaats in de 	   
	Remonstr[antse] kerk. Ik reed er met m[eneer]	   
	en mevr[ouw] Boeije heen. Moest echter	   
	spoedig naar huis daar Arnold die	   
20	week ook patient was. De 19de	   
	en 20ste waren wij beiden zeer	   
		   
	blz. 87	   
		   
1	ongesteld. Gelukkig dat Daan	   
	juist eenige dagen bij ons kwam	   
	logeeren en dus papa en ons 	   
	konde verzorgen. Arnold had	   
5	eene erge ongesteldheid in de	   
	keel en rhumatisme in het been.	   
	In sept[ember] heeft Erdwin een dag	   
	of 10 bij ons gepasseerd en nog	   
	eenige zeebaden gebruikt.	   
10	De 6de oct[ober] kreeg Dientje een	   
	telegram uit Arnhem dat haar	   
	vader en moeder beide ernstig	   
	ziek waren. Zij vertrok dadelijk.	   
	Haar vader Hendrik Vink is	   
15	de 20ste overleden. Hare moeder	   
	gelukkig hersteld en is zij de 11de	   
	nov[ember] teruggekomen. In die	   
	tusschentijd hadden wij nog ang-	   
	stige oogenblikken met onzen	   
20	beste vader want de 12de oct[ober]	   
	kreeg z[ijne] e[dele] weer een erge congestie	   
		   
	blz.   88	   
		   
1	naar het hoofd en dan weder	   
	zeer erg de griep, dat papa zeer	   
	aangreep. Nog hadden wij het	   
	verdriet ons lieve hondje Bles	   
5	als ongeneeslijk ziek zijnde te moe-	   
	ten laten verdrinken 3 nov[ember].	   
	De 24ste nov[ember] 1867 heeft papa	   
	onverwacht weder een erg toeval	   
	gehad zondag aan de koffij zitten-	   
10	de. Eerst maandagavond kwam z[ijne] e[dele]	   
	bij en konde hij weder naar boven	   
	gaan. Toen bleef de goede papa veel	   
	hinder van de slijm houden maar	   
	met de kerdagen toen Daan hier	   
15	kwam was z[ijne] e[dele] vrij wel.	   
	De maand dec[ember] hebben Dorothea	   
	en Weiler angstige dagen gehad	   
	daar hunne lieve Marie weer heele	   
	erge toevallen had. Soms om 1/2 uur	   
20	nacht en dag. Daarbij de kleine	   
	Eduard stuipen zoodat de docter	   
	weinig hoop gaf. Nieuwjaarsdag	   
	kregen wij betere berigten maar	   
		   
	blz. 89	   
		   
1	.. 6de waren nog 3 kinderen	   
	van haar ziek. Moge de goede	   
	God hen voor de ouders sparen.	   
	In dec[ember]heeft er weder een	   
5	conflict plaats gehad tusschen	   
	de leden van de Tweede Kamer en	   
	de ministers. Buitenl[andsche] zaken	   
	is afgestemd en oppositie tegen	   
	de min[ister] van Zuijlen uitgelokt	   
10	door de.e. deze min[ister] de vroe-	   
	gere van Buitenl[andsche] zaken de heer	   
	Cremers beschuldigde van de	   
	staat in moeijlijkheden met 	   
	Pruissen te hebben gewikkeld	   
15	die door de minister van Zuylen	   
	zouden afgewend zijn nadat	   
	in de conferentie te Londen de	   
	losmaking van Luxemburg en 	   
	Limburg plaats had gehad, offi-	   
20	cieel met goedkeuring der vijf	   
	groote mogendheden. De heer	   
		   
	blz.  90	   
		   
1	Geertsema nam de partij	   
	voor den heer Cremers op en de	   
	volgende dag gaf deze 2 brieven	   
	van den gezant te Berlijn, m[eneer]	   
5	van Bijlandt, over die zouden	   
	strekken om hem te regtvaardi-	   
	gen maar nu kwam het kwestieu-	   
	se punt of die officieel of parti-	   
	culier waren geschreven. De mi-	   
10	nister verzochten dus hun ont-	   
	slag maar de Koning nam het	   
	niet aan en de Kamers werden	   
	gesloten en daarna de 2de ontbon-	   
	den. Zij zullen de 25ste febr[uarij]	   
15	weder geopend worden en in jan-	   
	uarij hebben de nieuwe verkiezin-	   
	gen plaats. Intusschen heeft	   
	de Koning tot min[ister] van Justitie	   
	de heer Wintgens benoemd in 	   
20	plaats van den heer Borret, over-	   
	leden, en de ministerie van	   
		   
	blz. 91	   
		   
1	Eeredienst weder ingesteld die	   
	sedert 1848 opgeheven waren	   
	en slechts onder directie der an-	   
	dere minister waargenomen.	   
5	Nu is m[inister] Luyben voor de Room-	   
	schen en m[inister] van Lynden van	   
	Sandenburg voor de Prot[enstandse] kerk	   
	6 jan[uarij]. Heden sneeuwd het 	   
	en de laatste dagen was het	   
10	zeer koud. Papa is vrij wel.	   
	De 7de jan[uarij] 1868 is de jong-	   
	ste dochter van De Jongh, Lucie	   
	in den ouderdom van 13 jaren	   
	aan de typhus te Utrecht	   
15	overleden.	   
	De 3de febr[uarij] is Ursule Teding	   
	van Berkhout geb[oren] IJssel de	   
	Schepper vrij voorspoedig van eene	   
	dochter bevallen. Moge dit kind-	   
20	je voor hen gespaard worden daar	   
	zij er al 2 verloren. Wonen te Breda.	   
		   
	blz. 92	   
		   
1	De 7de febr[uarij] 1868 mogt onze beste	   
	vader zijn 86ste verjaardag in wel-	   
	stand vieren. Daan en Mietje en De	   
	Veije waren hier. Des morgens	   
5	kwam Santje met de haren op	   
	de koffij, voorts alle goede vrienden.	   
	Arnold en De Veije vertrokken de 	   
	9de en bleef Mietje bij ons tot de 	   
	17de bij ons als wanneer Arn[old] van	   
10	Crefeld terugkwam. Intusschen	   
	had ik ook het groote en lang ge-	   
	wenschte genoegen mijner beste	   
	vriendin Betsij Wuijtiers eenige	   
	dagen hier te logeeren te hebben.	   
15	Wij genoten veel tezamen van	   
	de 14de tot de 23ste en troffen	   
	meestal goed weder.	   
	De 25ste heeft de minister	   
	van Heemskerck de nieuwe	   
20	2de kamer geopend. De heer 	   
	Thorbecke  heeft dadelijk begonnen	   
	met eene interpellatie tegen het	   
	ministerie over deze tweede ont-	   
		   
	blz. 93	   
		   
1	binding van de kamers. Dit	   
	heeft eene hevige strijd en lange dis-	   
	cussiën gegeven evenals eene mo-	   
	tie van den heer Blusse. De liber-	   
5	ralen stemden alle wetsvoordrag-	   
	ten tegen met de meerderheid van	   
	1-2 stemmen en toen verzocht het	   
	ministerie zijn ontslag aan Z[ijne] M[ajesteit]	   
	deze benoemde eerst de heer van	   
10	Reenen om een nieuw conservatief	   
	ministerie bijeen te brengen maar	   
	het mogt niet gelukken. Daarna	   
	werd aan de heer Mackaij op gedra-	   
	gen die de heer Thorbecke aan	   
15	den Koning voorstelde. Deze heeft	   
	nu een nieuw liberaal ministerie	   
	zamen gesteld welke mei hun	   
	eed aflegden daar de 2de Kamer	   
	de 5de junij weer bijeen zoude ko-	   
20	men. Het is samengesteld van 	   
	Bosse Finantiën, Fock, burger-	   
	meester van Amsterdam, Binnen-	   
		   
	blz. 94	   
		   
1	landsche zaken, Lilaar Justitie	   
	generaal van Mulken Oorlog, Roest	   
	van Limburg Buitenl[andsche] zaken	   
	de ministeren van Eerediensten weer	   
5	opgeheven.	   
	Onze goede papa houdt zich	   
	vrij wel na de laatste stoot van 24	   
	maart toen z[ijne] e[dele] weer 3 weken bo-	   
	ven bleef. Daarna hebben hier Cle-	   
10	mentine, een p[aa]r dagen, en Jeanette	   
	in junij, 10 dagen, gelogeerd. Zij 	   
	had Caroline mede welke echter	   
	op Oostbroek logeerde.	   
	De 15de mei 1868 hebben Doro-	   
15	thea en Weiler hunne dochter	   
	Marie naar Utrecht in het Dia-	   
	conessenhuis gebragt daar het	   
	niet ging haar langer in huis te	   
	houden en er misschien nog her-	   
20	stel daar voor haar konde zijn.	   
	Mietje is nog eenige dagen	   
	in julij bij ons geweest en de	   
	10de aug[ustus] kwam Erdwin lo-	   
	geeren en ook nog zeebaden te 	   
		   
	blz. 95 	   
		   
1	gebruiken. In die dagen	   
	trof ons het smartelijk verlies	   
	van onzen besten vader dat ons	   
	hoe dikwijls bedreigd toch nog	   
5	plotseling overkwam. Papa was	   
	de laatste dagen vrij wel en opge-	   
	ruimd. De 20ste aug[ustus] ging E[rdwin]	   
	om 1 uur naar Scheveningen en	   
	verliet z[ijne] e[dele] in welstand en om	   
10	1/2 4 terugkeerde vond hij die	   
	beste vader niet meer in leven.	   
	Om 2 uur wilde ik z[ijne] e[dele] goeden dag	   
	zeggen en uitgaan, toen z[ijne] e[dele] zeide	   
	'O kind ik werd straks zoo raar	   
15	en dacht heen te gaan als Ran-	   
	zow en oom Meurs'. Wij wend-  	   
	den de gewone middelen aan	   
	maar dit maal vergeefsch. De beste	   
	vader ontsliep zoo zacht dat	   
20	de goede God zijne vurige wensch	   
	vervuld heeft om hen zonder	   
		   
	blz. 96	   
		   
1	lijden tot zich te nemen. Dit	   
	denkbeeld troost ons zeer bij het	   
	smartelijk verlies. De beste	   
	papa was 86 jaar en 7 maanden.	   
5	De laatste 10 jaren had z[ijne] e[dele] nog	   
	al gesukkeld door verscheidene	   
	toevallen of congesties naar het	   
	hoofd maar zijne vermogens wa-	   
	ren nog zeer goed en was z[ijne] e[dele]	   
10	innig dankbaar voor de zorgen	   
	en oppassing van Arnold en	   
	mij welke de laatste 4 jaren	   
	bij ons aan huis was. De 24ste	   
	aug[ustus] 1868 is de lieve papa	   
15	volgens zijne wensch te Arnh-	   
	hem naast onze lieve moeder	   
	begraven. Besier bleef die dag	   
	en nacht bij Mietje en mij en	   
	de andere broeders en zwagers	   
20	waren te Arnhem. Droevige da-	   
	gen om nooit te vergeten !	   
		   
	blz. 97	   
		   
1	Arnold en ik zijn de 30ste nov[ember] [18]68	   
	uit Den Haag vertrokken. Het deed	   
	ons zeer van de woning te verlaten	   
	waar wij de laatste 4 1/2 jaar de 	   
5	beste papa tezamen verzorgd en	   
	opgepast hadden alsmede de vele	   
	goede vrienden die wij hier hebben.	   
	Arnold gaat weder naar Keulen	   
	en ik de familie in Gelderland be-	   
10	zoeken. In nov[ember] heeft onze lieve	   
	nicht Fannij van Marle nog bij	   
	ons gelogeerd en waren wij tegen-	   
	woordig bij het overlijden van den	   
	jeugdigen Henri Gleichman die	   
15	onverwacht stierf aan een etterzak.	   
	De 14de febr[uarij] 1869 ben ik terug	   
	gekeerd en heb 2 1/2 maand, meest-	   
	al in goede gezondheid, in Gelder-	   
	land doorgebragt. Met veel genoe-	   
20	gen was ik te Utrecht, op Hulst-	   
	horst, te Epe, 4 weken te Arnhem	   
	om een huis te zoeken en eindelijk	   
	nog 6 dagen te Amersfoort.	   
		   
	blz. 98	   
		   
1	Eindelijk was er gelegenheid in	   
	Arnhem voor mij een huis te huu-	   
	ren en ging ik met Clementine, toen	   
	die de 4de van Middelburg kwam,	   
5	2 dagen mede naar Arnhem om het	   
	te zien. De 15de april kwamen Mietje	   
	en De Veije te 's Hage om te helpen oppak-	   
	ken en waren wij daarmede de 27ste	   
	klaar zoodat ze toen in het schip ge	   
10	laden werden. Het was eene gewel-	   
	dige drukte en het verlaten van	   
	de woning waarin ik 20 1/2 jaar zoo	   
	gelukkig met de beste papa geleefd	   
	had deed mij zeer aan, alsmede het	   
15	verlaten van de vele goede vrienden	   
	die zoo regt hartelijk voor ons waren.	   
	Mietje en De Veije gingen de 27ste	   
	dadelijk door maar Erdwin  en	   
	ik bleven nog tot de 29ste. Hij bij de	   
20	Gleichmans en ik bij de Besiers.	   
	Die dag vertrok ik naar Arnhem 	   
	waar ik bij de freule van Zuijlen	   
	ging logeeren en er 3 weken bleef	   
	tot mijn huis zoover in orde was dat	   
		   
	blz. 99	   
		   
1	ik er met Hanna en Dientje in	   
	konde gaan. Toen hadden wij nog	   
	eene nare tijd met veel werkvolk	   
	in huis daar een regenbak gemet-	   
5	seld en de pomp in de keuken ge-	   
	maakt werden. Terwijl de trappen	   
	geverfd werden ging ik te Voorst	   
	bij mijne vrienden Vertholen logee-	   
	ren maar bleef er slechts 6 da-	   
10	gen daar ik aldaar de tijding kreeg	   
	dat Eduardje von Weiler de	   
	28ste junij overleden was. Het	   
	lieve kind was pas 2 jaar oud	   
	en overleed aan de croup. Dorothee-	   
15	tje had toen ook erg de keelziekte	   
	en nam ik Willem mede naar mijn	   
	huis tot de besmetting over was.	   
	De 31ste julij zijn Santje, Alexan-	   
	der en Marie Besier van Epe hier	   
20	gekomen. Alex logeerde bij	   
	Daan, hoewel deze alleen te huis	   
	was daar Clementine naar Elber-	   
	feld was vertrokken op de tijding	   
	dat hare moeder die aldaar	   
		   
	blz. 100	   
		   
1	bij hare dochter mevr[ouw] Gobius lo-	   
	geerde ernstig was geworden.	   
	Het weder was mooi, haast al	   
	te warm. Wij deden dagelijks mooije	   
5	toeren of wandelingen. De 4de aug[ustus].	   
	Onder anderen reden wij naar Mid-	   
	dachten waar het 6de zendelings-	   
	feest in die mooije bosschen gevierd	   
	werd. Wij woonden het met genoe-	   
10	gen en stichting [bij] en alles liep goed	   
	af hoewel men berekende er meer	   
	als 13.000 menschen bijeen waren	   
	geweest. De 9de vertrok Santje met	   
	hare  kinderen weder naar 's Hage.	   
15	De 11de aug[ustus] 1869 had Clemen-	   
	tine het gemis harer geliefde moe-	   
	der te betreuren. Allen waren te	   
	Elberfeld gekomen en deden daarna	   
	de treurige terugreis met het lijk	   
20	dat te Middelburg begraven werd.	   
	Die dagen logeerde Alexander	   
	Weerts bij mij.	   
	De 19de aug[ustus] ging ik met Lucien	   
	von Weiler naar Epe en keerde	   
		   
	blz. 101	   
		   
1	tezamen de 25ste terug. Wij re-	   
	den de 23ste naar Zwol waar Alex	   
	school zoude gaan leggen.	   
	De 28ste aug[ustus] vertrok ik voor eene	   
5	8 dagen naar Empel waar ik bij	   
	m[eneer] en mevr[ouw] Cores de Vries op Buu-	   
	gertstein zeer gezellig logeerde.	   
	Ook had ik het genoegen daar	   
	Arnold weder te zien die er 1 en	   
10	2 sept[ember] uit Keulen kwam logeeren	   
	De 5de bragt Erdwin Carolien-	   
	tje hier die bij mij in huis komt	   
	en verder op school in de halve 	   
	kost. 12 sept[ember]. Geduchte storm	   
15	en regenachtige zondag. Anders	   
	hadden wij de laatste tijd altijd	   
	mooi weder en op het land staat	   
	ook alles goed.	   
	De 19de nov[ember] 1869 is Jeanette	   
20	Weerts te Epe voorspoedig be-	   
	vallen van een zoon welke de	   
	naam krijgt van Arnold Jacob Frans.	   
	De 22ste dec[ember] is Erdwin hier geko-	   
	men. 1 dag stil gebleven al te za-	   
		   
	blz. 102	   
		   
1	men zeer gezellig bij Daan en	   
	Clementine gedineerd. De 24ste	   
	vertrokken wij. Ik naar Deventer	   
	waar ik tot de 5de jan[uarij] zeer naar	   
5	genoegen bij Fanny van Marle	   
	logeerde. De kersdagen waren	   
	mooi maar koud en het water hoog.	   
	De 23ste jan[uarij] 1870 is onze goede	   
	nicht Antje van den Bosch in	   
10	den ouderdom van 82 jaar en de 	   
	31ste jan[uarij] nicht Betje hare	   
	zuster 70 jaar oud te Utrecht	   
	zeer zacht ontslapen.	   
	De koude is zeer gestreng gewor-	   
15	den vooral 10 febr[uarij] en daaraan-	   
	volgende dagen was de wind zoo	   
	ijskoud dat ook de rivieren	   
	meestal digt vroren en men	   
	haast niet warm kon worden.	   
20	Hier was het 10 gr[aden] onder het	   
	vriespunt en in Berlijn en Si-	   
	lezie 24. Zoodat op verschillende	   
	plaatsen menschen zijn doodge-	   
		   
	blz. 103	   
		   
1	vroren. ook hoorde men van	   
	vele zieken. De 21ste ging het	   
	dooijen.	   
	De 19de febr[uarij] 1870 is een goed	   
5	vriend van ons, Baron van He-	   
	mert van den Dingshof, in de 	   
	ouderdom van bijna 70 jaren te	   
	Amsterdam overleden.	   
	De 24ste febr[uarij] overleed Berend	   
10	Foks beurtschipper 72 jaar	   
	oud. hij bewees ons altijd veel 	   
	trouw en was zoo dankbaar	   
	voor hetgeen oom Weerts en	   
	papa aan zijne ouders en hem	   
15	goeds hadden bewezen.	   
	De 29ste maart deed Marie	   
	von Weiler hare belijdenis bij	   
	d[ominee] Sarmes alles was goed ge-	   
	gaan maar schijnt toch zeer op	   
20	hare zenuwen gewerkt te hebben	   
	want dadelijk 's nachts kreeg zij	   
	flauwtens of toevallen welke	   
	zich alle uuren, daarna alle 1/2  uuren	   
		   
	blz.  104	   
		   
1	herhaalden maar toen zij de	   
	middelen van de clairvoyante ge-	   
	bruikt[e] hielden ze op. Evenwel is zij	   
	toen niet bevestigd kunnen worden.	   
5	De 4de april 1870 is Besier tot	   
	generaal majoor benoemd. Hij	   
	blijft aan het Topograpisch Bu-	   
	reau en kolonel Booms is chef	   
	van de generale staf geworden.	   
10	De paaschdagen 17 en 18 april heb	   
	ik heel rustig en genoegelijk op het	   
	Regelink doorgebragt de 14de gin-	   
	gen Alex en Caroline met mij tot	   
	Zutphen, zij naar Epe.	   
15	De 19de april 1870 is een	   
	oud vriend van papa overleden	   
	te 's Gravenhage. De beroemde 	   
	schilder Schelfhout in den ouder-	   
	dom van 83 jaren.	   
20	De 6de mei toen Von Weiler	   
	en ik op het aanteekendiner van	   
	Eveline Schneither waren is Marie	   
	von Weiler 's avonds laat wegge-	   
		   
	blz. 105	   
		   
1	loopen en wilde zich verdrinken.	   
	Men heeft haar echter gelukkig	   
	gered en weer te huis gebragt maar	   
	toen vond men het noodzakelijk	   
5	haar naar Zutphen te brengen	   
	hetgeen Weiler de 8ste deed. Zij	   
	was zeer bedaard en had veel	   
	berouw van het gebeurde. Mogt	   
	zij toch nog eens herstellen !	   
10	De 19de mei 1870 zijn Eveline	   
	Schneither en M. Gelein Vi-	   
	tringa gehuwd.	   
	De 17de julij 1870 hoorde	   
	men ineens de ontzettende tij-	   
15	ding dat keizer Napoleon de 	   
	oorlog verklaard had aan Pruissen.	   
	Het voorwendsel daartoe geno-	   
	men was dat door Spanje de 	   
	kroon was aangeboden aan Leo-	   
20	pold van Hohenzollern. Dit	   
	werd echter geweigerd om de oor-	   
	log te voorkomen maar daar Na-	   
	poleon eene afleiding zocht voor	   
		   
	blz.  106	   
		   
1	zijn eigen w.llziek[?] volk. Hij [h]ad	   
	gerekend dat de geaanexeerde	   
	provinciën van 1866 Pruissen af	   
	zouden vallen maar dit gebeurde	   
5	niet. Geheel Duitsland is ee-	   
	nig tegen de algemeene vijand en	   
	nu staan twee vreesselijke legers	   
	met moordadige wapenen tegen	   
	over elkander in de Rhijnprovin-	   
10	ciën en wacht men dagelijks met	   
	angstige spanning de veldslag.	   
	Onze neutraliteit is gewaarborgd	   
	maar toch worden onze grenzen	   
	versterkt. De miliciens onder de wa- 	   
15	penen. In Arnhem had men	   
	1900 man inkwartiering.	   
	De 18de julij 1870 is eindelijk	   
	in het concilie van Rome het	   
	dogma van de onfeilbaarheid	   
20	van de paus Pius de 9de aange-	   
	nomen. Door slechts 533 bischop-	   
	pen bekrachtigd. De oppositie	   
		   
	blz 107	   
		   
1	had zich van de stemming o[nt-]	   
	houden of verwijderd.	   
	Gedurende de vakantie van Ca-	   
	roline ben ik gaan logeeren op	   
5	de Groote Voordijk en te Voorst.	   
	Daarna te Epe een p[aa]r dagen met	   
	Daan en hebben een genoegelijke	   
	dag op Hulsthorst gepasseerd en 	   
	eindelijk 23 aug[ustus] ben ik naar	   
10	het huis "Te Vliet" bij mijne vrien-	   
	din mevr[ouw] Wuijtiers gaan logee-	   
	ren. Ik bezocht Utrecht pa-	   
	seerende nog mijne oude vriendin	   
	Betsij Sijpkens. Vond haar zeer	   
15	ziek en zwak en de 4de sept[ember]	   
	overleed zij zacht in den ouder-	   
	dom van 72 jaren.	   
	De oorlog wordt met woede	   
	voortgezet. Vreesselijke moordda-	   
20	dige gevechten van Westh. Gra-	   
	velotte enz.  Daarna de belegering	   
	van Sedan waar Napoleon	   
	met 80.000 man en de generaal	   
		   
	blz. 108	   
		   
1	Bazuine en macMahon. De	   
	1 sept[ember] moesten zij zich overgeven	   
	en met de kapitilatie waren al	   
	die troepen krijgsgevangen en	   
5	werden naar Duitschland gevoerd	   
	en keizer Napoleon naar Kassel	   
	op de Wilhelmshöhe. Het is	   
	eene buitengewone toestand. De	   
	Duitschers winnen alle veldsla-	   
10	gen. Nemen alle vestingen in	   
	ook Straatburg en Metz na	   
	eene belening van 6 weken.	   
	De 18de oct[ober] 1870 is Dee van	   
	der Niepoort geb[oren] van Zuylen	   
15	aan eene beroerte overleden	   
	Onze nicht Ariane den Tex	   
	geb[oren] Weerts is sedert 20 aug[ustus]	   
	zeer ernstig ziek geweest en begint	   
	nu langzamerhand te herstellen.	   
20	15 nov[ember]. Sedert 6 weken is Parijs	   
	door de Duitschers ingesloten. De	   
	Koning van Pruissen heeft zijn hoofd-	   
	kwartier te Versailles gevestigd.	   
	De winter van 1970 en [18]71 was	   
		   
	blz. 109	   
		   
1	buitengewoon koud en langdu-	   
	rig. De Rhijn was verscheidene	   
	weken zoo stijf bevroren dat	   
	men er met kar en paard over-	   
5	heenging. Wij deden tezamen op	   
	een zondag 15 jan[uarij] er ook eene	   
	wandeling overheen.	   
	De belegening van Parijs heeft	   
	4 1/2 maand geduurd. De 28ste	   
10	jan[uarij] heeft zij zich eindelijk,	   
	gedrongen door de hongersnood,	   
	overgegeven. Jules Favre heeft	   
	bij Bismarck eene wapenstil-	   
	stand bedongen. Eerst tot 19 febr[uarij]	   
15	maar verlengd tot 24 febr[uarij] om-	   
	dat in die tusschentijd de verkie-	   
	zingen in Frankrijk zouden	   
	plaats hebben voor een nationa-	   
	le vergadering.	   
20	Thiers is tot president er van	   
	benoemd. De 28ste jan[uarij] heeft	   
	ook de paus zijn wereldlijk ge-	   
	zag verloren en is koning Victor	   
	Emanual meester van Rome	   
		   
	blz. 110	   
		   
1	zonder bloedvergieten door de	   
	Romeinen zelf ingeroepen, zoo	   
	dat Rome nu wel weder de hoofd-	   
	stad van Italie zal worden.	   
5	Ook in Spanje hoopt men nu	   
	tot rust te komen daar Prins	   
	Amedeus, zoon van koning Victor	   
	Emanuel, door de Cortes tot Koning	   
	is gekozen ende te Madrid	   
10	zijn intogt heeft gedaan. Het is	   
	wel eene merkwaardige tijd die	   
	wij beleven. Hoe vele omwente-	   
	lingen en dan die moorddadige	   
	oorlog in het naburig Frankrijk.	   
15	Mogt ons landje verder gespaard	   
	blijven ! Thans heerschen de pok-	   
	ken zeer sterk in Utrecht en	   
	's Gravenhage.	   
	Ook het oude Duitsche Keize-	   
20	rijk is weer opgerigt en de ko-	   
	ning van Pruissen, Wilhelm	   
	door de Duitsche vorsten de kei-	   
	zerstitel aangeboden en te Ver-	   
	sailles	   
		   
	blz. 111	   
		   
1	De 1ste maart is de vrede te	   
	Versailles gesloten en deden	   
	de Pruissen hunne intogt in	   
	Parijs. Echter slechts een gedeel-	   
5	te der troepen met de kroonprins	   
	van Pruissen en Saksen. De 	   
	keizer hield men er van terug	   
	omdat men bedacht was voor de 	   
	woede van het Fransche volk.	   
10	En waarlijk het Parijzer gepeu-	   
	pel zette zich in oppositie tegen	   
	de wettige regering met Thiers	   
	als President en de 18de maart	   
	barstte de revolutie uit. In Pa-	   
15	rijs stelden zich eenige belhamels	   
	aan het hoofd die zich de Com	   
	mune noemde. Vele nationale	   
	garden liepen daartoe over en	   
	men zag weldra de burgeroor-	   
20	log beginnen. De regeringstroe-	   
	pen trokken zich op Versailles	   
	terug en weldra moest men	   
	Parijs bombardeeren ! Eerst de	   
	22 mei trokken de troepen	   
		   
	blz.  112	   
		   
1	na hardnekkigen strijd Parijs	   
	op 4 plaatsen binnen.	   
	Intusschen hadden de leiders	   
	van de revolutie veel schade	   
5	aan kerken en gebouwen in Pa-	   
	rijs toegebragt. De kolom van	   
	Vendome en het huis van Thiers	   
	vernield. Er was ook een corps	   
	Amazonen opgerigt.	   
10	9 maart 1871 zijn Lucietje	   
	en Arnoldje hier gekomen en	   
	een maand gebleven. Lucietje	   
	bij mij en Ar[noldje] bij Daan en Clem[entine]	   
	Erdwin en Jeanette waren	   
15	ziek maar tegen Paaschen	   
	4 april weer beter en kwamen	   
	ze hen weer afhalen. Caroline	   
	kreeg de geelzucht en kan dus	   
	niet mede naar Doesburg gaan.	   
20	Ik zoude naar Den Haag zijn ge-	   
	gaan om de bevestiging van Marie	   
	Besier bij te wonen maar daar	   
	de pokken epidemie er niet	   
	verminderd was raadde men	   
		   
	blz. 113	   
		   
1	het mij af.	   
	De 13de maart 1871 is onze	   
	goede vriend D. van Hoijtema	   
	vroeger secretaris gen[eraal] van Fi-	   
5	nantiën alhier aan een verval	   
	van krachten overleden.	   
	De 19de mei [18]71 overleed onze	   
	vriend Dr Van Bijlandt in Den	   
	Haag die 20 jaren onze docter	   
10	was.	   
	De winter van [18]70 op [18]71 is	   
	zeer langdurig en buitengewoon	   
	koud geweest. Reeds voor de 	   
	kersdagen was het zoo streng koud	   
15	dat ik mijne voorgenomen reisje	   
	naar Breda op gaf. De rivieren	   
	zaten allen toe, wel geduren-	   
	de 6 weken. Wij deden eens eene	   
	wandeling over de bevroren Rhijn.	   
20	Algemeen vreesde men voor ijs-	   
	gang en watersnood maar de goe-	   
	de God deed alles zonder onge	   
	lukken voorbijgaan. In maart	   
	hadden wij warme dagen, maar	   
		   
	Er is hier mogelijk een blz. uitgevallen	   
		   
	blz. 114	   
		   
1	De 29ste aug[ustus] 1871 vertrok ik	   
	naar Den Haag waar ik 14 dagen	   
	met genoegen op Oostbroek logeer-	   
	de. Santje en Besier kwamen	   
5	juist met hunne kinderen van een	   
	Belgisch reisje terug. Het was mij	   
	een groot genoegen alle Haagsche	   
	vrienden weer te zien . Daarna 	   
	ging ik nog 8 dagen naar mijne 	   
10	nicht Wuytiers op Vliet en trof	   
	meestal mooi weder. Toen kwam	   
	Auguste de Jongh in october hier	   
	bijna 3 weken logeeren.	   
	De 3de nov[ember] [18]71 overleed mijne	   
15	lieve vriendin mevr[ouw] Willren-	   
	reisch geb[oren] Sloet van Hagensdorp	   
	na lange tijd ongesteld te zijn ge-	   
	weest zeer betreurd door allen.	   
	De 1ste april 1872 kreeg, ik de	   
20	tijding dat mijne goede vriendin	   
	Marie Vollenhoven die morgen	   
	onverwacht was overleden. 13 ja-	   
	ren waren wij trouwe buren in den	   
	Haag en hadden steeds hartelijke	   
	vriendschap voor elkander.	   
		   
	blz. 115	   
		   
1	Juist die dag ( 2de Paaschdag)	   
	1 april 1872  was het eene al-	   
	gemeene feestdag in ons vader-	   
	land daar men de inneming	   
5	van den Briel nu 300 jaren	   
	geleden door Watergeuzen vier-	   
	de. Het was het begin der vrij-	   
	heid van het Spaanse juk en	   
	zoo herdacht men dit met geest-	   
10	drift door illumenaties, optog-	   
	ten, het uitsteken der vlaggen	   
	en het versieren met oranje.	   
	Hier had men een bidstond	   
	's avonds door D[ominee] Creutzberg, d[ominee]	   
15	Schröder en d[ominee] Kruijf van Velp	   
	De eerste schetste het voorledene,	   
	de tweede het tegenwoordige	   
	en de derde de toekomst van de-	   
	ze vaderlandsche kerk. Het was	   
20	zeer plegtig ook toen wij met orgel-	   
	toonen het oude Wilhelmus	   
	van Nassouwe hoorde. Lied	   
	gemaakt door Marnix van St.	   
	Aldegonde. 's Avonds was	   
		   
	blz. 116	   
		   
1	er ook een volksconcert en vuur-	   
	werk. Hier liep alles goed af 	   
	hoewel het treurig was dat de	   
	Roomsche medeburgers het feest	   
5	niet medevierden. Zij beschouw-	   
	den het als een protestantsche	   
	demonstratie. Zij vlagden ook	   
	niet. De winkels waren gesloten	   
	en in sommige plaatsen zoals	   
10	in Nijmegen en 's Heerenberg	   
	hadden er oploopen plaats. Men	   
	had de Roomschen toch in julij	   
	1871 rustig 3 dagen hun Pius	   
	feest laten vieren.	   
15	De 27ste april kreeg Alexan-	   
	der Weerts de roodvonk. Eerst	   
	was hij zeer onrustig en had harde	   
	koorts maar verder had de ziekte	   
	zijne geregelde loop en met een	   
20	menagement van 6 weken gelukkig beter.	   
	De 21ste mei 1872 is prinses	   
	Amalie van Saxen Weimar	   
	gemalin van prins Hendrik	   
		   
	blz. 117	   
		   
1	te Luxemburg aan eene longonts-	   
	steking overleden zeer betreurt	   
	door haar echtgenoot en allen.	   
	De 17de is zij te Delft begraven.	   
5	Weder heeft een treurig verlies	   
	onze vrienden IJssel de Schepper	   
	getroffen daar hunne lieve dochter	   
	Ursule gehuwd met den heer	   
	Teding van Berkhout te Breda 	   
10	is overleden, de 21ste junij 9	   
	dagen na hare bevalling van	   
	een zoon. Zij was 37 jaren oud.	   
	De maand julij was buitenge-	   
	meen warm soms wel 90 graden.	   
15	Haast niet om uit te houden. De	   
	26ste kwamen Santje en Besier	   
	met Marie van Epe en bleven	   
	3 dagen bij mij. Zij namen af-	   
	scheid van de familie voor hun-	   
20	ne groote reis eerst naar Königs-	   
	berg in Silesie waar Alexander	   
	in een industrieele zaak zal komen	   
	bij een vriend van Besier, de	   
	majoor Steck. Daarna gaan ze	   
	naar Zwitserland en Italië.	   
		   
	blz. 118	   
		   
1	De 18de nov[ember] is Ceetje de Mees-	   
	ter een 14 dagen bij mij komen	   
	logeeren en de kersdagen Alex[ander]	   
	Weerts die te Amsterdam op de	   
5	Koninklijke Stoomboot Maatsch[appij] is	   
	De 9de jan[uarij] 1873 is de ex kei-	   
	zer Napoleon 3 te Chislehurst	   
	in Engeland overleden. Welk eene	   
	sensatie zoude een paar jaren gele-	   
10	den zijn dood veroorzaakt hebben	   
	terwijl men die nu bijna met	   
	onverschilligheid vernam. Even-	   
	wel nemen de meeste hoven eene	   
	rouw van 12 of 14 dagen aan.	   
15	De 19de jan[uarij] [18]73 trof aan Ur-	   
	sule en Schepper weder een tru-	   
	rig verlies dat namelijks van hun-	   
	nen oudsten zoon Theodoor, juist	   
	15 jaren oud. Hij was in mei	   
20	uit Indië terug gekeerd met eene 	   
	keelontsteking of eigenlijk kan- 	   
	scer aan de tong. Eene akelige kwaal	   
	zoo voor hem als voor zijne betrek-	   
	kingen. Een paar koortsen sloopten	   
25	zijne krachten geheel en was zijne	   
	einde zacht	   
		   
	blz. 119	   
		   
1	De 24ste april 1873 is ons 	   
	nichtje Betsij Barchman Wuy-	   
	tiers getrouwd met den heer	   
	Haitsma Muker te IJsselstein.	   
5	Ik ging de 21ste naar Vliet om	   
	het huwelijk bij te wonen en bleef	   
	tot de 2de mei bij mijne vriendin	   
	logeeren. Moge de jongelui lang	   
	en gelukkig te zamen leven.	   
10	De 28ste mei 1873 is mijn	   
	waarde neef Mr. Coenraad	   
	Alexander de Jongh te Utrecht	   
	in den ouderdom van 69 jaren	   
	aan een verval van krachten	   
15	overleden. De 2de mei hem nog	   
	bezoekende dacht ik wel hem	   
	niet weder te zullen zien !	   
	Kort daarop is de familieraad	   
	vergaderd geweest daar er nog	   
20	minderjarigen kinderen waren	   
	om voogden te benoemen en een 	   
	curator daar de moeder te Meer-	   
	enberg is. Mijn broeder Daan	   
	is voogd geworden en Vitringa toeziende	   
25	voogd geworden.	   
	De 15de junij 1873 is onze jufvr[ouw]	   
		   
	blz. 120	   
		   
1	Koch op straat gevallen en heeft	   
	ongelukkig haar oog erg bezeerd.	   
	De 24ste julij 1873 werd de	   
	eerste steen gelegd, voor de kapel	   
5	in Klarendaal voornamelijk	   
	dienende tot godsdientige zamen-	   
	komsten voor de arbeidende stand,	   
	door d[ominee] Creutzberg. Daan en ik	   
	gingen er heen. Het was heel plegtig	   
10	De maand aug[ustus] hadden Daan	   
	en Clementine kamers te Velp	   
	gehuurd om er gedurende de va-	   
	kantie der kinderen de buiten-	   
	lucht te genieten. Jufvr[ouw] Koch	   
15	en ik gingen er ook gedurig eens	   
	heen en daar Dorothea en Wei-	   
	ler met hun gezin de 28ste ju-	   
	nij naar Zutphen met-der-woon	   
	vertrokken daar Weiler aldaar	   
20	ontvanger is geworden. Zoo verlie-	   
	ten wij Arnhem ook een poosje	   
	en gingen de 12de naar het Rege-	   
	link logeeren bij Mietje en De Veije	   
	heel genoegelijk buiten. De laatste	   
25	3 dagen kwam Arnold er ook	   
		   
	blz. 121	   
		   
1	bij. Was te Velp geweest.	   
	De 9de sept[ember] 1873 vierden Do-	   
	rothea en Weiler hunne zilve-	   
	re bruiloft. Het was een vrolijk 	   
5	en gelukkig familiefeest van	   
	onze kant waren allen er be-	   
	halve Arnold en Santje en Be-	   
	sier. Ik bleef er nog een p[aa]r da-	   
	gen en ging toen te Voorst bij m[eneer]	   
10	en mevr[ouw] Vertholen logeeren.	   
	De familie Besier passeerden	   
	de zomer in Wiesbaden en	   
	zijn de 2de dec[ember] naar Ajuccio	   
	op Corsica vertrokken. Zij kwa-	   
15	men er de 13de aan en hadden	   
	de 27ste het geluk hun oudste	   
	zoon Jacques terug te zien die	   
	9 jaren in Indië was.	   
	In de laatste dagen van dec[ember]	   
20	is de oorlog tegen Atchin voort-	   
	gezet die in april mislukt was. 	   
	Er is eene groote expeditie daar	   
	heen van de Marine en andere	   
	troepen onder bevel van de ge-	   
25	neraal opperbevelhebber van Swie	   
	ten	   
		   
	blz. 122	   
		   
1	Mogt het spoedig goed eindigen	   
	zonder veel verlies. Ook de chole-	   
	ra heerscht op de schepen en te Ba-	   
	tavia. Men ziet de telegram-	   
5	men met spanning tegemoet.	   
	De 9de jan[uarij] 1874 is onze waar-	   
	de neef Gerhard Jacob IJssel	   
	de Schepper in den ouderdom	   
	van 73 jaren overleden. hij leed	   
10	veel en was al 7 jaren hulpbehoe-	   
	vend en aan zijn stoel gebonden.	   
	De 10de jan[uarij] is mijn lieve	   
	nichtje Betsij Haitsma Mulier 	   
	geb[oren]  Barchman Wuijtie[r]s te	   
15	Amersfoort voorspoedig van een	   
	dochter bevallen.	   
	De tijding is gekomen dat de 	   
	kraton van den sultan van Atchin	   
	de 26 jan[uarij] 1874 is genomen. Er	   
20	werd overal gevlagd en in de come-	   
	dies enz. het volkslied gespeeld.	   
	Maar ongelukkig zijn er vele	   
	manschappen gesneuveld en ook	   
	verscheidene officieren. Ook vele	   
25	bezweken aan de cholera die op	   
	de schepen en aan strand heersch-	   
	te. Mogt er spoedig een goed 	   
		   
	blz. 123	   
		   
1	einde aan komen!	   
	De 7de feb[ruarij] heeft Alex Weerts	   
	te Londen eene plaats gekregen	   
	op het kantoor van Hofer en	   
5	Schenk ! Wij verheugenden ons hier	   
	zeer over en ook over de terugkomst	   
	in gezondheid van onzen neef Jac-	   
	ques Besier. Hij trof juist heele	   
	koude dagen hier maar besocht	   
10	de geheele familie en vertrok de	   
	12de febr[uarij] weder over Keulen en	   
	Wiesbaden verder Turin naar Corsika.	   
	De goede jufvr[ouw] Koch heeft de	   
	2 wintermaanden dec[ember] en jan[uarij]	   
15	bij mij doorgebragt. Regt gezellig.	   
	Zij ging 8 febr[uarij] weer naar hare	   
	kamers maar ongelukkig	   
	geene beterschap met hare oogen.	   
	De 8ste april 1874 deden	   
20	Caroline Weerts en Ada de 	   
	Meester hunne belijdenis en wer-	   
	den de 10de bevestigd. Mogten	   
	beiden en allen getrouw blijven	   
	aan hunne toen afgelegde gelof-	   
25	te en zij als deugdzame menschen	   
	hun levenspad bewandelen	   
		   
	blz. 124	   
		   
1	De 12de mei hebben de fees-	   
	ten plaats gehad bij de 25 jari-	   
	ge viering van de regering van	   
	z[ijne] m[ajesteit] Willem 3. Ongeluk-	   
5	kig regende het die dag aanhou-	   
	dende zoodat het treurig was voor	   
	de mooije optogt en de illumina-	   
	tie en het vuurwerk tot de 2 volgen-	   
	de dagen werd uitgesteld. In alle	   
10	steden en dorpen werd het met	   
	luister en geestdrift gevierd en	   
	begon in alle plaatsen met eene	   
	godsdienstoefening voor die 25	   
	jaren van voorspoed en vrede.	   
15	Mijne schoonzuster uit Epe was	   
	die dagen bij mij gelogeerd en	   
	wij hebben allen tezamen feest	   
	gevierd.	   
	De 30ste mei 1874 is Erdwin	   
20	gekomen om zijne dochter Caro-	   
	line van het school te halen.	   
	Zij was 5 jaren in Arnhem de	   
	eerste 3 jaren bij mij aan huis toen	   
	geheel in de kost bij jufvr[ouw] Koster.	   
25	1 junij zijn zij tot mijn leedwe-	   
	zen vertrokken.	   
		   
	blz. 125	   
		   
1	De couranten melden dat	   
	de generaals Van Swieten en	   
	Verspijck met hunne terugkee-	   
	rende troepen. De 2de mei hun-	   
5	ne intogt, feestvierende, te Ba-	   
	tavia hebben gehouden.	   
	De 9de nov[ember] [18]74 ben ik met	   
	Erdwin naar Epe gegaan. Te Deven-	   
	ter dronken wij gezellig bij Fannij	   
10	van Marle koffij en troffen allen	   
	in welstand. Ik logeerde er ruim 14	   
	dagen met genoegen en ging de 26ste	   
	naar Hulsthorst bij tante v[an] Meurs	   
	logeeren, enige zuster onzes lieve	   
15	Moeder, die weldra 87 jaren wordt.	   
	Ook daar bragt ik eene zeer gezelli-	   
	ge tijd door tot de 8ste dec[ember] toen	   
	ik naar huis terugkeerde met	   
	storm en regen en die dag te U-	   
20	trecht bij Betsij Wuijtiers passeerde.	   
	De 26ste nov[ember] 1874 trof de fa-	   
	milie en vooral zijne kinderen een	   
	groot verlies daar onze neef Wil-	   
	lem van Hoijtema in den ouder-                                                    	   
25	dom van 71 jaren te Utrecht over-	   
	leed. Hij was algemeen geacht en	   
	bemind een verstandig welspre-	   
	kend man en trouw vriend.	   
		   
	blz. 126	   
		   
1	Het was een langdurig en streng	   
	winter van [18]74 op [18]75. Aanhoudende	   
	vorst of sneeuw zoodat wij heden	   
	1 april nog niets van de lente bemer-	   
5	ken. Ik was in jan[uarij] ongesteld	   
	maar ging 2 febr[uarij] naar Deventer	   
	logeeren tot 23 febr[uarij] toen wij te	   
	Zutphen v[on] Weiler zijn verjaardag	   
	vierden en ik verder met mijne zus-	   
10	ter De Veije naar het Regelink ging,	   
	waar ik 14 dagen doorbragt. Bij	   
	beide passeerde ik eene gezellige	   
	tijd maar tot mijn leedwezen	   
	hadden Clementine en jufvr[ouw] Koch	   
15	in die tijd meestal gesukkeld.	   
	De 5de maart 1875 is mijne nicht	   
	Marie Cramer, weduwe Jordens, her-	   
	trouwd met Baron la Tour d' Heij	   
	die zij in Napels had leeren ken-	   
20	nen.	   
	Te 6de april 1875 overleed	   
	nog zeer onverwacht hoewel in	   
	de hooge ouderdom van 88 jaren	   
	onze lieve tante Van Meurs, ge-	   
25	boren De Jongh op den huize	   
	Hulsthorst, de laatste van dat 	   
	geslacht. Nu had ik veel vol-	   
	doending h[are] e[dele] in dec[ember] nog bezocht	   
		   
	blz. 127	   
		   
1	te hebben.	   
	In de laatste helft van april	   
	logeerde Dorine en Johan de	   
	Jongh bij mij en Alex Weerts	   
5	bij Daan.	   
	De 5de mei 1875 overleed	   
	na een ziekbed van 8 dagen	   
	onze waarde nicht Annet Ver-	   
	stege alhier in den ouderdom 	   
10	van 81 jaren. Zij was jaren	   
	lang de vriendin onzer familie !	   
	De 7de mei vertrok Alex	   
	Weerts naar Moskou op een	   
	handelskantoor. De 13de ging	   
15	ik op ‚‚n dag naar Zutphen	   
	daar de arme Marie von Weiler	   
	weer vreesselijke stuipen had.	   
	Sedert 12 dagen nacht en dag 	   
	door. Treurige toestand voor	   
20	haar en de ouders.	   
	De 19de mei heeft broeder	   
	Daan een huis gekocht aan	   
	de RhijnbarriŠre voor f 27.000	   
	met een vrolijk uitzigt en keu-	   
25	rig solide gebouwd.	   
		   
	blz. 128	   
		   
1	De 27ste mei 1875 is onze nicht	   
	Ariane van Doorn te Utrecht	   
	in het huwelijk getreden met J[o]nkh[eer]	   
	Engelbrecht de Brauw.	   
5	De 21ste junij 1875 is onze nicht 	   
	Caroline de Jongh te Cette in	   
	het huwelijk getreden met den	   
	heer Louis Koester.	   
	Jeanette Weerts en Lucietje heb-	   
10	ben van 17 tot 24 junij bij mij ge-	   
	logeerd.  Missschien ga ik dit	   
	zomer nog eens naar Freijburg en	   
	Baden waar Santje en Besier	   
	tegenwoordig op eene villa wonen.	   
15	Voorleden jaren. bragten ze hunne	   
	zomer hier bij de familie door. Een	   
	tijdlang op het Regelink verder	   
	te Epe, in Den Haag en hier. Hun-	   
	ne dochter Marie kreeg onverwacht	   
20	7 jan[unarij] te Freijburg eene bloedspu-	   
	wing maar uit de maag en is nu	   
	hersteld.	   
	Dit plan is naar wensch vol-	   
	bragt. De 13de sept[ember] kwamen Mie-	   
25	tje en De Veije hier en de 14de vertrok-	   
	ken we zamen. Eerst naar Keulen	   
		   
	blz. 129	   
		   
1	toen over Trier en Straatsburg	   
	naar Freijburg. Daar vonden we	   
	de familie Besier welvarende. Mar-	   
	rie hersteld en bleven er 6 dagen	   
5	met veel genoegen genietende van	   
	de mooije environs. Hier hadden	   
	wij ‚‚n dag regen en wind anders	   
	op de geheele reis mooi weder. Daar-	   
	na gingen we over Bazel naar	   
10	Schaffhuusen, bewonderden de	   
	heerlijke waterval en passeerden	   
	de nacht in Donau-Esschingen.	   
	Toen deden wij de prachtige toer	   
	door het Schwarzwald, passeeren-	   
15	de 42 tunnels en kwamen zoo	   
	te Baden-Baden. Daar het alte	   
	schloss en Ebersteinsburg bezig-	   
	tigd en toen naar Worms. Hier	   
	bewonderden wij het mooije mo-	   
20	nument van Luther, gingen	   
	toen langs de Rhijn over Keu-	   
	len en daarna over Cleef terug	   
	en hadden het geluk de 27ste	   
	in welstand te Amsterdam terug te 	   
25	keeren. Allen wel te vinden. veel	   
	voldoening hebbende van ons reisje	   
		   
	blz. 130	   
		   
1	De 8ste oct[ober] 1875 trof onze neef	   
	Schneither een droevig verlies door	   
	het overlijden van zijnen laatst	   
	overgebleven zoon Fran‡ois Marie	   
5	in den ouderdom van 28 jaar aan 	   
	de typhus. Het was een braaf jong-	   
	mensch en algemeen is de deelneming.	   
	De 23ste oct[ober] [18]75 heb ik mijn 63-	   
	ste verjaardag zeer genoegelijk ge-	   
10	vierd daar mijne lieve zuster Do-	   
	rothee met hare 2 jongste meisjes	   
	overkwam en met Daan en ande-	   
	re vrienden de dag passeerden.	   
	De volgende dag (zondag) kwam	   
15	Weiler met Marie en de jongens	   
	en aten al tezamen zeer gezellig	   
	bij Daan en Clementine in hun	   
	nieuwe huis.	   
	De maand nov[ember] is zeer koud	   
20	geweest, harde vorst en veel sneeuw.	   
	Met de kersdagen was het goed	   
	en zacht weder zoodat ik beide	   
	dagen naar de kerk konde gaan.	   
	De eerste dag een mooije preek van	   
25	d[ominee] Schröder en de 2de van d[ominee] Creuz-	   
	berg hoorde. Verder Clementine en	   
	vrienden bezocht en de avonden	   
	rustig te huis. Daan en Clem[entine]	   
		   
	blz. 131	   
		   
1	hebben in nov[ember] eene drukke tijd	   
	gehad doordien Henriëtte van 	   
	den Bosch bij hen de mazelen kreeg.	   
	Een meisje op school kreeg die en	   
5	zoo namen ze 2 hunner kennis-	   
	sen bij zich in huis en ziet H[enriëtte] had	   
	het al onder de leden en is er 3	   
	weeken ziek geweest. Hare moed-	   
	der is gekomen om haar op te pas-	   
10	sen. De 9de dec[ember] konden ze weer	   
	vertrekken.	   
	De 17de jan[uarij] 1876 is Caroline	   
	Weerts bij mij komen logeeren	   
	wij hebben eene genoeglijke tijd	   
15	tezamen doorgebragt en is zij de	   
	15de febr[uarij] weer vertrokken naar	   
	Epe, nog eerst een p[aa]r dagen te Does-	   
	burg en te Zutphen doorgebragt	   
	te hebben. In die tijd kregen	   
20	wij de tijding dat Marie Besier	   
	geengageerd is met eene Luit[enant]	   
	adj von Ekenstein in Freijburg.	   
	10 maart. Algemeene zorg	   
	voor het hooge water en angst	   
25	dat de dijken zullen doorbreken.	   
	Op de singels, Spijker en Park-	   
	straten hebben alle menschen het	   
	water zeer hoog in de onderhuizen.	   
		   
	blz. 132	   
		   
1	Ook in de stad in de kelders en	   
	aan de Rhijnkade was het zó˘ hoog	   
	dat ik de oude jufrvr[ouw] Koch in geene	   
	10 dagen konde bezoeken. Deze heeft	   
5	de geheele winter gesukkeld. Ook	   
	mijne zuster Weerts.	   
	Het is een guur koud en lang-	   
	durig winter geweest en het schrik-	   
	keljaar is niet gunstig begonnen.	   
10	Eerst strenge vorst toen dikke	   
	sneeuw en nu daarna het hooge	   
	water. Bijna 5 weken heeft dit	   
	aangehouden vooral in den Bosch	   
	was alles onderwater. Ook hier.	   
15	In 14 dagen konde ik niet naar	   
	jufvr[ouw] Koch gaan aan de Rhijn-	   
	kade zó˘  hoog was het water.	   
	De 4de maart ging ik op ‚‚n dag	   
	heen en weer naar Zutphen	   
20	daar Lucien von Weiler de 3de	   
	jarig was en Dorothee niet heel 	   
	wel. Ik passeerde er een zeer	   
	genoegelijken dag maar onder-	   
	weg zag men niets als water in-	   
25	plaats van land en weide. La-	   
	ter werd het nog erger daar het	   
	weder zoo stormachtig werd.	   
		   
	blz. 133	   
		   
1	De 12de maart was compleet	   
	noodweer. Die dag ging broeder	   
	Daan naar Den Haag omdat	   
	zijn zwager Landsheer aldaar	   
5	onverwacht ernstig ziek was	   
	geworden. Ik hield Clementine	   
	met de kinderen gezelschap	   
	maar men hoorde de Rhijn	   
	bruissen. Toen later de wind	   
10	keerde is het water spoedig	   
	gevallen en hebben we in	   
	ons land alle reden van dank-	   
	baarheid dat er geene dijken	   
	doorgebroken zijn.	   
15	De 18de mei 1876 is mijne li-	   
	ve nicht Fannij van Marle	   
	eindelijk eens enige dagen bij	   
	mij komen logeeren, regt gezellig,	   
	tot de 22ste en was het hier rendez	   
20	vous van de familie.	   
	De 23ste mei heeft onze nicht	   
	Ariane den Tex eene attaque van	   
	beroerte gehad. Hoewel de regter-	   
	kant wat verlamd was geeft	   
25	de docter hoop van herstel en is zij	   
	geheel bij kennis gebleven.	   
		   
	blz. 134 	   
		   
1	De 23ste mei, juist de verjaardag wij-	   
	le onze lieve moeder, is de kleine	   
	Johanna Barchman Wuijtier	   
	geboren.	   
5	20 junij 1876. 86ste verjaar-	   
	dag van onze goede jufvr[ouw] Koch. Zij	   
	is voor het eerst weer naar hier ge-	   
	wandeld en heeft bij mij koffij ge-	   
	dronken met Mietje en De Veije,	   
10	die expres en Erdwin, die juist met	   
	eene verkiezing moest komen. Heel 	   
	gezellig.  Dorothee was een dag	   
	of 5 te voren ook hier gekomen.	   
	Tegenwoordig eene geduchte droog-	   
15	te zoodat het gras op de weiden	   
	verschroeid.	   
	6 julij 1876 is onze oude Hanna	   
	Jolink oud 84 jaar overleden in	   
	het Catharina Gasthuis. Juist	   
20	werd mijne keukenmeid Hanna	   
	erg ongesteld, eene soort dysen-	   
	trie en Erdwin was met Ar-	   
	noldje bij mij gelogeerd dus 	   
	had ik zeer drukke dagen.	   
25	Toen later Hanna geheel beter	   
	was heeft eerst Lucien von Wei-	   
	ler eene 14 dagen bij mij gelo-	   
	geerd en daarna Louise en	   
		   
	blz. 135	   
		   
1	Dorotheetje von Weiler met	   
	Lucietje Weerts. Dit drietal	   
	is de 26ste aug[ustus] weer vertrok-	   
	ken. Met veel genoegen had	   
5	ik mijne jeugdige log‚s, maar	   
	het was aanhoudend stikkend	   
	warm soms 90 graden. Men	   
	klaagde zeer over de droogte. Er	   
	begon gebrek aan voeder voor het	   
10	vee te komen maar gelukkig be-	   
	gon het de 24ste te regenen. Maar	   
	toch niet zoo erg of ik kon met	   
	de kinderen naar Beekhuizen	   
	rijden.	   
15	De 30ste aug[ustus] 1876 naar Fannij 	   
	van Marle op de Voordijk 10 dagen	   
	gaan logeeren en daarna nog 12 da-	   
	gen op het Regelink.  Zeer genoegelijk.	   
	Ik vierde dit jaar 23 oct[ober] bijzonder	   
20	aangenaam doordien Dor[othea] en Wei- 	   
	ler, Besier en Daan, Clementine	   
	en de kinderen mijne gasten wa-	   
	ren. Regt dankbaar voor eene 	   
	goede gezondheid en de vele zege-	   
25	ningen die ik mag genieten !	   
	De 24ste oct[ober] was Besier er nog	   
	en kwamen zijne kinderen, Marie	   
		   
	blz.  136	   
		   
	(verticaal door de tekst: op 26 sept verjaardag van Carl)	   
1	en Von Ekensteen, 14 sept[ember] getrouwd, bij mij logee-	   
	ren. Zij bleven 5 dagen en wij al-	   
	len maakten met veel genoegen	   
	kennis met onzen Duitschen neef.	   
5	30 oct[ober] ging ik op een dag heen	   
	en weer naar Zutphen om de 	   
	verjaardag onzer lieve jongste zuster	   
	te vieren. Mietje De Veije kwam	   
	ook onverwacht en hadden we dus	   
10	een gezellige dag.	   
	31 oct[ober] vertrok ik naar Hulst-	   
	horst en bragt er eenige aangename-	   
	me dagen met Betsij Wuijtiers en	   
	Daniel van Meurs [door]. Ging 6 nov[ember]	   
15	weer naar huis met broeder Erdwin	   
	die hier met de vergadering kwam.	   
	Te Zutphen ontmoetten wij Jean-	   
	nette, die van Doesburg kwam	   
	waar zij 6 weeken was om hare	   
20	Moeder op te passen, die een vrees-	   
	selijk ongeluk gehad had door het	   
	omvallen van eener petroleumlamp en ver-	   
	schrikkelijk gebrand zoodat zij	   
	de linkerhand niet meer zal kun-	   
25	nen gebruiken.	   
	De 21 dec[ember] 1876 is overleden	   
	baron Heusden van Isselmuden	   
	echtgenoot van Jeanne Barchman	   
		   
	blz. 137	   
		   
1	Wuijtiers. Hij werd onverwacht	   
	krankzinnig en stierf te Utrecht	   
	in het gesticht.	   
	1 en 11 dec[ember] werden de verjaarda-	   
5	gen van Daan en Clementine zeer	   
	vrolijk bij hun door ons gevierd.	   
	Hare broeders kwamen ter eere	   
	van het kroonjaar (50) over en	   
	wij mogten ons verheugen dat ha-	   
10	re gezondheid beter was.	   
	De kersdagen van 1876 waren	   
	vreesselijk koud. Onverwacht	   
	viel eene strenge vorst in. Wij	   
	bragten die dus huiselijk door 	   
15	Lucien von Weiler logeerde bij mij.	   
	Oudejaar viel op een zondag zoo-	   
	dat ik 's morgens een zeer ernstige	   
	preek van d[ominee] Gagnebin hoor-	   
	de over Joh[annes] 3-10 eerste veerzen	   
20	welke de ware wedergeboorte was.	   
	Toen wandelde ik naar villa	   
	Anna en naar jufvr[ouw] Koch en	   
	's avonds ging ik nog naar d[ominee]	   
	Schröder waar ik eene mooije toe-	   
25	spraak hoorde over Jesaija 55	   
	vers 6 en 7. Het was stampvol.	   
	Regt dankbaar dat de goede 	   
	God ons allen spaarde en gezond-	   
	heid schonk treden wij het nieuwe	   
	in.	   
		   
	blz. 138	   
		   
1	De 9de jan[unarij] 1877 vertrok ik	   
	naar Deventer en logeerde ik	   
	daar een dag of 12 regt genoege-	   
	lijk bij Fannij van Marle. Op	   
5	heen en terugreis hield ik mij	   
	te Zutphen op en vond alles wel.	   
	De 8ste febr[uarij] ging ik einde-	   
	lijk eens naar Den Haag het-	   
	geen ik lang beloofd had aan	   
10	de familie Gleichman.  Ik zag	   
	er alle oude vrienden terug dat 	   
	mij veel genoegen deed. Wij spoor-	   
	den ook eens naar Utrecht en	   
	Rotterdam. De 26ste keerde ik	   
15	naar huis terug maar bleef de	   
	dag in Utrecht stil bij Betsij	   
	Wuijtiers waar Jeane v[an] Issel-	   
	munden en hare kinderen waren.	   
	Dit was een treurig wederzien.	   
20	De 1ste maart 1877 vierde	   
	Erdwin te Epe regt luisterrijk	   
	zijn 25jarig burgermeesterschap	   
	aldaar. Men had gewedijverd	   
	om dit feestelijk te doen. Prach-	   
25	tige geschenken en eenvoudige	   
	muzijk en eerepoorten, eene	   
		   
	blz. 139	   
		   
1	receptie van 3 a 400 menschen,	   
	toespraken, veersen enz. zoo-	   
	dat hij en allen een regt geluk-	   
	kige feestdag had.	   
5	Heden 16 maart 1877 over-	   
	leed onze neef Schneither	   
	in den ouderdom van 82 jaren	   
	 door allen geacht en bemind	   
	zoodat het een gemis voor de 	   
10	familie. Lang bleef hij gezond	   
	en had nu een verval van krach-	   
	ten Nog een goed vriend	   
	van ons overleed gisteren 15	   
	maart Baron Jasper van Zuij-	   
15	len van de Schaffelaar, ook 	   
	zeer betreurd ,in Barneveld.	   
	Palmzondag 25 maart 1877 is	   
	mijn waarde neef Johan Coenraad	   
	Alexander Weerts hier in	   
20	de Fransche kerk door d[ominee] Kienen-	   
	berg bevestigd en de 1ste april	   
	Paaschzerdag zijn wij allen met	   
	haar aan de bediening geweest.	   
	Kort daarna kregen mijn neef	   
25	en nicht van Doorn de treurige	   
		   
	blz. 140	   
		   
1	tijding dat hun Godard, 2de	   
	luit[enant] der Marine in den ouderdom	   
	van 28 jaar is overleden te Padang	   
	in het hospitaal aan de cholera	   
5	de 15de maart. Zeer bedroevend	   
	voor zijne ouders en allen, daar	   
	hij zulk een oppassend jong mensch was.	   
	Het winter van [18]76 en [18]77 bragt ons	   
	weinig koude. Meest altijd regen	   
10	en wind.	   
	De 10de mei 1877 Hemelvaart-	   
	dag overleed mijne hartelijk ge-	   
	liefde nicht Fran‡oise Maria	   
	van Marle geb[oren] Weerts in den	   
15	ouderdom van ruim 76 jaren	   
	te Deventer na eene ziekte van	   
	6 dagen, eene longontsteking.	   
	Door onze veeljarige vriendschap	   
	en de genoegelijke dagen tezamen	   
20	gepasseerd gevoel ik haar gemis zeer.	   
	De 3de junij 1877 had het Ne-	   
	derlandsche volk een groot en on-	   
	herstelbaar verlies te betreuren daar	   
	onze beminde koningin die dag	   
25	ten 1/2 12 uren overleed. Al vele ja-	   
	ren was hare gezondheid wanke-	   
		   
	blz. 141	   
		   
1	lend. Maar nu nam de ziekte on-	   
	verwacht zeer toe. Evenwel kwam	   
	de prins van Oranje nog tijdig uit	   
	Parijs. Men betreurd haar alge-	   
5	meen want zij deed veel goed en	   
	in het buitenland was onze Sophia	   
	Frederika Mathilde prinses 	   
	van Würt[t]emberg zeer geacht.	   
	Zij was de 17de junij 1818 geboren.	   
10	De 20ste was hare begravenis.	   
	Eene plegtige lijkstoet naar Delft	   
	en duizende diepgetroffene toe-	   
	schouwers.	   
	De 5de junij 1877 kwam Alex	   
15	Weerts in gezondheid terug na 	   
	een 2jarig verblijf in Moskou.	   
	De 7de ging ik met hun naar	   
	Zutphen waar ik tot de 12de	   
	zeer genoegelijk bij Dorothee en	   
20	Weiler logeerde en toen door Mi-	   
	tje en De Veije afgehaald werd.	   
	Op het Regelink bleef ik tot	   
	de 27ste heel gezellig en trof	   
	beeldig weder. Soms wat warm	   
25	maar de 25ste afgekoeld door	   
	heerlijke buijen. 's Avonds kwam	   
	ik [in] welstand in Arnhem terug.	   
		   
	Hier ontbreekt kennelijk bladzijde 142/143	   
		   
	blz. 144	   
		   
		   
1	Weiler de kersvakantie.	   
	De derde febr[uarij] 1878 vierden	   
	Erdwin en Jeanette hunne	   
	zilvere bruiloft te Epe. De kin-	   
5	deren waren er allen en had-	   
	den ze des avonds een genoege-	   
	lijk feest. Voor ons ouderen was	   
	het saisoen minder geschikt.	   
	Ook diezelfde zondag 3 febr[uarij]	   
10	toen in het eene gezin vreugde	   
	heerschte werd het andere diep	   
	getroffen door een zeer droevig	   
	verlies. Jeane Barchman	   
	Wuijtiers, weduwe van baron	   
15	van Isselmunden, overleed in	   
	de jeudige leeftijd van 32 ja-	   
	ren aan zenuwzinkingkoortsen	   
	te Utrecht. De 19de dec[ember] was	   
	zij nog een dag bij mij geweest	   
20	toen zij met haar zoontje naar	   
	Doesburg ging. Het trof mij zeer	   
	en is vooral een groot en smarte-	   
	lijk verlies voor hare 5 kinderen	   
	en hare lieve moeder mijne	   
25	oude vriendin. Ik was in die	   
	tijd wat ongesteld en ook mijne	   
	Hanna	   
		   
	blz. 145	   
		   
1	De 21ste febr[uarij] [18]78 kwam	   
	Alex Weerts ons mededeelen	   
	dat hij weder naar Moskou	   
	zoude gaan daar hij van zijn	   
5	vroegere chef voordeelige aan-	   
	biedingen ontvangen had.	   
	Nog wachtte hij op eene tweede	   
	beslissing die tot zijn volgend	   
	levensgeluk zoude medewer-	   
10	ken en dat was of de oude hee[r]	   
	Roelants te Schiedam zijne	   
	toestemming gaf tot zijn enga-	   
	gement met zijne dochter Pau-	   
	line. Vrijdag 22 febr[uarij] kwam	   
15	mijn broeder Erdwin en bragt	   
	die gewenschte tijding mede	   
	maar hij zelf moest zich hier on-	   
	derwerpen aan een kies operatie	   
	daar hij zeer tegen opzag maar 	   
20	goed uitviel. Hij vertrok we[er]	   
	's avonds naar Epe en Alex	   
	kwam terug van Doesburg om	   
	de volgende dag naar Schie-	   
	dam te gaan en maandag 25	   
25	febr[uarij] kwam hij met Pauline hier	   
	om haar aan de familie te presen-	   
	teeren. Wij maakten met genoe-	   
		   
	blz. 146	   
		   
1	gen hare kennis en dineerden	   
	allen bij mij.	   
	De 8ste maart 1878 ben	   
	ik naar Utrecht gegaan	   
5	waar ik 14 dagen zeer genoe-	   
	gelijk bij mijne vriendin Betsij	   
	Wuijtiers logeerde. Het was	   
	wel een treurig terugziens na de	   
	dood van hare lieve dochter mevr[ouw]	   
10	v[an] Isselmuden. ook bragt dit	   
	vele zorgen mede daar zij de 	   
	kinderen bij zich neemt en een	   
	grooter huis zoekt.	   
	In de maanden apr[il] en	   
15	mei hadden we 2 patienten	   
	die veel zorg gaven. Onze nicht	   
	mevr[ouw] IJssel de Schepper die	   
	eene erge soort belroos en koort-	   
	sen had welke haar op de oog-	   
20	leden was geslagen zoodat zij	   
	6 weken blind was. De 2de	   
	pinkst[er]dag 10 junij mogt ik haar	   
	voor het eerst bezoeken en kan	   
	ze weer zien gelukkig herstellen-	   
25	de en onze oude jufvr[ouw] Koch die	   
		   
	blz. 147	   
		   
1	een verval van krachten heeft.	   
	Het is treurig de goede juf zoo	   
	te zien afnemen !	   
	De 14de junij [18]78 is ons nicht-	   
5	je Marie van Ekensteen geb[oren]	   
	Besier te Mulhaussen in den	   
	Elsas voorspoedig bevallen	   
	van hare 2de dochter.	   
	De 16de junij kreeg onze Han-	   
10	na onverwacht eene erge aan-	   
	val van benaauwdheid en was	   
	een p[aa]r dagen zorgelijk. Drie	   
	weken was zij bedlegerig en	   
	herstelde daarna langzaam.	   
15	In die tusschentijd nam	   
	de ziekte van onze goede jufvr[ouw]	   
	Koch ook toe zoodat Dientje	   
	en ik gedurende die warme	   
	zomermaand alle onze zorgen	   
20	moesten geven aan onze 2 zie-	   
	ken. De 13de julij vertrok-	   
	ken Clementine en Christine	   
	Weerts naar Domburg om de	   
	zeebaden te gebruiken. De	   
25	zondag te voren was jufvr[ouw] Koch	   
		   
	blz. 148	   
		   
1	zoo benauwd dat wij vrees-	   
	ten het einde daar was.	   
	De 13de julij 1878 is onze	   
	nicht Loosje van Wassenaar	   
5	Paneras geb[oren] Cramer te Nij-	   
	megen na een langdurig lij-	   
	den in den ouderdom van 42	   
	jaren overleden.	   
	De 13de julij 1878 is de vrede 	   
10	van Berlijn geteekend die 	   
	een einde maakte aan den oorlog	   
	tusschen Rusland en Turkije.	   
	De 25ste julij is onze goede	   
	jufvr[ouw] Koch des avonds ten 11	   
15	uur zacht ontslapen in den	   
	ouderdom van 86 jaren. Zij	   
	was eene trouwe vriendin van 	   
	ons gedurende ruim 50 jaren.	   
	Daarom wenschtten mijn broe-	   
20	der en ik ook dat ze in onze	   
	grafkelder zoude ten ruste ge-	   
	legd worden, dat de 29ste julij	   
	plaats had, begeleid door	   
	broeder Daan, d[ominee] Schröder en mijn	   
25	zwager von Weiler en de heer	   
	Bleckman. Zij heeft veel	   
		   
	blz. 149	   
		   
1	geleden en was 4 jaren bij-	   
	na blind door een val. Zij	   
	liet aan mijn broeder en mij	   
	de zorg harer nalatenschap over.	   
5	Clementine gebruikte met	   
	Christine gedurende de maand	   
	aug[ustus] de zeebaden te Domburg	   
	van 5 tot 12 sept[ember] [18]78 heeft	   
	Auguste de Jongh bij mij gelo-	   
10	geerd. Zij trof beeldig weder zoo-	   
	dat wij nog een mooije toer met	   
	Ariane den Tex reden.	   
	Daarna kwamen de 17de mijn	   
	zwager en zuster Besier bij	   
15	mij logeeren. Wij hadden	   
	drukke dagen zoodat zij met	   
	al hunne koffers tot de 29ste	   
	hier bleven. Evenwel gingen	   
	zij nog naar Zutfen intusschen	   
20	en ik vertrok de 26ste naar	   
	Empel bij m[eneer] en mevr[ouw] Cores	   
	de Vries waar ik 12 dagen al-	   
	lergenoegelijkst logeerde en	   
	heel mooi weder trof zoodat ik	   
25	veel genoot van de heerlijke	   
		   
	blz. 150	   
		   
1	lucht en wandelingen op Bun-	   
	gertstein voor mijne gezondheid	   
	die geheel van streek was door	   
	de bezorgingen van jufvr[ouw] Koch	   
5	hare nalatenschap en de ziekte	   
	van onze goede Harmen. De	   
	3 eerste dagen kwam er nog eene	   
	Haagsche vriendin, Constance	   
	Staning, bij dit hof. Heel aardig.	   
10	De 7de oct[ober] retourneerde ik weer.	   
	De 24ste aug[ustus] 1878 is prins	   
	Hendrik hertrouwd met prins-	   
	ses Marie van Pruissen. Men	   
	juicht algemeen dit huwelijk	   
15	toe daar de prins zeer ge-	   
	acht en bemind is. Van alle	   
	standen werden de prins en	   
	prinses prachtige geschenken	   
	aangeboden.	   
20	Mijn 66ste verjaardag	   
	vierde ik allergenoegelijkst	   
	op het Regelink, Dorothee en	   
	Weiler kwamen er ook en de	   
	eerste bleef er nog tot de 28ste,	   
25	als wanneer wij tezamen naar	   
	Zutfen terugkeerden en ik	   
		   
	blz. 151	   
		   
1	Dorothee haar verjaarsdag al-	   
	daar vierde. De 4de nov[ember]	   
	ging ik met Erdwin en Arnold-	   
	je weer naar Arnhem. Deze	   
5	bleven 5 dagen. Daarna kwam	   
	Jeanette een dag of 14 bij	   
	mij logeeren daar Clementine	   
	in die tijd zeer ziek was ge-	   
	worden. De 30ste nov[ember] ging	   
10	zij naar Epe terug en kwam	   
	Caroline bij mij. Bleef 3 we-	   
	ken heel genoegelijk. Wij 	   
	zagen eens mad[a]me Agar	   
	in "De Rodogune".  De 21ste	   
15	ging zij naar Doesburg en de 	   
	23ste kwam Alex uit Moskou	   
	hier. De 24ste zijne aanstaan-	   
	de Pauline Roelants. Ik pre-	   
	senteerde de jongelui toen aan 	   
20	de familie en dineerden	   
	25 zeer gezellig bij broeder Daan 	   
	en Clementine waar Johan de 	   
	Jongh logeerde. De 26ste ver-	   
	trokken de jongelui naar Epe	   
25	Het was koud die dagen	   
		   
	blz. 152	   
		   
1	Mijne schoonzuster blijft voort-	   
	durend sukkelen met koorts	   
	en zenuwpijnen hetgeen heel	   
	treurig is. 	   
5	Oudejaarsavond hoorden we 	   
	eem mooije preek van d[ominee] van	   
	Heewaarden en kwamen met	   
	een stortregen uit de kerk.	   
	Kort daarop erge vorst.	   
10	De 7de jan[uarij] 1879 is Z[ijne] M[ajesteit]	   
	de Koning te Arolsen in het hu-	   
	welijk getreden met prinses	   
	Emma van Waldeck en Pyr-	   
	mont. Het verschil in jaren	   
15	is groot. De Koning 62 en de	   
	koningin 20.  Moge de goede	   
	God dit huwelijk zegenen !  De	   
	10de deden zij hunne intrede	   
	in Nederland en gingen naar	   
20	het Loo.  In Amsterdam 	   
	en den Haag werden reeds vele	   
	toebereidselen gemaakt om de	   
	Koning en koningin in te halen	   
	toen onverwacht het hof en 	   
25	het geheele land in rouw ge-	   
	dompeld werd door het over-	   
		   
	blz. 153	   
		   
1	lijden van den algemeen	   
	beminden en geachte Prins	   
	Hendrik die de 13de jan[uarij]	   
	1879 te Luxemburg na de	   
5	mazelen aan eene beroerte over-	   
	leed. Hij was 58 jaren en pas	   
	zoo gelukkig hertrouwd met	   
	prinses Marie van Pruissen.	   
	De 24ste is hij te Delft begra-	   
10	ven.	   
	De 15de febr[uarij] 1879 is onze	   
	goede vriend en neef Adriaan	   
	Gleichman te 's Hage over-	   
	leden in den ouderdom van	   
15	68 jaar.  In zijn laatste	   
	ziekte leed hij veel.	   
	De 9de mei [18]79 overleed	   
	op den huize Bungertstein	   
	bij Empel mijne goede vrien-	   
20	din Henriëtte Cores de Vries	   
	geb[oren] Vollenhoven in den ouder-	   
	dom van [...]  jaren. Nog in oct[ober]	   
	had ik er zoo genoegelijk gelogeerd.	   
	Daarna kreeg zij erge congestie,	   
25	was de gehele winter ziek en	   
	eindelijk een verval van krachten.	   
		   
	blz. 154	   
		   
1	De pinksterdagen 1 en 2	   
	juni 1879 heeft Alex Besier	    
	bij mij gelogeerd. Hij is nu ge-	   
	plaatst als 2de ingenieur voor	   
5	de opmetingen van de Velu-	   
	we en is voorlopig te Apeldoorn	   
	terwijl hij eerst op het punt	   
	stond naar Turkije te gaan !	   
	Het voorjaar is nog guur maar	   
10	de vruchtboomen en het graan	   
	belooven toch een goed jaar.	   
	De 11de junij 1879 had ons 	   
	land en de koninklijke familie	   
	weder een groot verlies te betreu-	   
15	ren daar namelijk de prins	   
	van Oranje die dag om 11 uur	   
	te Parijs in den ouderdom van	   
	40 jaren aan de bronchite is	   
	overleden. Hij was de laatste ja-	   
20	ren meestal buitenlands en	   
	heeft zijn leven niet zoo nuttig	   
	besteed als zijn brave oom	   
	prins Hendrik !	   
	De 14de junij is te Arnhem	   
25	de tentoonstelling van Nijver-	   
	heid geopend zonder eenige	   
		   
	blz. 155	   
		   
1	feestviering door de dood van	   
	den prins.	   
	De 26ste junij is de prins v[an]	   
	Oranje plegtig te Delft begraven.	   
5	Zijn lijk is over Brussel naar 	   
	Den Haag getransporteerd en	   
	eerst had er te Parijs in het ho-	   
	tel van den gezant baron van	   
	Zuijlen eene plegtige lijkdienst	   
10	plaats waar d[ominee] Besier sprak.	   
	Ook te Brussel werd het alle	   
	eer bewezen en toen in zijn ei-	   
	gen paleis te 's Gravenhage.	   
	Daar omringden velen het	   
15	vorstelijk lijk en de kist over-	   
	dekt met de prachtigste kran-	   
	sen. Koning en koningin wa-	   
	ren van het Loo gekomen.	   
	Geene vorstelijke personen volg-	   
20	den als de Koning, prins Alexan-	   
	der en de 82 jarige prins Frede-	   
	rik. Plegtig was de stoet tot	   
	Delft en bij het graf hield	   
	d[ominee] Koetsveld eene ernstige	   
25	gevoelvolle toespraak. En	   
		   
	blz. 156	   
		   
1	zoo rust de prins waarop	   
	velen hun oog gevestigd hiel-	   
	den voor de toekomst. Moge	   
	prins Alexander die plaats	   
5	vervullen en in gezondheid ge-	   
	spaard worden !	   
	De [..]  julij 1879 kwam de 	    
	tijding uit Natal dat de	   
	keizerlijke prins Napoleon	   
10	die in het Engelsche leger dien-	   
	de de 3de junij door de Zoelo[e]s	   
	op een verkenningstogt is over-	   
	vallen te Isunda en vermoord.	   
	Zijn lijk is naar Engeland	   
15	getransporteerd. Vreesselijk	   
	verlies voor keizerin Eugenie	   
	die nog te Chislehurst is.	   
	De 13de julij 1879 trof ons	   
	allen eene groote droefheid	   
20	vooral aan mijne beste zuster	   
	en zwager Von Weiler. Hun-	   
	en oudste dochter Marie bijna 	   
	29 jaar is die dag op eene	   
	wandeling in den IJssel ver-	   
25	dronken. Zij had van der jeugd	   
	af aan stuipen en toevallen [geleden]	   
		   
	blz. 157	   
		   
1	en was de laatste maanden	   
	zeer gedrukt en was haar le-	   
	ven moede. Hoewel alles aan-	   
	gewend werd haar dit te ver-	   
5	goeden. De 17de is zij op het	   
	kerkhof te Arnhem begraven.	   
	Moge het denkbeeld dat zij	   
	nu rust hare ouders troosten !	   
	De 18de julij 1879 weder	   
10	een treurig verlies in de fami-	   
	lie daar onze waarde neef	   
	Johan van Hoijtema aan de 	   
	de typhus is overleden. Hij	   
	was een krachtig jongmensch	   
15	van 28 jaar nog geen twee	   
	maanden geleden hier ge-	   
	trouwd met Henriëtte Stok.	   
	Kwam de 3de van zijne hu-	   
	welijksreis ziek terug en over-	   
20	leed ten huize zijner schoon-	   
	ouders. Treurig verlies voor	   
	zijn jong vrouwtje en zijne ouders.	   
	24 julij ben ik 8 dagen te 	   
	Zutfen gaan logeeren. Het	   
25	was een treurig wederzien	   
	na de dood van de arme Marie.	   
		   
	hier ontbreekt kennelijk  blz. 158/159	   
		   
	blz. 160	   
		   
1	om met mij mede te gaan om	   
	de tentoonstelling te zien.	   
	Dit gebeurde en wij hadden 3	   
	genoegelijke dagen.	   
5	De 11de oct[ober] [18]79 kwamen Keetje	   
	de Meester en hare dochter Ada	   
	ook nog logeeren tot de 17de.	   
	De tentoonstelling sloot de 15de.	   
	Alexander Besier is deze zo-	   
10	mer als ingenieur voor de lo-	   
	caal spoorwegen geplaatst en	   
	heeft zijn verblijf te Apeldoorn	   
	of Almelo en komt dus nog	   
	al eens hier. Zijne ouders zijn	   
15	15 oct[ober] naar Chially in Zwit-	   
	serland gegaan met de kinder-	   
	tjes van Marie. Von Ekensteen	   
	was voor 3 maanden naar	   
	Berlijn gedetacheerd.	   
20	Mijn 67ste verjaardag	   
	passeerde ik zeer stil daar ik	   
	ongesteld was maar gelukkig	   
	spoedig beter zoodat Dorothee	   
	von Weiler met Dororheetje	   
25	de 31ste bij mij kwam logee-	   
	ren en een p[aa]r dagen bleef	   
	en Weiler en Willem haar	   
		   
	blz. 161	   
		   
1	2 november afhaalden.	   
	3 nov[ember] kwam broeder Erdwin	   
	met de Staten een dag of 5.	   
	De 16de nov[ember] [18]79 overleed freu-	   
5	le 'd Aulnis na lang sukke-	   
	len in de ouderdom van 71	   
	jaren. Zij was eene regt hartelijk	   
	vriendin sedert ik haar leerde	   
	kennen.	   
10	Reeds half nov[ember] begon de	   
	vorst en werd het een zeer stren-	   
	ge winter. 1 dec[ember]. De 65ste ver-	   
	jaardag van mijnen broeder Daan	   
	reed ik erheen om de koude en	   
15	de gladheid waardoor ik al eens	   
	gevallen was en passeerde die	   
	dag gezellig met hen en de 	   
	2 jongelui.	   
	De 3de werd mijne Dien-	   
20	tje ziek en niet weinig daar	   
	zij koorts kreeg en het zeer pijn-	   
	lijke  St. Antonie's vuur.	   
	Heden 26 dec[ember] 1879 is het	   
	al 3 weken en zit zij nog bo-	   
25	ven. Heeft vrij veel pijn in het	   
	been. Hoewel het toch beter gaat.	   
		   
	blz. 162	   
 		   
1	Hanna en ik houden ons tot	   
	nu toe gelukkig goed zoodat	   
	wij haar kunnen blijven oppas-	   
	sen.  Het is anders een vrees-	   
5	selijke strenge vorst. De rivieren	   
	zitten toe en gedurig valt er	   
	veel sneeuw. De kersdagen die	   
	ik natuurlijk stil te huis door-	   
	bragt waren minder koud.	   
10	Uit Epe ontving ik eene	   
	goede tijding namelijk dat Caro-	   
	line Weerts de 21ste ge-enga-	   
	geerd is met den heer Jan	   
	Meesters uit Steenwijk. Zeer	   
15	tot genoegen van allen.	   
	De 3de jan[uarij] 1880 ging ik 	   
	voor het eerst weer uit om de 	   
	Rhijn te zien vol drijfijs. Een 	   
	mooij gezicht. De 28ste dec[ember] on-	   
20	der kerktijd begon het onverwacht	   
	te regenen welke aanhield en	   
	een spoedige dooi veroorzaakte.	   
	Tot nu toe nog geene ongelukken	   
	met de rivieren. Ik kon oudejaar	   
25	niet naar de kerk gaan tot mijn	   
	leedwezen daar Dientje nog steeds	   
		   
	blz. 163	   
		   
1	ziek en zeer pijnlijk is. Onze	   
	goede d[ominee] Schröder heeft ook	   
	niet kunnen preeken daar hij	   
	de dag te voren door de gladheid	   
5	is gevallen en zich aan de heup	   
	bezeerd had.	   
	26 jan[uarij] 1880 is Caroline Weerts	   
	bij broeder Weerts komen logeeren	   
	om haar aanstaande, Jan	   
10	Meesters uit Steenwijk, aan de 	   
	familie te presenteeren en	   
	bleven zij 8 dagen hier. De aan-	   
	staande neef beviel ons zeer	   
	goed. Ik kan hem niet eens een	   
15	dag vragen daar Dientje nog	   
	steeds ziek en boven is.	   
	De Rhijn en andere rivieren	   
	zijn voor de 2de maal vast-	   
	gevroren het is een strenge en	   
20	langdurige winter en zijn er	   
	veel zieken.	   
	12 febr[uarij] . Gisteren is de Rhijn	   
	losgegaan. d[ominee] Schröder werd	   
	beter en D[ientje] hoewel nog boven	   
25	heeft toch minder pijn en neemt	   
	in beterschap toe. Hanna	   
		   
	blz. 164	   
		   
1	is dikwijls ook zeer onwel ge-	   
	weest maar ik ben gelukkig	   
	gezond gebleven. Broeder Ar-	   
	nold in Keulen souffreerde se-	   
5	dert Kersmis aan spit in de 	   
	rug en rhumatiek in de heup.	   
	Nu ook herstellende.	   
	De 15de maart 1880 heeft Ar-	   
	nold te Keulen het ongeluk ge-	   
10	had te vallen en zijn linkerbeen	   
	onder aan de kuit te breken da-	   
	delijk werd hij naar zijn kamer	   
	gebragt en de volgende dag naar	   
	het Maria hospitaal waar het been	   
15	gezet is. Wij ontstelden zeer bij	   
	de eerste tijding	   
	De 28 en 29 maart, de Paasch-	   
	dagen is Daan met Alexander	   
	naar Keulen gegaan om Arnold	   
20	te bezoeken. Hij had daar beste	   
	oppassing. Het been was goed ge-	   
	zet en zijne gezondheid en stem-	   
	ming ook naar wensch alsmede	   
	bezoek van goede vrienden.	   
25	De 27ste maart ben ik naar	   
	Utrecht gegaan om eenige da-	   
	gen bij mijne vriendin Betsij	   
		   
	blz. 165	   
		   
1	Barhman Wuijtiers te logeeren.	   
	Eene regt genoegelijke tijd en	   
	gingen wij hare kinderen op	   
	Vliet en Voorn ook eens bezoe-	   
5	ken. De 5de april keerde	   
	ik terug en deed de reis met	   
	Keetje de Meester en zoon en	   
	dochter uit Harderwijk. Voor	   
	de gezondheid van Hendrik	   
10	van Meurs had de prof. een	   
	verblijf van 2 maanden in 	   
	Zwitserland aangeraden.	   
	18 april. Heden is Dientje	   
	voor het eerst sedert 4 maanden	   
15	eens weder naar hare moeder kun-	   
	nen gaan hoewel nog veel pijn	   
	in de armen enz. hebbende. Ook	   
	ik was ziek. Dadelijk na mijne 	   
	terugkomst uit Utrecht geworden	   
20	doch gelukkig niet lang. Han-	   
	na ook maar redelijk en Cle-	   
	mentine die dag ook minder wel.	   
	Onze broeder Arnold bleef	   
	2 maanden in het hospitaal	   
25	werd toen weder naar zijne ka-	   
	mers getransporteerd en kon	   
	na een maand weer gaan. Goed 	   
	genezen.	   
		   
	blz. 166	   
		   
1	Mijn neef Otto Wupper-	   
	mann uit Düsseldorp kwam	   
	in april een dag en nacht bij	   
	mij logeeren dat mij veel genoe-	   
5	gen deed. In vele jaren niet gezien.	   
	Mijn zwager en zuster	   
	Besier zijn de 15de junij [18]80	   
	uit Zwitserland teruggekeerd.	   
	Hebben in Mulhausen alles	   
10	opgepakt en moesten daar af-	   
	scheid nemen van Van Eken- 	   
	steen en de kindertjes van Marie	   
	die nu te Berlijn wonen. San-	   
	tje en Besier hebben een huis-	   
15	je in Nijmegen gehuurd waar	   
	hun zoon Alex als ingenieur	   
	werkzaam is. Zondag 11 julij	   
	ging ik er met broeder Erdwin	   
	en Arnoldje die bij mij lo-	   
20	geerde een dagje heen en	   
	de 15de kwamen ze een dag-	   
	je hier daar Santje eene opera-	   
	tie in de mond moest ondergaan.	   
	Nogal goed afgeloopen.	 




Einde van deel 3 van het journaal van Lucia Weerts

<<< Terug <<<



hdebie45.deds.nl/Genea