Het verhaal van oom Guus en tante Anna Schräder-van Rosendael en hun connectie met de familie De Bie



Joanna Geertruida Maria (Anna of Naat door de directe familie) van Rosendael was een dochter van Bartholomeus en Adriana (Jaantje) Bakkers geboren op 21 augustus 1859 te Nijmegen. Zij was een circa zes jaar jongere zuster van overgrootmoeder Wilhelmina (Mina) J.M. Bielen- van Rosendael en dus tante van mijn oma Rie de Bie-Bielen.Zie: Gezin vR-Bakkers

Anna trouwde pas op haar 53ste jaar. Op 23 september 1912 huwde zij in Nijmegen met de 10 jaar jongere Clemens August (Guus) Schräder die 3 juni 1869 geboren werd in Neuenhaus (Kreis Bentheim Duitsland dicht bij Almelo) als zoon van Bernard en Lina Flinker. Hij was weduwnaar van Marina Adriana Giljaam (circa 1852-1909). Guus had de Duitse nationaliteit maar werd op 8 juli 1920 genationaliseerd tot Nederlander (KB 437) (*6)


Guus en Anna (datum onbekend). Rechts het echtpaar eind twintiger jaren.


Anna die voor haar huwelijk in het ouderlijk huis woonde op de Bergendalscheweg 47 te Nijmegen verhuisde daarna naar huisnr. 45 wat wat een kleinere woning was, onderdeel van hetzelfde gebouw. Zij was zeer welvarend en bezat onder andere 19 huizen in Nijmegen zoals blijkt uit de huwelijkse voorwaarden (zie bij Akten Bielen-vR). Hij was toen ook niet onbemiddeld en woonde in 1909 toen zijn eerste vrouw overleed op het Seinpostduin 25 te Scheveningen mogelijk tot zijn huwelijk in 1912 toen hij samen met Anna enkele jaren in Nijmegen woonde.

Op 9 september 1915 verhuisden Guus en Anna naar Voorburg. Hier waren ze al sinds 1911 bezig om een villa te laten bouwen (tel. info gemeente Voorburg) aan de toen nog landelijke Laan van Nieuw Oosteinde. Toen ze daar kwamen was hun villa nog niet klaar en verbleven ze tijdelijk in wat, gezien het aantal inwoners, pensions geweest moeten zijn. Eerst op de Koninginnelaan 31 (*4) om op 22 december van dat jaar te verkassen naar een pension op de Achterweg 103 (thans Parkweg geheten) (*5) . Het echtpaar was vergezeld door neef Ben Schräder (geb.1896). Deze neef studeerde medicijnen in Leiden en vertrok op 7 januari 1924 naar Oisterwijk waar hij zich vestigde als arts.

Op 8 december 1916 werd eindelijk de inmiddels voltooide villa, die de naam Bella Vista kreeg, op de Laan van Nieuw Oosteinde 107a betrokken. (*6). Tante Anna legde (wat genoemd word) de eerste steen op 3 juni 1916 (omstreeks 1922 werd de villa vernummerd naar 125)



Fotokaart van hun villa uit juli 1917 gericht aan nicht Jeanne en Adriaan van de Laak - Bielen



Fotoserie gemaakt in november 2016 van huis en tuin Laan van Nieuw Oosteind 125 Voorburg. Met dank aan mevrouw van der Slikke.

Zoals te zien zijn onder andere de luiken, de overhang van het balkon en een schoorsteen verdwenen en is de voortuin opgehoogd maar verder is het zonder enige twijfel het huis zoals een eeuw geleden opgeleverd aan oom Guus en tante Anna.



Oom Guus had als hobby het houden en kweken van kippen in zijn Voorburgsche Hoenderpark waarbij hij regelmatig deelnam aan Avicultuur wedstrijden en daarbij vaak in de prijzen viel. Zijn Voorburgsche Hoenderij bevond zich waarschijnlijk achter de huidige siertuin. De eerste advertentie die ik over Guus tegenkwam was in verband met Avicultuur prijzen. Dat was nog voordat hun villa werd opgeleverd (Algemeen Handelsblad 23 jan. 1916). De laatste advertentie over zijn Hoenderpark dat gevonden is dateert uit mei 1931 enige maanden voordat hij overleed.

De geschiedenis van mijn eigen familie De Bie in de 20ste eeuw heeft een nauwe connectie met de bewoners van die villa. Het begon toen mijn
opa Jo de Bie op een dag Rie Bielen, dochter van Jacques Bielen en Mina van Rosendael (zus van Anna) ontmoette en ze omstreeks september 1915 een vaste relatie kregen. Hij werd in de familie geïntroduceerd en zal toen ook haar pas gearriveerde oom Guus en tante Anna ontmoet hebben. Opa Jo de Bie, klerk bij de gemeentelijke telefoondienst kwam door deze relatie in een hem onbekend milieu van welvarende ondernemers. Dat moet wat in hem wakker gemaakt hebben. Hij deelde dat met zijn oudere broer Gerrit, klerk bij het gemeentelijk gasbedrijf. In 1917 trouwde Jo en Rie. Mijn vader Clemens August Joan (Guus) de in 1918 geboren oudste zoon van het jonge stel werd, niet toevallig, geheel vernoemd naar oom Clemens August (Guus) en tante Joana (Anna).


In 1919 was het zo ver. Met hulp van onder andere oom en tante werd een kleine verffabriek op het Spui in den Haag (waar nu het stadhuis is) met de naam "Eerste 's Gravenhaagse Electrische Verffabriek W. Paulussen " door de beginende ondernemers, Jo en Gerrit de Bie, gekocht en snel daarna uitgebreid op een terrein aan de Trekvliet in wat nu de Binckhorst in Den Haag is.


Maar daar bleef het niet bij. Al in 1921 werd de eerste steen gelegd voor een dubbele villa niet ver van oom Guus en tante Anna aan de Voorburgse laan van Nieuw Oosteinde (huisnr 133 voor Gerrit en 131 voor opa Jo de Bie). Dat is wel heel snel na daarvoor een zaak overgenomen te hebben. Ook hier zal hulp de familie Bielen en/of Rosendael een rol gespeeld hebben. Dit zal pas op zijn vroegst na 2020 via dan toegangelijke notariële akten uitgezocht kunnen worden.


.
De door de broers De Bie gebouwde villa is de 2de van links en die van oom en tante is de één na laatste. (Beeldbank Voorburg.1938). Opa Jo de Bie was met zijn gezin al in 1928 verhuisd.


Oom Guus Schräder overleed op 18 september 1931, 62 jaar oud. Tante Anna bleef nog jaren in de villa wonen
tot deze vermoedelijk eind 1939 gekocht werd door Johannes M.J.A Münninghoff.


Münninghoff (Laren 1887-Voorburg 1954) was een Nederlander die lang in Letland gewoond had en daar een van de rijkste mensen werd. Hij was een sluwe, weinig scrupuleuze zakenman. Voordat de Sovjets in Letland binnenvielen vluchtte hij eind 1939 met zijn Russische vrouw en vier kinderen naar Nederland. In eerst instantie woonde ze in bij zijn, in Voorburg woonachtige, broer Wim. In januari 1940 trok hij met zijn gezin in de villa van tante Anna die herdoopt werd tot "Briva Latvija" (wat Vrij Letland betekend). Münninghoff had heel handig zijn netwerken gespreid tussen de Duitse bezetter, Het Verzet en de katholieke kerk. Op die manier was hij altijd goed geïnformeerd en kon hij zo nodig aan veel touwtjes trekken. Zie verder het lezenswaardige boek "De stamhouder" geschreven door zijn kleinzoon Alexander (*7). Een aanzienlijk deel van het boek speelt zich af op de Laan van Nieuw Oosteinde 125.

Maar dit is nog niet het eind van het verhaal want de oude heer Münninghoff kocht op een gegeven moment de verffabriek Paulussen van De Bie broers die in die tijd een hooglopend conflict hadden over hun opvolging als directeur. Beide broers hadden hartproblemen, (angina pectoris). Kandidaten voor de opvolging waren mijn vader en Bob de zoon van Gerrit. verkoop lag al enige tijd als optie op tafel. Wie het initiatief voor de verkoop aan Münninghoff heeft genomen is mij niet met zekerheid bekend maar mijn opa trok, naar zijn zeggen, aan het kortste eind en bleef er bitter over. (*8,9)

Mijn vader die sinds juni 1940 als chemisch technicus werkzaam geweest was voor de Firma Paulussen bleef er na de verkoop tot 1948 als bedrijfsleider werken. Na 1954 kwam de zaak in het bezit van Xeno Münninghoff een zoon van de oude heer. De fabriek ging in 1969 door een fusie op in de verffabriek A.W. Sabel N.V. te Zaandam die inmiddels failliet is. Twee van de oude gebouwen aan de Trekvliet bestaan nog. Een ervan, een loods uit de dertiger jaren is recent (2016) omgebouwd tot een trendy café (Fokkerkade 18; capriolecafe.nl ). De ander, het oude kantoor gebouw, is niet meer in gebruik maar er schijnen plannen te zijn voor hergebruik.


Hoe het met tante Anna met de verkoop en vlak daarna gegaan is weet ik niet maar het is aannemelijk dat zij na enige tijd gelogeerd te hebben bij haar in de buurt wonende familie eind 1940 naar Oisterwijk vertrok waar haar aangetrouwde neef en voormalig huisgenoot Ben Schräder inmiddels gehuwd met haar nicht Adriana (Jeanne) Lombaers (dochter van haar jongere zuster Angelina) arts was. Inschrijving in deze gemeente volgde op 10 april van dat jaar (*10) op het adres van neef Ben. Voor informatie over Ben Schräder en zijn gezin zie hier..

Tante Anna werd tenslotte opgenomen in een RK gasthuis (*11) waar zij op 11 maart 1953 overleed 93 jaar oud. Erg rijk was ze toen niet meer althans mijn oma verkreeg in 1955 na aftrek van kosten en legaten als 1/14 deel van de nalatenschap slechts 964 gulden (huidige waarde 3300 euro).



Tante Anna in haar latere levensfase.
Locatie onbekend.





Bronnen:
  • *1) Bevolkingsregister Nijmegen 1910-1920 blad 38; fam. Bielen-van Rosendael
  • *2) Bevolkingsregister Nijmegen 1910-1920 blad 147; fam. Schräder-van Rosendael . Eerst op Bergendalscheweg (nu Berg en Dalseweg) 47 later op nr 45
  • *3) info RvW: Akte notaris Hekking dd. 03.10.1913 aktenr. 341 /archnr. 446 /invoernr. 8 Betreft een ruil met gesloten beurs tussen het echtpaar Schräder-van Rosendael en Gerardus J.J.M (Jacques) Bielen van twee naast elkaar gelegen huizen gelegen op de Berg en Dalseweg. welke huizen dat betrof is nog niet bekend
  • *4) Bevolkingregister Voorburg nr. 61; Konininnenlaan 31; fam. Schräder-van Rosendael
  • *5) Bevolkingregister Voorburg nr. 168; Achterweg 59; fam. Schräder-van Rosendael
  • *6) Bevolkingregister Voorburg Laan van Nieuw Oosteinde 107a-125; fam. Schräder-van Rosendael en Ben Schräder
  • *7)De stamhouder ISBN:9789035142268 Verschenen:31-10-2014 Uitgever:Prometheus/Bert Bakker. Voor de laan van Nieuw Oosteinde 125 zie blz 67 e.v. en voor de firma Paulussen zie blz. 266 bovenaan.
  • *8) Firma W. Paulussen op de Haagse Beeldbank; www/haagsebeeldbank.nl
  • *9) Artikel over de geschiedenis van firma W. Paulussen in VVVF Verf&Inkt 28 (juni 2013) blz 28&29 zie hier ...
  • *10) Persoonskaart: Joanna Geertruida Maria van Rosendael geb. 21 augustus 1859 te Nijmegen verhuisde van Nijmegen naar L.v.n. Oosteinde 125 in Voorburg op 9 september 1915 [Dit is conform het bev. reg. Nijmegen maar feitelijk niet geheel juist (*4-6)]. Vergelijking met geb. akte op 23 januari 1941 en op 10 april 1941 officieel ingeschreven op Lind B 305 (Later Lind 28) in Oisterwijk en op 25 juni dat jaar op de Udenhoutseweg C 225 (later nr. 12) tot aan overlijden
  • *11) RK Gasthuis Kerkbestuur van St.Petrus Banden Oisterwijk Udenhoutseweg 12 Oisterwijk. Gebouwd in 1929 en in 1934 verbouwd voor uitbreiding met 12 pensionkamers en bergplaats voor de wijkverpleging. Gesloopt in de jaren zestig.