Bron: FAW




Verklaring:

Brief dd. 1 maart 1829(?) van Anna Maria Weerts - de Jongh (*1782) van huize Marienberg in Arnhem aan haar jongere zuster Johanna Sophia Lucia (Jans) van Meurs - de Jongh (*1787) Van Meurs is burgemeester van Harderwijk zij wonen in het nabij gelegen huize Hulsthorst.
De datering van de brief is 1 maart zonder jaar. In potlood is 1829 geschreven. Dit jaartal klopt met het gememoreerde overlijden van Jans Pit-van Beeftingh en Coenraad Alexander Weerts, beide na april 1828. Omdat Maria een glaasje heeft gedronken op de verjaardag van Jans moet het echter na 24 maart zijn geweest. Aangenomen dat Maria zich niet vergist heeft in de verjaardag van haar zuster zou ze de brief verkeerd gedateerd kunnen hebben. Bedoeld zou kunnen zijn 31 maart of 1 april.

Personen:
Juff[rouw] Prins: ?
Jans Pit: Johanna Adriana van Beeftingh, (*1787) vriendin van Jans. Zij overleed op 20 december1828.
overleden kind: Coenraad Alexander (*1819), zoon van het echtpaar Weerts - de Jongh, overleden op 8 mei 1828.
Arnold: Arnold Jacob Frans (*1810),oudste zoon van echtpaar Weerts de Jongh.
Den D. daar hij in huis is: den Dominee ?
Daan: Daniel(*1814), zoon van het echtpaar Weerts - De Jongh.
Betzij: Antonia Elizabeth (*1812) dochter van het echtpaar Van Meurs - De Jongh.
Cremer:
Lucie Heemskerk: Lucia Wilhelmina van Heemskerk - de Jongh (*1800) dochter van het gezin de Jongh- Jordens. Het echtpaar Van Heemskerk - de Jongh had in 1829 twee zoons (* 1824 resp. 1825) en twee dochters (*1827 resp. 1828)
Lucie v[an] d[en] Bosch: de weduwe Lucia Maria Kallenberg van den Bosch - de Jongh (*1789), zuster van briefschrijfster.
Keetje: Cornelia Lucia Maria (*1820) Kallenberg van den Bosch, dochter van Lucia KvdB - de Jongh
Mevr[ouw] Gobius: Waarschijnlijk Debora Johanna Gobius schoonmoeder van Weert's broer Johan.
Bert: ?
Wien: Erdwin Adrianus de Jongh (*1777) woonachtig in Rotterdam, broer van briefschrijfster.
Daan (in PS):Daniel de Jongh (*1778) woonachtig in Rotterdam, broer van briefschrijfster.


Gomma: ?
Grutten- en ararot-wit: Mogelijk een schimmelziekte van voedsel gewassen.

Blz. 1



		Marienberg den 1 maart
				[1829 in potlood]

1	't is waar zusjelief gij voor uwen doen zeer vlug in 't beantwoor-
	den waart. Weerts zegt het uithoofde van zijn vermaning is
	en daar dit geholpen heeft zal hij het nu en dan herhalen.
	't was mij regt aangenaam wat omstandig van u en de uwen
5	te vernemen want de brieven van Meurs zijn meestal kort.
	Dat zeer natuurlijk is daar hij veel te doen heeft, gelijk
	ook bij Weerts het geval is.
	Nu eens met de ongelukkige kraagjes begonnen. Wij kunnen
	er u geen derde bezorgen of het moest er een dito zijn als van
10	Betzij. Zulk een kraagje heeft juff[rouw] Prins bij haar aan huis en
	weet niet van wie dat is maar anders kan ik er u geen be-
	zorgen. En de knegt zegt ook er niet meer dan die twee te
	hebben weggebragt. Mogelijk hebt gij u vergist en dat het
	bij u gebleven is. Enfin 't is buiten mijn schuld daar gij maar 
15	van eene kraag geschreven hebt.
	Ik dank u voor de bezorging van de anchovis die wij reeds
	met smaak tweemaal gegeten hebben.
	Zedert drie weken ben ik het grootst deel van den dag
	beneden. Na den eeten ga ik nog na boven om wat op de
20	canapé uit te rusten en tog ben ik meestal 's avonds
	zoo moei dat mij alles hinderd. Maar 't is natuurlijk ik
	nog zeer zwak ben en bij iedere verandering van weder
	ben ik weer pijnlijk en dan ook zenuwachtig. En vooral
	wanneer dit dan 's nagts plaatst heeft dan slaap ik slegt.
25	Dit was nu ook weer het geval en nu ben ik vandaag
	weer lustloos en slap. Ik heb gisteren voor het eerst getoert
	maar dit is mij niet best bekomen. Ik was zeer vermoeid
	en verlangde maar naar huis. de doctor zegt ik het maar eens
	weer moet wagen. 't is ook wel mogelijk dat het dan beter
30	gaat. Ik was nu in drie maanden niet uit geweest.
	Ik hoop ook zusjelief dat het warmere saisoen voor mij 
	heilzaam zijn zal en mijn zenuwgestel zal sterken. Dat het
	mij egter van mijne kwaal zal bevrijden kan ik mij niet mede

Blz 2

1	vleijen. Die inwendige ongemakken zijn moeilijk te genezen.
	Ik kan niet ontkennen zusjelief dit denkbeeld niet zeer
	opbeurend is. En vooral wanneer het zulk een smartelijk
	lijden is waardoor men met angst denkt van het weer te
5	te zullen ondervinden. 't ligt mij nu nog zoo in 't geheugen
	dat ik bij de minste vermaning van pijn zeer zenuwachtig
	word. Voor twee á drie weken kreeg ik het 's nagts nog zoo
	erg dat, na het wat te hebben aangezien, Weerts moest op-
	staan om de meijden te roepen om voort pappen voor mij klaar
10	te maken om op 't lijf te leggen en gelukkig bedaarden het
	hierdoor spoedig. Geen dag gaat voorbij dat ik geheel
	zonder ongemakken ben. En tog dank ik de voorzienig-
	heid met diep gevoel die mij nog weer spaarde voor
	alles wat mij dierbaar is, en waarvoor ik hoop en mij mag vleijen
15	nuttig te kunnen zijn. Dog was dit ook niet in allen gevallen
	zoo van de brave Jans Pit. Is er ééne moeder die getrouwd was
	in de vervulling van alle hare pligten dan was het niemand
	anders dan zij ! En tog wierd zij aan allen ontrukt en voor haar
	lievelingen zal tog wel gezorgt worden. God is een vader der
20	wezen! De brief van Pit is aandoenlijk dog zeer opwekke-
	lijks geschreven!. Ik heb het eerst in de courant gelezen
	en trof mij zoo dat ik de geheele dag van streek was en kon
	de gedagten niet verdringen dat ook de mijnen mij hadden
	kunnen betreuren. Die mij allen met zoo veel hartelijkheid
25	aanhalen alsof ik hun opnieuw geschonken was. Oh! Dit
	gevoel is niet te beschrijven en mijn dierbaare echtvriend
	was geheel liefde en zorg voor mij. Dit kan ik hem nooit 
	vergelden!
	Ik durf mij niet te vleijen zusjelief gij uwe belofte ver-
30	vuld maar dat gij door allen regt hartelijk zult verwelkomt
	worden daaraan behoeft gij niet te twijfelen. Voor weinige
	dagen spraken wij er nog van. Het spoedig een jaar word gij
	hier waart zegt genoegelijk. Snelde die dagen voor ons voorbij,
	maar in de herinnering zijn, zij mij nog wel eens tot verwijt om-

Blz 3

1	dat ik toen minder bij mijn lieveling was, die zoo zeer mijnen
	zorg behoefde! Oh! De geringste gedagten van verzuim is ver-
	schrikkelijk. Dagelijks is ons dat dierbare kind voor den
	geest en Weerts en ik spraken veel over hem. En dikwijls moet
5	ik nog mijn beste vriend opbeuren. Zoo diep is zijn hart
	gewond! In 't beegin van deze winter ging hij in 't geheel niet
	uit. Ik kon er hem zelfs niet toe bewegen. Nu begint het
	wat te veranderen het heeft mij ook veel overwinning gekost
	om mijne droefheid te bedwingen toen ik zoo lang op die
10	kamer moest huizen daar ik voor een jaar met die
	lieve jongen zoo tobde en mij al zijn lijden herinnerden en
	dan ook weer zijn vrolijke oogenblikken en zijn lief aanhalend
	caracter en ik was het voor mij zelve verpligt daar mijn
	zenuwgestel zoo zwak was dat de minste aandoening mij zeer
15	nadeelig was. En nog doe ik alles om opgeruimd te zijn.
	Wij hebben het genoegen Arnold zedert woensdag bij ons te
	hebben. Hij heeft vrijdag moeten looten en is vrij gedobbeld.
	't was ons eigenlijk indifferent want als hij er in viel waren
	de twee anderen vrij. Weerts had gaarne hij zelf looten anders
20	had hij geen permissie gekregen om over te koomen want het
	is op zijn kantoor zoo druk dat hij bijna geen tijd voor zich heeft. 
	Hij is er egter zeer te vreden ook bij Den D. daar hij in huis
	is, een broeder van den bankier.  Hij ziet er ook goed uit, is
	opgeruimd en heeft al een Duits accent. Gij zoud hem zeer 
25	veranderd vinden. Gij benevens Meurs en Betsij ontvangt van
	hem de vriendelijke groeten en wanneer het eens wat minder
	druk op het kantoor [is] dan heeft hij plan u eens te schrijven
	Wij zijn uwe verjaardag met een glaasje eendagtig geweest.
	De ongesteldheid van Betzij zal hoop ik aan 't afnemen zijn.
30	Maar laat zij zig tog menageere! Op die leeftijd kan een ver-
	zuimde hoest zeer nadeelige gevolgen hebben en zoo als gij
	zegt zij is zoo sterk en schielijk gegroeit maar tog ook nog
	al in de dikte. Is men bij u niet voor de Gomma? Arnold
	hoest ook wat. Hij zegt het op reis verergerd is. Ik zal hem
35	ook een pakje mede geven. Nu voer ik hem, ook Daan die

Blz. 4

1	mede verkouden is. Grutten-  en ararot-wit is thans eene algemeene
	ziekte. 't is ook een streng winter. Wat is het nu nog nijpend 
	koud. Ik voel het ook maar al te wel aan mijn  gestel.
	Cremer is weer bedroefd aan 't sukkelen. Hij heeft gevallen
5	in zijn kamer. Men denkt uit zwakte in de beenen. En na
	die tijd is hij zoo pijnelijk, ofschoon er niets bezeerd is, dat 
	hij meest in bed ligt en de eerste dagen geheel. En toen had hij
	ook koorts. En daarbij is hij zeer knorrig en van van niemand
	voldaan. Weerts bezoekt hem dagelijks maar krijgt ook
10	wel eens een veeg uit de pan. En tog zegt hij, hij hem het
	liefst bij zig heeft en hem nooit verveeld.
	Lucie Heemskerk heeft een miskraam gehad van 4 maanden.
	Zij is al weer beter. En nu kan men niet zeggen het een
	sujet van droefheid is. Zij heeft het reeds bezwaarlijk genoeg
15	met 4 kinderen. De twee jongens zijn robuust. De tweede 
	is een zeer mooi kind. De jongste meisjes zijn teer.
	Van Lucie v[and d[en] Bosch heb ik voor weinige dagen een brief
	gehad. Zij was wat verkoude, ook Keetje en die had zeer
	erge wintervoetjes gehad. Zij had mevr[ouw] Gobius drie weken
20	gelogeerd gehad en Bert de laatste tien dagen ook. Ik
	kan nog niet begrijpen hoe die vrouw haar zoo bevalt, maar
	't is door de conextie van de Van der Boschen want 't is
	een contrast. Zij bevalt mij niets!
	Lucie ziet met verlangen de brief van Betzij tegemoet en
25	hoop[t] die spoedig te ontvangen om daarin ook omtrent
	hare gezondheid geinformeerd te worden. Antwoord mij
	nu ook spoedig op deze zoo uitvoerige brief. Dat mij regt
	aangenaam zal zijn. En ontvangt en maak onze complimenten
	aan Meurs en Betzij en gelooft dat [ik] steeds met hartelijkheid
30	aan u denkt.  
			                      uwe liefhebbende zuster
				                                   Maria

	PS: van Wien ontving ik voor
	weinige dagen een hartelijke brief,
35	vergezeld met 12 heerlijke tongen.
	Van Daan kreeg ik deze winter ook een lieve brief. 
	






Naar brieven index

<<< Terug <<<


hdebie45.deds.nl/Genea