Bron: FAW
1 Den 20 Janñ[uari] 1788 Ik ben in welstand alhier geretourneert. alles wel bevonden. Dit selvde sult gij hoop 5 ik ook so bij uw komst genoten en gevonden hebben. En de weg over Brimsv---de beter sijn geweest als de andre. Ik heb heden wat hooftpijn. Sal hoop ik morgen weer beter sijn. Geloof gisteren wat te vee[l] in de wind samen 10 gewandelt hebben door de aangename dreven op B[rinkgrev]e. Dat rijmt. Ik heb egter sulks niet met opset gedaan. De lust om veer[sen] te maken gaat over als men so veel stoffe heeft om treurtoneelen te maken 15 die men wesentlijk suf speelen mogten, sij in poesi geset worden voor het late nageslagt. Dog deurgaans volgt er een blijspel op. Veele van de verhalen van H. hebben heden weer door mijn oren moeten klinken, dus 20 bevestigt dat de opregtheid en waarheid van sijn seggens. Dog daar komt dagelijks so veel bij dat ik evenwel mijn penne daar stomp aan kan schrijven. Sal egter wat omsigtig sijn in 't schrijven en in de namen. [W]ers 25 maar geen eertijtels geven so als een huishou[ster] past aan haar heer. Cameraar Van Sugtelen sal na gedagten er nog wel weer aan op koomen. Hij begint de ene han[d]s weer te roeren. Selv kan hij al weer schrijven. Dus wij ons met sijn herstelling 30 flatteeren. blz. 2 De schippers hebben vrijdag nog al dese en gene so wat slage gegeven onder anderen Jan van Dijk en Rientges de slagter die sijn ons genoemt en Cramer de kleermaker. 35 Het testament van mev[rouw] Rukkesfelder is geopent de proff[essor] is universeel erfgenaam. So komt te trouwe geeft hij 3000 g[u]l[den] aan sijn suster die bij hem in huis is. De juweelen verdeelt juff[rouw] Borgerink en juff[rouw] Rukkesfelder onder haar beyden. Dit 40 testament is met aveu van haar eygen suster buiten so gemaakt. Nog maakt sij 1000 guldens aan den armen. Dit had sij giern verandert gehad dog konde niet geschieden. Dan is het insgelijks geope[n]t. Van Hoevel van 't Nijenhuis, die manke freule is erfgename 45 en die lange meyd krijgt ook 500 g[u]l[den]. Dus dit [J]onker Wolter mis gaaf. Had het nodiger als die fre[u]le. juff[rouw] Bouwers word donderdag over 14 dagen de bruid. De heeren van de commissie hebben op 't 50 Job ook gegeten. Gisteren bij de heer Bos de la Calmette. Dus alle dagen pragtig en vrolijk met de rijke man. Ja hier sijn bals en vreugde- bedrijven. Arme la Sarussen die haar deel nu so sober is, bij anderen te vergelijken. 55 Dog hierna had hij het beter en sij behoeven ook nog niet aan de deur der groten te leggen. God schenkt haar nog een dubbel deel. Veel onder de groten sijn geldeloos blijkt aan een volgend staaltje: blz. 3 60 Onsen drost van ----- (daar menheer sijn goed in leijd). Kwam voorleden week bij den heer van Braband om gelt die hem dan ook wat heeft geschoten, daar hier sterk op gesmeelt word. Deselvde heer liet De Nebbe bij 65 hem koomen seyde uw broeder mijn buurman is nu dood daar sond ik altijt maar so meyn kooren na toe, die gaf mij dan gelt. Dat was een best mens. Wil je dat ook wel so doen. Ja- wel was sijn antwoord. Nu ik ben verlegen om 70 gelt wil je mij vest 100 g[u]l[den]s geven. Die man wilde sulks niet wijgeren. Sijde ja, waarop dien heer sijde: saterdag sal ik het koorn aan uw senden. Dog hij is tot nog toe het te verwagten. De heer burgerm[eeste]r A.H. van Suchtelen heeft 75 5 1/2 jaar commissie gekregen in de generaliteys en heeft ook de commissie van deffensi weesen. Ik hoor hij soekt een knegt en de knegt van de heer oud burgerm[eester] Weerts die verhuurt was bij de heer gemeensman van Houten 80 heeft sig daar laten aandienen. Wil sien los te komen bij Van Houten. Nu hoor ik als dat die heer over agt dagen na den Haag vertrekt om sijn commissie. Hebbe gehoort dat hij aan de knegt gevraagt had of sijn heer 85 en vrouw hem wel souden willen ontslaan. Hij had geseyd als mevrouw dat wel eens hadde laten blijken dat als hij goed te- regt konden raken sij dat nog wel soude willen blz. 4 doen. Hoe die heer en m. dat nu sullen 90 begrijpen weete niet. Hoe soude U e[dele] doen ? Laten sij hem gaan het is als of sij sig nu so moeten verminderen. Doen se het niet het is een kw[aade] klant. Alles van te wagten hebben (x). Het is hier roer op straat. Se trommen boven op 95 de Waag dat het so klinkt. Dit in passant. Gisteravond stond ik aan de deur om A. uit te laten, dat soude so half elf wesen. Daar kwaamen heeren en dames die met de ligte maar gingen wandelen. Ik wilde er met niet te doen hebben. Ging in huis en [toen] 100 ik dagt dat verbij waaren dede ik se weer los en liet A. uit. Sij bleven voor ons buurmans huis staan, lagten mij in de tronie uit en riepen mij gedurig toe Kees, Kees en sijde wel verdomt Kees, Kees. Nu ik ben een gemeen mens, maar 105 ik soude het niet doen. Dagt niet dat heeren en juffers so wijnig eer aan swaare opvoeding souden doen. Nu ik laat het er eens bij. Sal morgen als God belieft hier nog wat bijvoegen. Geene onaangenaamheden sijn van de nagt gebeurd <<--verandering van pen 110 daar ik seer bevreest voor was. In de Hoogduitse Courant las ik dit volgende artikel uit den Haag "men is hier seer vrolijk geweest den 1sten dag van 't jaar. Men heeft sig braaf vermaakt met te dansen op de dood van de Patriotse 115 fractie en op nieuw herleven der glorie van het huis van Oranje. Maar onder alle de rust die wij tegenwoordig genieten blaast men elkanderen in het oor a[l]s dat wij eerlang een akelig schouwspel 120 x) Best was gaan. blz 5 (1/2 vel met op de achterzijde de brief van 22 jan.) in ons vaderland sullen aanschouwen. dat, dat Patriotse ongehuer sijn gal nog niet heeft uitgespogen. Dat roggelt nog en suigt sijn gift weer in. Dog wij hebben god lof de Pruissen 125 nog in de nabijheid en ook verwagt men troepes uit Duitsland men vreest veel voor Amsterdam daar das volk nogal als de pest aansteekt en starker word." De kayser sal half februari op reys gaan na Belgrado. Wil 130 dat selvs belegeren. Ik heb geen brieven van C[ampe]n gehad. De keur sal nog niet weerom sijn. Hoope dat alles daar in ruste mag afloopen. R------k kan datgene daar menheer laa[t]st 135 over sprak nog niet weer hebben. Daar sal nog mede moeten gewagt worden. Intussen sal ik er voor sorgen. De vrouw van die man die u belooft had te sullen koomen sal daar over aan hem schrijven en antwoord geven. Hij is 140 nog in die stad daar T. op school is . Villepoix is geholpen. Gaat na Frankrijk. Mevrouw Pater te Parijs heeft hem in sijn bevordering veel dee.. gedaan. of hij daar ergens nu nu predikant sal worden denkt men voor vast. Suurmond vertrekt 145 aanstaande week ook na Frankrijk. Hoe eerder J[an] weg gaat hoe beter dunkt ons. Laat het ons stellen over 14 dagen (Sal dan maken dat klaar ben) of 3 weeken. Ik sende de poeet oude hemden van menheer omdat al het 150 sijne dan bijeen blijft. Doe dat voor hem in een bisonder pakje voor menheer sende 3 sakdoeken, 3 dassen. blz 6 ( en regels t/m 200 opengelaten zie aantekeningen) blz. 7 ( t/m 10 op nieuw heel vel. Nieuwe regel nummering ) 201 en hij verlangt aan 't werk te koomen. Het is goed en niet goed dat de bedden buiten op het R[oss] blijven en dan twe[e] op Br[inkgre]ve. Ik sal dan een bedde moeten lenen van S[uster]. Dog ik denk nu als dat 205 Vr[ouwtje] Op[ ten Noort] nog so schielijk niet sal koomen. Dan als dan, sij schrijft het mij ook van te vooren denk ik. Op alle onse dekens sprijden, kussens, peuluwen, bedden etc staat uwe naam op de hoeken op een lintje gelettert. Die moesten op 't rooye kamertje op stoelen gelegt 210 worden, so het daar niet lekt, op dat er geen muisen bij konden koomen. Den hovenier van E[ssen] heeft de beuken gesien. Sij waaren wat min na sijn gedagten en geen verpootgoed na hem voorkwam. Ik seyde niet beter te weten of sij 215 waren verpoot. Vrieg na de prijs. Seyde U e[dele] die niet minder als 9 st[uivers] konde geven. Deen selvden avond waaren wij bij J.W. ( die heeft sijn haar ook afge- sneden. Dit in passant). Ik sprak er met L. selvs over sijde het verpootgoed was. Hij sijde die van middagte 220 voor 3 st[uivers] te kunnen krijgen maar omdat de grond van ons als die met die van hem meer overeen komen wilde se nog liever hebben. Ik heb gesegt dat je de koop wel soude maaken, meer als 3 1/2 sal hij egter niet willen gev[en] en daar sal ik se, so hij om 225 bescheyd stuurt, dan maar voor laten. Had geen sin in de hagebeuk. C----n sal wel 3 1/2 hondert essen denk ik moeten hebben na mij dunkt ik verstaan heb. Sal het nog eens laten prijsen. Die wil vast essen hebben seyde hem dat sulks superbe plantsoen was 230 dat [h]adde Bu[d]de [o]ok hem gese[yd]. blz. 8 Van dese middag dronk Wijtenk hier the[e] en ik heb hem [toen] betaalt. De 130 lessen die de ze[e]man heeft gehad met / 32-10-3. Dat gelt is ook vergeefs uitgegeven. Ik ontfange voor menheer en mevrouw 235 veele rekeningen van Kars--b, 2 tegelijk also menheer daar een jaar met betalen ten agteren is. Die bedragen maar 368 guld[en]. Met de kleeren in de rouw en voor den overledenen lieven Frans loopen sij so hoog. Was er maar eens een eynd aan de vervolging. 240 Mogten wij gerust onder onse vijgeboom en wijnstok nedersitten. Dog die tijt hebben wij gehad. Nu na de mens tot ons eijnde in verdrukking (of sien rustiger dagen te bekoomen). Van de nagt verbeelde ik mij onser staat als een sinkent schip. Ik kan het ook wesentlijk 245 daarbij vergelijken. [Toen] dagt ik: sullen de scheepslieden niet sien met een sloep weg te koomen en alles wat se kunnen nog met nemen. Laten wij ook so doen. Dog menheer is wijser als ik ben die maar so eens een invallende gedagten op slaapeloose nagten opgeeft. 250 Ik ben doorgaans van 1 of 2 tot 4-5 uur wakker, vol sorgen. Hoe dikwils wil ik alles in Gods hand stellen, mijn hooft nederleggen. Dog al de sorgen beletten mij te rusten. Geen rust voor ik in 't graf sal leggen. Wij hebben vandaag gehoort als dat er na gedagten 255 te Zwol en Campen weer Husaren Pruissen sullen koomen so se so onrustig daar sijn. Men seyd ook dat de r..ling van Beyjeren weer op 't tapijt komt en dat b. aldien de koning van F[ranrij]k de keyser daar in w[il] helpen of om de Schel[d]e een 260 van beijde te openen. Hij dan ook weer in sijn belangen sal treden. Men denkt ook dat den groten heer nog wel na voorslagen van vreede sal luisteren als hij eens so wat op 't jak krijgt. blz 9 Nu eens een eynde va[n] d[e] politique saken . Ik hebbe de ju[ffrouw] te C[ampen]n h[e]den een koek gesonden. 265 sij is heel welvarende e[n] een lange brief daar- bij. Had in geen maand [t]aal nog teken van mij gehad. So menheer het goet vint sal de snijder ver- trekken den 1 februari. [He]b een brief van dien 270 groten Abr. gehad geen ..oort sig na hem geen. Sor-- meert alleen of het met [d]ien heer en mev. volkomen genoegen was. Dat hem so buitentijts volgen[s] de snijer sijn seggen konde krijgen. Had hem tegen 1 feb[ruari] gehuurt maar dat so niet sijnde wilde hij 275 er van af sien. Het is 4 1/2 jaar com[missie] dat hij heeft. Was mij verkeert geseyd. Daar is een Patr[io]t h..pv. mens mogelijk te krijgen. Ik heb al gedagt die te huuren. Kan superbe stop[pen] en na[a]yen dog is wat juff[rouw]agtig, maar een 280 lief mens. Dat was mij soulaas so ik so moet verder sukkelen. So te verminderen strekt tot groot genoegen van de andre partij. Wilt dog de boeken eerst weer op ['t] R[oss] besorgen voor uw vertrek die uitgeleent hebt. 285 Wat is het alle dag slordig weer. Ik had gepasseerde sondag Knuth en de dames 's avonds te soupeeren gevraagt, dog ging die dag na de Eese so dat sij bedankten. Mij was in de mond gegeven van se tog eens te versoeken. Ik [s]ie altijt tegen die dingen 290 op daar ben ik heel in. Men is niet gewent mensen te hebben. Ook werd mij geseyd of wij ...de ten .. niet eens versogten en de ..... . Dog wil dat niet geern aanhalen. K[nuth] dat is wat anders U e[dele] kan hem buiten op B[rinkgreve] nu eens versoeken bij dese 295 of gene Keesen. blz. 10 Ter Mars is er nog n.. ...eer. Dat gaat thans so niet, om in de stad te [ko] men als men wil. De buurman IJvoor ... IJer heeft hem daar over geschreven. Dog hebbe no[g] [g]een antwoord. So hij geen 300 woord houd sal er hier [i]n de stad misgien wel één sijn als men daa[r] eens nu omhoorde. Veelen verminderen in domesti[ieken] [en] bijgevolg ook vast in- houden. Also het bij elf u[ur] is en ik slegt heb geslapen verlange ik na bed. Ik omhelse Uwen jongen 305 poeet in gedagten. Uwe beste vriendin doet uw sulks ingelijks. Met Sw[aa]ne, de lieve D[oortje], en M[ilia] en S[ander] Die laa[t]ste is een schat. Sit M[ilia] op de kop. Wat bedroefder weer. Arme A[rnold] op zee. God beware hem. Het geeft mij dog veel inquietude dat hij op dat 310 ellement swerft. Ik geef hem in Gods hand, die kan en sal hem hoop ik bewaren. Ik sal menheer nader over sijn huishouding schrijven so uw nodig hebt, wilt het maandag doen weten. T.T.. 315 Feliciteer J[an] met sijn verjaardag. God segene in alles sijn voornemens. Hij de lijder sijner jeugt en sche[pper]. Secr[etaris] D. is sondag met de vrouw op de worp geweest. Was genootsa[ak]t die plaats te verlaten 320 wegens insollemte jeug[t]. die daar knikkerden en sijden wie wel voor d[i]e b[l]k[semse] K[ees] uit de weg ga... smijt se tegen de benen. Sodat sijn eerste uitgang seer slegt is beko[men] hij was so me..... darom setten de v[rouw] hem 325 daar toe aan om eens n... .as hof te gaan Genoeg 't [is] nagt (Verticaal op zelfde pagina) .n .r.. n..ge na ziel en lichaam