Bron: FAW


Brief dd maandag 17 december 1787 toegeschreven aan Mevr E.A, Weerts-Wentholt (1740-1820) aan haar man

Verklaring:
Een brief met veel nieuwtjes. Briefschrijfster komt terug uit de omgeving van Lochem via Oolden (landgoed boven Laren) en Dorth (Kasteel) naar Deventer. Ze is waarschijnlijk bij de buitenplaats 't Ross en/of Sieberink (in groot Dochteren bij Lochem) geweest. Beiden landgoederen waren in het bezit van de overleden vader Wentholt. Zie verder de index.

  • amtmanie; gekte betreffende de verdeling van de ampten ??
  • lutmans: Kleine man (figuurlijk)
  • foerschetten: vorken ;van fourschette (Frans)
  • scholte: herenboer (Twents)



  • 
    1	                                          Den 17 december	   
    		   
    	Ik ben redelijk wel overgekomen dog de weg	   
    	aller ellendigst de brugge agter Oolde, daar liep	   
    	het versch spoor op aan en ook was er geen 	   
    5	deurkoomen door die gaten en ellendige weg daar	   
    	naast aan. Dus wij resolveren over de brugge,	   
    	daar 2 gaten in waren, te rijden. Ik ging er	   
    	uit en Andries leyden de paarden er over met	   
    	de wagen. Het ging goed en al so sukkelende	   
    10	geraakte wij op de goede weg [toen] wij door Dort[h]	   
    	waaren vonden de weg heel goed en hebben 	   
    	geen stap uit de regte weg geweest. Dog ik was 	   
    	blijde wij 's morgens gegaan waaren. Hadden	   
    	nu den dag voor handen. De donkerheid konde	   
    15	ons niet overvallen. Sijn iets over één thuis	   
    	gekoomen. Hadden eten voor ons bewaart.	   
    	Vonden allen redelijk wel, ook alles wel	   
    	in orde. Zwaan was extra contant over	   
    	haar kamerdinaar en meyd. Hij doet sijn	   
    20	dingen so wel wij hem selvs aan nigt	   
    	ten Brinke durven recommendeeren.	   
    	Ik ben weer als in een ander werelt. Fritser	   
    	is redelijk. Klaagt over pijn aan sijn hooft	   
    	dat niet te verwonderen is, also sij hem met	   
    25	een pistool op 't hooft geslagen hebben. Hij	   
    	was in doods-benautheid geweest. Had altijt	   
    	enen bij hem op 't bed gehad met een pistool.	   
    	Hij konde sig niet roeren. Riep gedurig dat	   
    	hij op sijn been dog niet souden leggen.	   
    		   
    	                                                  blz. 2	   
    		   
    30	Daar was er één bij die perfect op Camphuis	   
    	geleek uit de Lange Bisschopstraat. Den oude man seyde ook: hoe Camphuis	   
    	hoe kom jij hier bij ? Is het mogelijk ?	   
    	En nog éénen had hij beschreven met een 	   
    	groen buisje aan. De presidenten sijn bij hem	   
    35	geweest en [toen] heeft hij ook gesegt God beware	   
    	mij dat ik seggen soude dat het Camphuis voor	   
    	vast was. Ik seg hij geleek perfect op hem.	   
    	Nu hooren wij straks dat sij enen Camphuis	   
    	hebben opgehaald dog niet die uit de Langen	   
    40	Bisschopsstraat maar een Patriot. Geloof een 	   
    	karman. Harmen Groeve sit nog. Zeems-	   
    	maker ook. Die laa[t]ste sal wel na het spinhuis	   
    	moeten. De broer van Naatje en Elikman sijn	   
    	op aanraden van de heeren uit de stad gegaan.	   
    45	Dus tot mijn groot genoegen niet gebannen.	   
    	Elikman sal sig ook ergens neeer setten als	   
    	blikslager en Naatjes broer is bij Janna	   
    	haar ouders in Twente. Suster W---t, nigt	   
    	Omgroeve en Zwam en ik sijn van avond	   
    50	bij Doornik en de vrouw geweest die wel is en uw hartelijk	   
    	doet groeten. Sijn broeder is de eewigheid op goede 	   
    	gronden ingestapt. Heeft voor zijn dood allen vaarwel	   
    	gesegt en is godsalig ontslapen. Sijn vrouw is	   
    	bitter bedroeft over het verlies van so een dierbaar	   
    55	pand die altijt so lief met haar leefde. Hij heeft	   
    	haar in alles onderrigt. Sij sal niemants	   
    	nodig hebben om haar saken te doen so van	   
    	amtmanie als anders. Sij weerd gelaten so [toen]	   
    		   
    	                                                             blz. 3	   
    		   
    	hij dood was. Bleef wel 5 kwartier in	   
    60	een flauwte leggen dog is thans vrij bedaart.	   
    	Ik moet maar schrijven so als het mij in	   
    	het hooft komt. Tot nog toe is H. niets van 	   
    	sijn tractement vermindert en so hij dat	   
    	wist nam hij het beroep van Alkmaar daar	   
    65	hij seer gesogt word. Aan gisterenavond	   
    	at daar S. en de vrouw  met Um[b]g[rove] en de vrouw,	   
    	Jan Haged[oorn] en vrouw en den oud burgemeester 	   
    	van die naam. Hoe vind je dat? Watte verschijnen	   
    	sel[v]s aan onsen horisont en wat sal er	   
    70	nog gebeuren? Burgem[eester] Noordingk heeft	   
    	een koets op 't water en P[utman] heeft een	   
    	charmante koets en een Franse wagen	   
    	mede van Amsterdam gebragt. Die is op	   
    	Kattenburg seer wel onthaalt niet sonder	   
    75	reden [toen] hij sijde dat hij de verlosser van	   
    	D[evente]r was. Hij deede een seer sierlijke	   
    	aanspraak en schreijde als een kind.	   
    	De gecommitteerdens zijn allen nog niet weer	   
    80	also sij een request aan de stadhouder gepre-	   
    	senteerd hebben en daar nog wel een lutmans	   
    	vol stond die nog niet afgedaan waaren. So	   
    	konden die mensen so lang niet van haar	   
    	hantwerk af. Sij vertonen sig niet. Men segt	   
    85	dat geen ampten sullen vergeven worden.	   
    	Dat niet vlot gaande sal er nog twist komen	   
    		   
    	                                          blz. 4	   
    		   
    	meer als er al is. Gisteren nagt sijn so in 	   
    	de societeijt aan een geweest dat de Burgerwagt	   
    	tot 2 maal toe daar heeft moeten komen.	   
    90	Zij sijn het seer oneens, den één wil de gecom-	   
    	mitteerdens af hebben den anderen wil hebben de	   
    	burgerey sal de amten verkoopen. Dog geloof sij	   
    	daar niets van sullen krijgen.	   
    	Voor het Hof van Arnhem sijn veele belhamels	   
    95	hier over de lange brug, die hier in de stad ook	   
    	al geplundert hebben en bij de scholte Evers	   
    	molest gedaan hebben als de knegt uit den doos.	   
    	De jonge van de scele boer en nog een boer en	   
    	knegt na Arnhem gebragt, sitten daar in het Gat.	   
    100	Het was er so vol dat één direct na 't Spinhuis	   
    	moest so dat God de saak door wereltse rigters sal	   
    	hanthaven. De koning van Vrankrijk heeft aan	   
    	den staat laten vragen of de Pruissen hier nog	   
    	langer moesten blijven. Of de princes nog geen	   
    105	volkomen satisfactie had. Men segt dat de Pruissen	   
    	nu optrekken. Se schreven ook uit Lipstad van de morgen dat de Pruissen	   
    	op 't aller onverwagts weer na haar land trokken.	   
    	De Keijser heeft sijn ongenoegen te kennen gegeven	   
    	over de confiscatie der goederen in de provintie van	   
    110	Utregt. Dus het begint aan de gang te komen.	   
    	Te Leyderdorp so was een heer 3 a vier door de Oranje-	   
    	partij en de schout meen ik ook, afgeset dog sij	   
    	sijn door de Prins die geen onregte kan doen	   
    	weer aangeset. God sal uitkomst geven. Ik 	   
    115	heb goede moed beveele onse saak gode.	   
    	Ik heb een brief van suster gehad. Den ontfanger	   
    	Lemker gaat heen. Mogelijk ontvangen wij binnen	   
    		   
    	                     blz. 5 ( staat met blz. 6 op een los blad)	   
    		   
    	korte dagen de tijding van sijn dood. Heeft	   
    	het koude vuur aan het been.	   
    120	Ik sende uw een stuk gebraden runtvlees	   
    	omdat het mager is anders had ik uw een	   
    	gekookt stuk gestuurt. Dog dan krijgt het vet	   
    	de honden en daar kan ik een pot bij kooken.	   
    	Ik wens Marquis goede beterschap met sijn	   
    125	kreupele agterkwartier. Hoope u e[dele] braaf vis	   
    	sult vangen. Dese snoekjes waren so lekker	   
    	niet als die van de Eese. Ik sende uw	   
    	een rolle, een varkensworst die U e[dele] de helft	   
    	van een nagt in water moet setten dan met 	   
    130	wat water ophangen om 11 uur en dan om half 	   
    	twaalf de knollen daarbij in. Sal vet genoeg sijn.	   
    	En dan om half een de aardappels daar bij klaar	   
    	is kees. Dan sende ik u een rolle, 1 pond suiker, 	   
    	2 silvre lepels, 2 silvre foerschetten een kleyn lepeltje also het	   
    135	onaangenaam eten is met tinnen lepels en	   
    	stale vorken. Het sal onse tijt wel duuren.	   
    	Ik kan nergens sta[a]rtlint vinden sende uw 3	   
    	elle. Dog so je het in 2 door snijt is nog lang	   
    	genoeg voor uw sta[a]rtje. De pom[m]ade voor J[an] sal	   
    140	ik vrijdag senden was niet vaardig. Dan de 	   
    	volgende week varse varkensworst. Legt de	   
    	rol in een beetje asijn blijft dan beter. Brant dog	   
    	niet van 't hout van suster. Sal vrijdag de rok	   
    	van J[an] en uw broek en die van J[an] senden. Kars--	   
    145	heeft mij dat vast belooft.	   
    	Nu het slaat daar 11 uur ik verlang na bed.	   
    	Alles is hier stil en wel A. is selvs van de nagt na	   
    	huis geweest. Soude haast vergeten om J[an] sijn	   
    		   
    	                                                                    blz 6	   
    		   
    	geest door een geestig vers wat op te	   
    150	wakkeren, da[a]rom sende ik uw dit nevensgaands	   
    	gedigt waar in veel smaak en 's mans 	   
    	geleertheid doorstraalt. Hooft nog Antonides	   
    	komt er niet bij. Ik sende het omdat je 	   
    	nog eens sult laggen. Adieu wij omhelse	   
    155	uw beijden en ben die je weet uwe	   
    	          Onderdanige ---	   
    	          en getrouwe ----	   
    		   
    	Andries is na buiten geweest om het saal	   
    160	stange en hooftstel eens na te sien. Alles	   
    	is daar wel. De stange is veel te groot	   
    	daar is geen hooftstel dat is bij onse paarden,	   
    	seijd hij, gebruikt. Melt mij donderdag of	   
    	wij hun een nieuw hooftstelletje sullen laten	   
    165	maken en een stangetje koopen	   
    	of dat hooftstel dat dese paarden gebruiken weer	   
    	te passe maken.	   
    		   
    	Deze muilen sijn voor Jan. 
    
    
    
    

    <<< Terug <<<



    home.deds.nl/~hdebie45/Genea